Nazwa gatunkowa: Świetlik łąkowy - Euphrasia rostkoviana Hayne [1-3]

Rodzina: Zrazowate - Orobanchaceae, dawniej Trędownikowate - Scrophulariaceae [3]

Morfologia:

Wysokość: 20-30 cm [1], do 40 cm [3].

Pokrój: roślina zielna.

Kwiaty: barwy białej, fioletowo nabiegłe z żółtą plamką na dolnym płatku [1], dwuwargowe [3].

Owoce: .

Łodyga: dość sztywna, słabo rozgałęziona [1].

Liście: drobne, ząbkowane [zb. 1,3].

Nasiona:

Korzenie:

Inne cechy: tworzy mieszańce z innymi gatunkami świetlika [3]

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina jednoroczna [1-3].

Kwitnienie: czerwiec - lipiec (VI-VII) [1].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona.

Ekologia:

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: Europa[1]

Siedliska: wilgotne łąki [2,3], brzegi lasów i pastwiska [3]

Świetlik łąkowy w Polsce jest najpospolitszym gatunkiem tego rodzaju [1].

Roślina półpasożytnicza innych roślin [1]

Zastosowanie:

  1. Zielarstwo: roślina lecznicza [3]
  2. Zielarstwo: lecznictwo ludowe [2]

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Ziele świetlika - Herba Euphrasiae [1], wraz z kwiatami [2].

Zbiór surowca zielarskiego:

Termin zbioru: czerwiec - lipiec (VI-VII) [1].

Surowiec pochodzi ze stanu naturalnego, pozyskiwany jest podczas kwitnienia rośliny. Suszenie surowca należy przeprowadzić w temperaturze 30°C zaraz po zbiorze, ponieważ wilgotny surowiec szybko brunatnieje [1].

Można używać także świeżej rośliny w celach leczniczych [3].

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Surowiec posiada słaby swoisty zapach oraz gorzkawy i słaby smak. W surowcu mogą występować również inne gatunki z tego rodzaju patrz 'Odmiany i gatunki pokrewne' [1].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

  • Garbniki
  • goryczka
  • żywice
  • kumaryna
  • olejek eteryczny
  • związki mineralne [1]
  • związki flawonowe [2].
  • glikozyd (aukubina) [3]

Działanie surowca zielarskiego:

Świetlik stosowany jest jako przymoczki z odwaru przede wszystkim w stanach zapalnych spojówek, brzegów powiek, przy pojawieniu się wydzielin ropnych, jęczmieniu, światłowstręcie, uczuleniach alergicznych [1,3]. Świetlik wykorzystywany jest także przy osłabieniu wzroku [2]. Czasami spożywany w celu wydzielenia soków trawiennych [1].

Aukubina zawarta w surowcu ma działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne [3]

Przeparaty ze świetlika mają łagodne działanie i nawet po dłuższym okresie stosowania nie powodują skutków ubocznych. Świetlika łąkowego można stosować u dzieci [3]

Forma stosowania:

Wewnętrznie: napary

Zewnętrznie: przemywania i okłady

Odwar ze świetlika: 1 łyżka ziela ze świetlika na jedną szklankę wody - mieszankę gotuje się i odcedza [3].

Świetlik łąkowy może występować w mieszankach ziołowych z bławatkiem oraz rumiankiem [3]

Odmiany i gatunki pokrewne:

  • Euphrasia nemorosa
  • Euphrasia stricta
Źródło:
  1. Walewski W. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
  2. Muszyński J. 1956. Roślinne leki ludowe. Ludowa Spółdzielnia wydawnicza, Warszawa.
  3. 1989. Rośliny lecznicze stosowane u dzieci. PZWL, Warszawa.
Menu :