Rośliny wyższe wytwarzające substancje bakteriostatyczne, bądź bakteriobójcze

W związku z problemem jakim jest uodparnianie się bakterii na przemysłowe antybiotyki [1], warto zwrócić uwagę na rośliny, które wytwarzają substancje zapobiegające rozwojowi drobnoustrojów.

Rola antybiotyków

Antybiotyki hamują podział i procesy życiowe drobnoustrojów (*pożytecznych i szkodliwych). Antybiotyki mogą działać bakteriostatycznie lub bakteriobójczo [2].

Zastosowanie

Antybiotyki roślinne można wykorzystać w kosmetyce (kremy, maści, mydła), dezynfekcji powierzchni i przedmiotów codziennego użytku, w badaniach nad opornością szczepów bakterii, do przemywania drobnych ran, zaprawianie nasion, oprysk roślin. Należy pamiętać, że nie wszystkie substancje działają korzystnie na nasze zdrowie, a także ciężko ustalić jest bezpieczną dawkę, nawet przy stosowaniu zewnętrznym, dlatego przed użyciem należy konsultować się z lekarzem lub innymi specjalistami. Antybiotyki roślinne, jak i inne substancje, przed użytkiem komercyjnym muszą przejść zazwyczaj drogie badania np. dermatologiczne.

Wykaz roślin o działaniu przeciwdrobnoustrojowym: [2-5]

Nazwa rośliny Substancja czynna:
Babka
Borówka brusznica [6] prawdopodobnie garbniki
Bylica pospolita prawdopodobnie garbniki i olejki
Bylica boże drzewko [10] prawdopodobnie garbniki i olejki
Bluszczyk kurdybanek [9] prawdopodobnie garbniki i olejki
Chmiel zwyczajny [4,9] prawdopodobnie garbniki i olejki
Cebula zwyczajna związki siarkowe [4], substancje lotne [8]
Czosnek pospolity allicyna - związek siarkowy
Chaber bławatek [4]
Chrzan pospolity olejek gorczycowy - substancje lotne [8]
Czarnuszka siewna
Dąb szypułkowy garbniki [4]
Dziewanna
Glistnik jaskółcze ziele
Gorczyca substancje lotne
Hyzop lekarski olejki lotne [7], garbniki [4]
Jałowiec pospolity olejek eteryczny
Łopian
Melisa lekarska [4], prawdopodobnie olejki eteryczne
Nagietek lekarski
Orzech włoski garbniki [4]
Porost Islandzki kwasy porostowe o działaniu zbliżonym do streptomycyny
Rzodkiew olejek eteryczny
Szałwia lekarska olejek eteryczny [4]
Świetlik łąkowy glikozyd (aukubina) [10]
Tymianek pospolity olejek eteryczny [4,6] (tymol i karwakrol) działa również na paciorkowce odporne na antybiotyki9
Tytoń
Wierzba purpurowa garbniki, olejek eteryczny [4]
Wrzos zwyczajny związki polifenolowe [4]
Ziemniak

Wykaz substancji pochodzenia roślinnego o działaniu bakteriobójczym lub bakteriostatycznym: [2,4]

Nazwa grupy substancjiSubstancja czynna
alkaloidychinina, berberyna, chelidonina
cukryglukoza, miód
garbniki [4]
kwasykwas parasorbinowy
kwasy tłuszczowekwas (olej) chaulmugrowy
olejki eterycznemetanol, tymol
związki antocyjanowecyjanina
związki antrachinonowereina
związki flawonowekwercytyna, ramnetyna
związki floroglucyowehumulon, lupulon, floretyna
związki furanoweprotoanemonina
związki naftochinonowejuglon, plumbagina
związki oksykumarynowedwukumarol
związki siarkoweallicyna, cheirolina
żywicepodofilotksyna
Źródło:
  1. Skrzyński A. 2014. Prezentacja pt. Antybiotyki pochodzenia roślinnego. Protokół dostępu: (dostęp 1.10.2014)
  2. Koczwara M. 1978. Farmokognozja. Uniwesytet Medyczny im. M. Kopernika, Kraków: 266.
  3. Dobrzański T. 1968. Botanika farmaceutyczna, PWRiL, Warszawa: 49.
  4. Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa: 68, +.
  5. 2002. Dzikie rośliny jadalne Polski. Chemigrafia, Krosno.
  6. 1987. Rośliny źródłem przypraw. PWRiL, Warszawa.
  7. 2008. Krajowe rośliny olejkowe. Know-How, Kraków.
  8. 1956. Roślinne leki ludowe. Ludowa Spółdzielnia wydawnicza, Warszawa.
  9. . Ziołolecznictwo. PZWL, Warszawa.
  10. 1989. Rośliny lecznicze stosowane u dzieci. PZWL, Warszawa.

Logo internetowy ogród
Menu :