Nazwa gatunkowa: Bylica pospolita - Artemisia vulgaris L.[3-5]

Angielska nazwa: Mugwort, Common wormwood, Felon Herb, Chrysanthemum Weed, Wild Wormwood [5]

Inne nazwy: Artemisia vulgaris var. coarctata Forselles ex Besser[3]

Rodzina: Astrowate - Asteraceae [3,5], dawniej Złożone Compositae [5]

Morfologia:

Bylica pospolita Artemisia vulgaris

Bylica pospolita

Wysokość: do 2 m, zwykle około 1 m [zb. +,5].

Pokrój wzniesiona lub wyprostowana bylina [5].

Kwiaty: żółtawe lub czerwonawe, kwitną na szczytach pędów, zebrane w wiechowate kwiatostany. Kwiaty zapylane są przy udziale wiatru [zb. +,5].

Owoce: .

Łodyga: sztywna, silnie rozgałęziona, od dołu czerwono nabiegła.

Liście: pierzastodzielne, powcinane, z wierzchu ciemnozielone, pod spodem wełniasto owłosione, srebrzyste.

Nasiona:

Korzenie: z mocnego kłącza co roku wyrasta po kilka pędów

Inne cechy: możliwe, że roślina jest trująca po spożyciu jej w dużych ilościach [5]

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia. Możliwa uprawa w polskich warunkach.

Typ/forma życiowa rośliny: bylina [5].

Kwitnienie: początek kwitnienia przypada na wczesne lato: lipiec-wrzesień (VII-IX) [5].

Pienność: roślina jednopienna, posiadająca zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie [5].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona [5].

Ekologia:

Pochodzenie: Ameryka Północna (Stany Zjednoczone), Alaska [3]

Zasięg terytorialny: Ogólnie można przyjąć, że bylica występuje w rejonach o umiarkowanym klimacie na Północnej Półkuli, włączając w to Wielką Brytanię [5]. Europa, Syberia, Azja Mniejsza, Mongolia, północno-zachodnie Chiny, północna Afryka, Ameryka Północna.

Siedliska: nieużytki, rumowiska, rowy, ogrodzenia, przydroża, brzegi wód, zarośla. Pospolita roślina w klimacie umiarkowanym [zb. +,5].

Uprawa: Rosja, Japonia, Bałkany, Włochy, Francja i Brazylia.

Roślina wszędobylska, uznawana za chwast upraw rolniczych i ogrodniczych. Stanowi element dzikiej fauny i flory [5]

Uprawa:

Stanowisko: słoneczne, ciepłe. Może rosnąć na stanowiskach półcienistych [+,5]

Podłoże: dowolne, gliniasto-piaszczyste, przepuszczalne, dobrze zdrenowane, szybko nagrzewające się, toleruje szeroki zakres pH gleby. Może rosnąć od gleb piaszczystych, po gleby gliniaste, także na glebach alkalicznych[zb. +,5].

Nawadnianie: umiarkowane, choć lubi gleby wilgotne, wytrzymała na suszę [zb +,5]

Nawożenie: umiarkowane

Mrozoodporność: w Wielkiej Brytanii może przemarzać, USDA: 3-9 [5]

Roślina mało wymagająca i łatwa w uprawie. Wykazuje szybki wzrost [5].

Zastosowanie:

  1. Zielarstwo: roślina lecznicza
  2. Zielarstwo: roślina przyprawowa
  3. Zielarstwo: roślina barwierska
  4. Zielarstwo: roślina o właściwościach bakteriobójczych
  5. Fitoremediacja i Bioremediacja, oczyszczanie gleb za pomocą roślin oraz rekultywacja terenów [4]
  6. Ochrona roślin: naturalny pestycyd [5]
  7. Browarnictwo: Dawniej ziele bylicy, podobnie jak piołun, dodawano do piwa jako zamiennik chmielu, ze względu na swoistą goryczkę [5]

Zielarstwo:

Surowiec zielarski:

Ziele bylicy pospolitej - Herba artemisiae vulgaris, syn. Herba artemisiae [zb. +5]

Czasami zbierane jest także kłącze i korzenie, które ma podobne właściwości i skład chemiczny.

Zbiór surowca zielarskiego:

Ścina się górne, niezdrewniałe części rośliny przed kwitnieniem. Ziele zbiera się w pęczki i suszy.

Zbioru ziela można dokonać w sierpniu [5]

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Ziele posiada przyjemny, silny zapach przypominający bylicę estragon. Surowiec posiada pikantny oraz gorzki smak [zb. 5].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

  1. olejek eteryczny (cyneol, tujon)
  2. gorycze (psylostachina i psylostachina C)
  3. garbniki
  4. kwasy fenolowy i chlorogenowy
  5. pochodne chalkonu (kordoina, izokordoina)

Podobny skład do ziela ma również kłącze bylicy.

Działanie surowca zielarskiego:

  1. Wspomaga trawienie
  2. Poprawiające apetyt
  3. Żółciopędne
  4. Napotne
  5. Moczopędne
  6. Działanie wiatropędne
  7. Przeciwdrgawkowe
  8. Przeciwdepresyjne
  9. Zapobiegające wymiotom
  10. Antyseptyczne
  11. Przeciwskurczowe
  12. Działa tonizująco
  13. Przeciwrobacze
  14. Przeciwreumatyczne

Ziele bylicy stosowane było od wielu lat jako środek głównie na bóle żołądkowe, wspomagający trawienie poprzez stymulację wydzielania żółci i soku żołądkowego, działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie jelit oraz wykazujący działanie wiatropędne. Wymienia się również działanie na problemy natury kobiecej, jak zaburzenia menstruacyjne. Ziele bylicy można przyjmować wewnętrznie, w określonych, małych dawkach zaleconych przez specjalistę, lekarza. Ziele można stosować zewnętrznie na problemy skórne. Bylica osłabia rozwój drobnoustrojów; gronkowca złocistego, Bacillus typhi, B. dysenteriae , streptococci, E. coli, B. subtilis, Pseudomonas[5].

Leki/Suplementy/Mieszanki:

  • Herbatka z bylicy pospolitej, rumianku, melisy i tataraku - łagodzi podrażnienia spowodowane nadkwasotą i pobudza trawienie [zb. 5]

Przyprawa:

Do celów kulinarnych używa się świeżego oraz suszonego ziela bylicy, w niewielkich ilościach[5]

Dawniej ziele bylicy stosowane było często jako przyprawa do tłustych potraw: gęsi, kaczek, mięsa wieprzowego, słoniny i smalcu, a także baraniny, farszy, wątróbek, kapusty, szpinaku, grzybów, buraków, podrobów z gęsi, sałatek, zup ziemniaczanych i cebulowych oraz węgorza. Młode pędy bylicy zbierane wiosną mogą być ciekawym dodatkiem do wiosennych sałatek. Czasami bylica wykorzystywana jest do nadawania specyficznego aromatu, a także barwy potrawom na bazie ryżu [zb. +,5].

Zastrzeżenia i przeciwwskazania:

Roślina trująca po spożyciu dużej ilości. Kontakt z bylicą może powodować reakcję uczuleniową u niektórych osób. Kobiety w ciąży nie mogą stosować bylicy ze względu na możliwość poronienia [5]. Nie należy spożywać przez długi okres czasu leków zawierających bylicę - działa jak leki na pobudzenie krwawień miesiączkowych. Dłuższe przyjmowanie większych dawek bylicy powoduje uszkodzeniu układu nerwowego [5].

Ciekawostki:

Roślina niegdyś uważana była za posiadającą magiczne moce. Ze względu na toksyczność surowca w dużej ilości, zabroniono dodawania go do napojów alkoholowych.

Fitoremediacja:

Bylica pospolita jest akumulatorem, czyli organizmem, który jest w stanie pochłonąć i zatrzymać w swoich tkankach różne substancje, np. metale ciężkie. Zdolność do pochłaniania metali ciężkich przez bylicę może być wykorzystana do oczyszczania gleb zanieczyszczonych tymi związkami. Bylica pospolita może pobrać z 1 ha gleby około 8000 g Cynku (Zn), 1620 g Miedzi (Cu), 340 g Ołowiu (Pb) lub 720 kadmu (Cd). Rośliny, które pochłonęły szkodliwe substancje spala się, a następnie ich popioły i pozostałości przeznacza się do dalszej obróbki lub używa jako biorudy. Badania nad wykorzystaniem roślin do oczyszczania zanieczyszczonych gleb nadal trwają, ale nie ulega wątpliwości, że bylica może stanowić dobre rozwiązanie w oczyszczaniu środowiska [4].

Ochrona roślin:

Jednym z ciekawszych zastosowań bylicy jest ochrona roślin przed insektami oraz drobnoustrojami. Świeże ziele bylicy oraz suszone wykazuje działanie odstraszające na owady. Wyciągi z bylicy można zastosować jako oprysk na rośliny, przy czym należy nadmienić, że oprysk ten też może powodować spowolnienie wzrostu opryskiwanej rośliny. Podobno oprysk z bylicy jest dobry na wszystko :) [5].

Zdjęcia:

Bylica pospolita Artemisia vulgaris

Bylica pospolita

Bylica pospolita Artemisia vulgaris

Liście bylicy

Bylica pospolita Artemisia vulgaris

Bylica pospolita

Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:

Miniaturka Nazwa rośliny
Bylica Artemisia vulgaris var. vulgaris L.[3]
zdjęcie bylicy boże drzewkoBylica boże drzewko - Artemisia abrotanum L. - roślina lecznicza
zdjęcie piołunuBylica piołun - Artemisia absinthium L. - roślina lecznicza i przyprawowa
zdjęcie estragonuBylica estragon - Artemisia dracunculus - roślina lecznicza i przyprawowa
Źródło:
  1. 1987. Rośliny źródłem przypraw. PWRiL, Warszawa.
  2. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
  3. ITIS Standard Report Page: Artemisia vulgaris:. www.itis.gov. Protokół dostępu: (dostęp )
  4. 2009. ROŚLINY ALTERNATYWNE W FITOEKSTRAKCJI METALI CIĘŻKICH Z OBSZARÓW SKAŻONYCH. Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2009. Protokół dostępu: (dostęp )
  5. Artemisia vulgaris Mugwort, Common wormwood, Felon Herb, Chrysanthemum Weed, Wild Wormwood PFAF Plant Database:. https://pfaf.org. Protokół dostępu: (dostęp )

Logo internetowy ogród
Data publikacji: 30.12.2018
Data modyfikacji: 16.12.2020
Status: Artykuł otwarty - treść może ulec zmianie w każdej chwili
Menu :