Nazwa gatunkowa: Bylica piołun - Artemisia absinthium L. [4,5]

Inna nazwa: Piołun [4]

Rodzina: Astrowate - Asteraceae [], dawniej Złożone Compositae [5]

Morfologia:

Bylica piołun Artemisia absinthium

Bylica piołun

Wysokość: do 60-120 cm [2].

Kwiaty: są jasnożółte, koszyczkowate, kuliste, zwisające i zebrane w wiechy, wiatropylne, przedprątne, bez miodników, posiadają wyłącznie kwiaty rurkowe. Bylica piołun kwitnie od drugiego roku wegetacji.

Owoce: .

Łodyga: wzniesiona, rozgałęziająca się, ulistniona i srebrzysto owłosiona, nieco kanciasta i bruzdowana. Łodygi kwiatowe długości ok 80 cm [4]. Czasami roślina wytwarza rozłogi z długoogonkowymi liśćmi [5].

Liście: posiadają zmienny kształt, są krótkoogonkowe lub siedzące, podwójnie lub potrójnie-pierzasto-sieczne. Szczytowe liście są niepodzielone. Barwa liści jest od spodu jaśniejsza, biaława. Liście, tak samo jak cała roślina, są owłosione z obu stron. Liście po roztarciu posiadają aromatyczny zapach oraz silnie gorzki smak.

Nasiona:

Korzenie: grube z licznymi korzonkami [5].

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach.

Pokrój: kępiasta bylina - roślina zielna wieloletnia, półkrzew [2].

Kwitnienie: lipiec-sierpień (VII-VIII) [2].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona, wegetatywne, poprzez podział karpy korzeniowej.

Ekologia:

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: zachodnia Azja, Północna Afryka, Europa.

Siedliska: W Polsce występuje pospolicie na niżu, na przydrożach, nieużytkach, miedzach. słonecznych nasypach z drobnego gruzu, leśnych polanach [4].

Piołun czasami jest uprawiany [4].

Uprawa

Stanowisko: słoneczne [4]

Podłoże: przepuszczalne [4]

Nawadnianie:

Nawożenie:

Rozmnażanie: za pomocą rozłogów [4]

Zastosowanie:

  1. Zielarstwo: Roślina lecznicza [4]
  2. Zielarstwo: Roślina przyprawowa. [4]
  3. Przemysł perfumeryjny
  4. Przemysł alkoholowy: produkcja wódek, likierów

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Ziele piołunu - Herba Absinthii [1,5].

Zbiór surowca zielarskiego:

Termin zbioru: lipiec-sierpień [1].

Zbioru dokonuje się w pierwszym roku wegetacji rośliny oraz z roślin starszych. Surowiec zbierany jest podczas kwitnienia rośliny [1,4], uszczykuje się szczytowe części pędów [1]. Pisulewska i Janeczko (2008) podają, że zbierane są szczytowe części pędów (długości 25-35 cm) lub całe rośliny [4]. Po ścięciu oddziela odrzuca się zdrewniałe części rośliny [4]. Suszenie ziela dokonuje się w temperaturze nie wyższej niż 35°C [1], 30°C [4]. Podczas suszenia piołunu można stosować suszenie naturalne oraz suszarnie [4].

Z 3,5 kg świeżego surowca otrzymuje się 1 kg suszu [4].

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Wskaźnik goryczy powinien wynosić co najmniej 500, ale surowiec z niższymi wartościami bardzo rzadko się zdarza. Zapach ziela jest silnie aromatyczny i swoisty, smak trwale gorzki [1,5]. Surowiec jest objęty FP IV [1].

Surowiec ze względu na intensywny aromat zaleca się przechowywać oddzielnie od pozostałych ziół, w opakowaniach półszczelnych [4,5].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Olejek eteryczny 0,2-15% [DAB 10] (azulen, a- i b-tujon, tujan, tujol, linalol, cineol, a-bisabolol, b-kurkumen, spatulenol), związki goryczowe [laktony seskwiterpenowe] (absyntyna i anabsyntyna), flawonoidy, kwasy organiczne (bursztynowy, jabłkowy) [zb. 1,2,4,5].

Działanie surowca zielarskiego:

Zwiększa wydzielanie soków żołądkowych przez co poprawia trawienie oraz łaknienie [4]. U kobiet wzmaga krwawienie miesięczne, a u ciężarnych może wywołać poronienie.

Forma stosowania: napary przy dolegliwościach trawiennych oraz przewlekłych wzdęciach i biegunkach.

Leki/Suplementy/Mieszanki:

  • Artemisol - stosowany przeciw wszawicy głowy i innych miejsc owłosionych.

Kulinaria:

Ziele piołunu używa się do przyprawiana potraw mięsnych, a także do wyrobu win ziołowych (wermut) i nalewek

Ciekawostki:

Dawniej wierzono, że piołun ma właściwości chroniące przed ogniem, piorunem, zarazą, złymi mocami i strzegące podróżnych przed niebezpieczeństwem [4].

Podobizną bylicy malowano ściany karet i dyliżansów. Miało to zapobiec nieszczęśliwym wypadkom podczas podróży [4].

Ziele bylicy używano jako środek przeciwko insektom [5].

Cytaty:

"Pierwszy miesiąc małżeństwa jest (...) miesiącem miodu, drugi zaś miesiącem piołunu." - François-Marie Arouet [3]

"I trzecia część wód stała się piołunem i wielu ludzi pomarło od wód, bo stały się gorzkie." Apokalipsa Świętego Jana [4]

Zdjęcia:

Mszyca na bylicy piołun Aphis on Artemisia absinthium

Mszyca na bylicy piołun

Wiosna

Odmiany i gatunki pokrewne:

MiniaturkaNazwa rośliny i opis
bylica pospolita zdjęcieBylica boże drzewko - Artemisia abrotanum L. - roślina lecznicza
bylica estragonBylica estragon - Artemisia dracunculus L. - roślina lecznicza i przyprawowa
bylica pospolita zdjęcieBylica pospolita - Artemisia vulgaris L. - powszechnie występująca, roślina lecznicza i przyprawowa
Źródło:
  1. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
  2. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
  3. Wikipedia cytaty. Protokół dostępu: (dostęp 20.06.2014)
  4. 2008. Krajowe rośliny olejkowe. Know-How, Kraków.
  5. 1987. Leśne rośliny zielarskie. PWRiL, Warszawa.
Menu :