Internetowy Ogród - z pasji do Ogrodnictwa

Zielarstwo:

Surowiec zielarski:

Ziele tymianku Herba Thymi ^[1,2,6,7]

Zbiór surowca zielarskiego:

Zbiór należy wykonać przed kwitnieniem tymianku ^[1], chociaż słuszniejszym terminem będzie początek kwitnienia ^[3]. Po zbiorze ziele wiąże się w pęczki i suszy w miejscu ocienionym z przepływem powietrza ^[1]. Do suszenia można wykorzystać suszarnie z nieogrzewanym powietrzem lub z ogrzewanym powietrzem, ale temperatura nawiewanego powietrza nie może przekroczyć 35°C ze względu na zawartość olejków eterycznych w surowcu ^[3]

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Wysuszony surowiec posiada przyjemny, aromatyczny zapach oraz korzenno-gorzkawy smak ^[1]. Minimalna ilość olejku eterycznego wynosi 1,2% ^[3]

Skład chemiczny surowca zielarskiego: ^{[zbiorcze 1-3,6,7]}

Skład chemiczny uzależniony jest głównie od miejsca uprawy i odmiany tymianku.

• olejek eteryczny 1-2,5%, nawet do 3,5% (tymol 20-40%, aż do 50%, karwakrol, cymol, borneol, linalol do 13%, α-pinen, p-cymen, tymen). W olejku może znajdować się aż 64 składników, które zbudowane są z terpenu lub fenolu
• gorycze
• garbniki 10%
• saponiny
• flawonoidy (pochdne apigeniny, luteoliny, luteola i jej pochodne, kemferolu, naryngeniny i taksyfoliny)
• kwasy fenolowe, w tym polifenolowe (kawowy, chlorogenowy)
• związki triterpenowe = trójterpenowe (kwas ursolowy, kwas oleanowy)
• sacharydy (cukry)
• sole mineralne (glin)

Działanie surowca zielarskiego:

1. expectorans ^[6]
2. antisepticum ^[6]
3. stomachicum ^[6]

Odkażające, przeciwzapalne i bakteriobójcze ^[1,3,6], grzybobójcze ^[2,3,6], przeciwrobacze, spazmolityczne ^[6]. Tymianek stosuje się w leczeniu kokluszu i zapalenia oskrzeli, ^[1,3], a także nieżytach gardła i krtani ^[2,3,6]. Oddziaływanie składników tymianku na górne drogi oddechowe polega na zwiększaniu ruchów nabłonka rzęskowego, przez co wzmaga się wydzielanie śluzu, rozrzedza wydzieliny zalegające w gardle i pobudza ich wykrztuszanie. Dodatkowo składniki olejku eterycznego tymianku zawierają tymol oraz karwakrol, który działa bakteriobójczo na paciorkowce, w tym oporne na współczesne antybiotyki ^[6]. W medycynie ludowej oraz obecnie używany jest do płukania jamy ustnej i gardła , przewodu pokarmowego i skóry w celu odkażenia i przeciwdziałania stanom zapalnym^[1,2,6].

Tymianek to także środek łagodnie wzmacniający oraz pobudzający, ponieważ wywiera korzystny wpływ na układ krążenia krwi w naczyniach włosowatych, podwyższa ciśnienie krwi. Wykazano również, iż tymianek działa moczopędnie, napotnie, wiatropędnie, zwiększa ilość leukocytów - białych krwinek ^[3].

Olejek eteryczny oraz inne składniki tymianku posiadają działanie wykrztuśne, a sam olejek w kontakcie ze skórą powoduje jej podrażnienie i lepsze ukrwienie ^[2]

Ziele tymianku dodane do potraw, dzięki związkom goryczowym, polepsza ich trawienie po spożyciu ^[1,2,3,6,7]

Ziele tymianku można stosować u dzieci i osób starszych^[2]

Kąpiele i odwary z tymianku stosuje się do oczyszczania, zapobiegania stanom zapalnym, a także przy łojotokowym zapaleniu skóry ^[2,6]

Forma stosowania:

Odwary, napary, kąpiele, przymoczki, okłady , wyciągi, kompresy, lewatywy, syropy ^{[zbiorcze 2,3,6,7]}

Napar (Inf. Herb. Thymi) 1 łyżka ziela, 1/2 szklanki gorącej wody, parzyć pod przykryciem przez 15 minut. Napar należy pić 1/3 szklanki 2-3 razy dziennie wykrztuśnie i przy problemach z trawieniem lub do płukania jamy ustnej ^[6].

(Dec. Herb. Thymi) odwar ze 100-120 g ziela i 5 litrów wody. Odwar należy gotować przez 5 minut, a po ugotowaniu odstawić na 10 minut i przecedzić. 5-litrowy odwar oraz zioła, umieszczone w woreczku, przenosimy do wanny i uzupełniamy do 1/3 ciepłą wodą i odstawiamy na 10-15 minut. Odwar ten można stosować zewnętrznie do okładów, przymoczek, kompresów, przemywania skóry ^[6].

Lewatywa u dzieci z owsikami można zastosować napar z 15 g ziela tymianku i 10 g kwiatów wrotycza na litr wrzącej wody, parzyć przez 20 minut pod przykryciem. Po ostudzeniu przecedzić i użyć jako klizmę ^[6].

(Sirup. Thymi comp.) syrop dzieciom po łyżeczce 3-5 razy dziennie jako środek wykrztuśny i na kaszel ^[6]

Tussipect-syrop dorośli 1 łyżeczkę 3-4 razy dziennie po spożyciuu pokarmu, krople; dorośli 15-20 kropel w kieliszku wody, dzieci 3-10 kropli 3-4 razy dziennie, drażetki 1-2 drażetek kilka razy dziennie ^[6].

Napar (Inf. Herb. Thymi) ^[6]

Leki/Suplementy/Mieszanki:

• Neopektosan - mieszanka ziołowa ^[6]
• Septosan - mieszanka ziołowa ^[6]
• Tussipect - tabletki do ssania ^[3]
• Thymi compositus - ^[3]

Przetworzony surowiec zielarski:

Olejek tymiankowy Oleum Thymi ^[2,6,7] oraz tymol Thymolum ^[6]

Olejek tymiankowy posiada bardzo silne właściwości drażniące, antyseptyczne i przeciwrobacze, jednak wykorzystuje się go głównie zewnętrznie jako środek rumieniący i przeciwzapalny. Olejek tymiankowy jest skuteczny przy zewnętrznym stosowaniu przeciwko zakażeniom wywołanym promieniowcami actinomycosis, drożdżami Candida albicans (candidiasis), grzybicy drożdżakowej blastomycosis. Olejek tymiankowy można stosować w postaci wcierań przy świerzbie, nieżycie gardła i oskrzeli, w postaci płukanek przy zapaleniu jamy ustnej, dziąseł i migdałków i kąpieli wzmacniająco-odkażających. Tymol stosowany jest podobnie jak olejek tymiankowy^[6]

Zastrzeżenia:

Olejek tymiankowy oraz tymol zastosowany doustnie może wywoływać nudności, ból głowy, zapalenie żołądka, uszkodzenie nerek, albuminarię oraz hematurię. Olejek tymiankowy oraz tymol są silnie toksyczne i podane dzieciom lub osobom starszym mogą zagrozić ich życiu ^[6]

Sam surowiec zielarski = ziele jest nieszkodliwy w rozsądnych ilościach.