Nazwa gatunkowa: Wrzos zwyczajny - Calluna vulgaris (L.) Hull [1,4,5]

Angielska nazwa: Common Heather [4,6], ling [6]

Inne nazwy: Erica vulgaris L. [1], Calluna vulgaris (L.) Salisb. [2,6]

Rodzina: Wrzosowate - Ericaceae [1,2,5,6]

Morfologia

Wysokość: do 80 cm [5].

Pokrój: zimozielony [4,5], krzew [2,5], tworzący darniowate kobierce [5].

Kwiaty: drobne, lilioworóżowe [5], słabo przedprątne [2]. Kwiaty zebrane są gęsto we wzniesionych gronach. Grona z kwiatami mają długość do 20 cm [5]. Kwiaty wrzosów zapylane są przez owady [2]. Kielich jest barwny i dłuższy od korony [5]. Kwiaty mogą być również zabarwione na biało [6]

Owoce: torebka, która pęka wzdłuż 4 szwów (klap) i wysypuje drobne nasiona. Po przekwitnięciu kielich i korona pozostają na owocu [5].

Łodyga: pokładająca się, z wierzchołkami wzniesionymi do góry, naga lub szaro owłosiona [5].

Liście: łuskowate, drobne, wyrastają nakrzyżlegle [5], gładkie [2] lub krótko owłosione [5], równowąskie, u nasady liści znajduje się para wąskich uszek [2,6]. Liście gęsto pokrywają gałęzie [6]

Nasiona: bardzo małe [5].

Kłącze:

Korzenie: wyrastają z pokładających się pędów [5]

Biologia

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia [2].

Typ rośliny: krzewinka lub krzew [2,5,6]

Kwitnienie: sierpień-październik (VIII-X) [2].

Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona lub wegetatywnie poprzez sadzonki [5].

Wrzos zwyczajny zaliczany jest do kserofitów, czyli roślin rosnących na suchych stanowiskach [2,3]

Ekologia

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: Półkula Północna [4]; Europa, Azja Mniejsza, zachodnia część Syberii [5,6], wschodnia Ameryka Północna, północno-wschodnia Afryka [6]. Wrzosy spotyka się na całym terenie Polski [5].

Siedliska: bory, wrzosowiska [2], suche lasy sosnowe [4], torfowiska [5]. Roślina rodzima. W Polsce duże skupiska wrzosów spotykane są na Pomorzu [5].

Wrzosy są rośliną wskaźnikową dla gleb ubogich [2].

Wrzosy tworzą duże skupiska, które nazywane są wrzosowiskami. Kwitnące wrzosowiska są jednym z najpiękniejszych elementów krajobrazu [5].

Uprawa

Stanowisko: słoneczne [5]

Podłoże: Najlepiej rośnie na glebach luźnych, piaszczystych lub torfiastych o odczynie kwaśnym [5]. Należy unikać gleb i podłoży zasobnych w wapń [2].

Nawadnianie: niskie, roślina wytrzymała na suszę. Wrzosy powinno się podlewać wodą deszczową. Zaleca się utrzymywanie umiarkowanej wilgotności w podłożu [5].

Nawożenie:

Mrozoodporność: wysoka [5].

Rozmnażanie: Wrzosy najczęściej rozmnaża się wegetatywnie poprzez sadzonki. Sadzonki najlepiej jest przygotować na przełomie sierpnia i września. Siewki i sadzonki powinny rosnąć w kwaśnym, torfiastym podłożu. Młode rośliny na miejsca stałe przesadzamy z całą bryła korzeniową. Jeżeli zaistnieje taka potrzeba to należy wymienić glebę do głębokości 20-30 cm, torfem lub ziemią z wrzosowisk[5].

Wrzosy sadzone są najczęściej w ogrodach przydomowych, ale także można je znaleźć w parkach i ogródkach restauracyjnych. Wrzosy Dobrze komponują się z brzozami, sosnami, jałowcami, wierzbami, żarnowcami, szczodrzeńcami, azaliami i różanecznikami [5]

Zastosowanie

  1. Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna [5]
  2. Zielarstwo: roślina lecznicza [2]
  3. Pszczelarstwo: roślina miododajna [2] - cenna roślina pszczelarska [5]
  4. Dendrologia - tereny zieleni; parki, małe ogrody przydomowe, zadrzewienia krajobrazowe, wrzosowiska itd.
  5. Przemysł kosmetyczny - do odkażania skóry [5]

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Kwiat wrzosu Flos Callunae, syn. Flos Ericae [4,6]

Skład chemiczny surowca zielarskiego: [zb. 4,6]

  • flawonoidy (kwercetyna, mirycetyna i ich aglikony)
  • procyjanidyny
  • garbniki
  • olejek eteryczny
  • kwasy organiczne (fumarowy)
  • związek goryczowy
  • glikozyd hydrochinonowy (arbutyna)
  • sole mineralne (krzem oraz potas)

Działanie:

Flawonoidy zawarte w kwiatach wrzosów działają moczopędnie i nieznacznie rozkurczowo. Związki polifenolowe wykazują działanie przeciwbakteryjne. Garbniki pomagają w usuwaniu stanów zapalnych w przewodzie pokarmowym, natomiast związki goryczowe zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, przez co poprawiają trawienie pokarmu. Kwiaty wrzosu poleca się przy zapaleniu dróg moczowych, przy kamicy moczowej, nieżytach żołądka oraz jelit, przy biegunkach i problemach z przyjmowaniem i trawieniem pokarmu [6]

Forma stosowania:

kąpiele [6]

Leki i mieszanki:

  • Dec. Flor. Callunae - działanie moczopędne, pobudzające trawienie [4]

Rodzaje, gatunki, odmiany pokrewne lub podobne:

Wrzos zwyczajny 'Alba' Calluna vulgaris 'Alba' [5]
Wrzos zwyczajny 'Grandiflora' Calluna vulgaris 'Grandiflora' [5]
Wrzos zwyczajny 'Pilosa' Calluna vulgaris 'Pilosa' [5]
Wrzosiec bagieny Erica tetralix L. [2]
Wrzosiec krwisty Erica carnea L.

Zdjęcia:

Wrzosy na wrzosowisku calluna vulgaris

Wrzosy na wrzosowisku

15.11.2013, Ogród Botaniczny UJ, Kraków
Źródło:
  1. Calluna vulgaris (L.) Hull.. ITIS. Protokół dostępu: (dostęp )
  2. . Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
  3. . Botanika farmaceutyczna. PWRiL, Warszawa.
  4. . Ziołolecznictwo. PZWL, Warszawa.
  5. . Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa.
  6. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
Logo internetowy ogród
Menu :