Nazwa gatunkowa: Badian właściwy - Illicium vernum Hook.

Nazwa angielska: Truester anisetree, Star anise

Nazwa francuska: Badianier, Badiane, Anis etoile

Nazwa niemiecka: Stern-Anis, Echter Sternanis

Inne nazwy: Anyż gwiazdkowaty, Anyż gwiazdkowany, Anyż gwiaździsty.

Rodzina: Cytryńcowate - Schisandraceae

Morfologia:

Wysokość: .

Kwiaty: barwy od bladożółtej do zielonkawej.

Owoce: twarde mieszki w kształcie czółenka, osadzone gwiazdkowato na osi środkowej. Jeden owoc zbiorowy składa się z 6-10 (najczęściej 8) mieszków. Początkowo jest mięsisty, później drewnieje, barwę ma jasnobrązową do brązowo-czerwonej. Każdy mieszek zawiera jedno nasionko.

Pień/Łodyga: kora barwy białawej.

Liście: skórzaste, ostro zakończone, jasnozielone, kształt podobny do liści laurowych.

Nasiona: małe, błyszczące.

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia. Badian może żyć i owocować ponad 100 lat.

Pokrój: wiecznie zielone niewielkie drzewo.

Kwitnienie:.

Rozmnażanie: generatywnie - przez siew nasion.

Ekologia:

Pochodzenie: południowo-wschodnia Azja.

Zasięg terytorialny: południowo-zachodnie Chiny, północne rejony Półwyspu Indochińskiego.

Plantacje: południowe prowincje Chin (Yunan, Kwantung, Kiangsi, Hainan), Japonia, Wietnam, Filipiny, Jamajka, Indie i inne rejony tropikalne.

Nasiona badianu wysiewane są w szkółkach. Drzewka sadzi się na plantacjach wzdłuż dróg. Owocowanie rozpoczyna się po 5 latach, ale najobficiej owocują 15 letnie drzewa.

Zastosowanie:

  1. Roślina przyprawowa.
  2. Przemysł farmaceutyczny - nasiona badianu używane są do produkcji leków i wywarów.
  3. Przemysł kosmetyczny - dodatek do past do zębów.
  4. Przemysł spożywczy - produkcja kompotów, słodkich wypieków.
  5. Przemysł alkoholowy/spirytusowy - produkcja ponczu, likierów, wódek.
  6. Roślina lecznicza.

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Suszone owoce badianu - Fructus anisi stelati, synonim Fructus Illici, Semen Badianae.

Olejek anyżowy - Oleum Anisi, synonim Oleum Badianae.

Zbiór surowca zielarskiego:

Owoce zrywa się ręcznie lub strąca bambusowymi tykami, następnie suszy i miele.

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

  • -olejek eteryczny (5-7%, anetol, limonen, safrol, pinen, cymen, cyneol, terpineol)
  • -kwasy organiczne
  • -tłuszcze
  • -terpeny
  • -żywice
  • -cukry.

Informacje dotyczące surowca przyprawowego:

Badian jest bardziej aromatyczny niż anyż, ma też lepszy, korzenno słodkawy smak.

Działanie surowca zielarskiego:

Owoce badianu działają wykrztuśnie, rozkurczowo i rozgrzewająco, usprawniają trawienie. Surowiec stosowany jest jako lek żołądkowy, pomocny w zaburzeniach trawienia i łaknienia.

Badian jako przyprawa:

Badian stosowany jest podobnie jak anyż, czyli do świątecznych wypieków, do zup owocowych, budyniów i kompotów, zwłaszcza śliwkowego, pigwowego, gruszkowego i jabłkowego. Można go łączyć z pieprzem, koprem, cynamonem, goździkami i imbirem w celu przyprawienia wieprzowiny lub drobiu. Badian ma bardzo silny aromat i należy stosować go z umiarem. Badian może posłużyć także do aromatyzowania herbaty.

Ciekawostki:

Do Europy badian dotarł w XVIw.

Odmiany i gatunki pokrewne:

Aminek egipski Ammi visnaga
Aminek większy Ammi maius
Badian japoński - Illicium anisatum Hokk. - roślina zawierająca właściwości toksyczne, stosowana w Japonii do obsadzania świątyń, cmentarzy, do wyrobu kadzideł.
Biedrzeniec mniejszy - Pimpinella saxifraga L. - roślina przyprawowa, roślina lecznicza, r. wieloletnia.
Fenkuł, Koper włoski - Foeniculum vulgare
Kminek zwyczajny Carum carvi L.
Źródło:
  1. . Rośliny źródłem przypraw. PWRiL, Warszawa.
  2. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
Menu :