Nazwa gatunkowa: Koper włoski - Foeniculum vulgare Mill. [2,3]
Inne nazwy:
Rodzina: Selerowate - Apiaceae [2,3], dawniej Baldaszkowate - Umbelliferae
Morfologia:
|
|
Koper włoski |
Wysokość: 80-150 cm [4], około 2 m [1].
Kwiaty: drobne, żółte, zebrane w baldachy [1,3].
Owoce: dwurozłupka. Szarozielone, lub brunatnozielone, walcowate i zgięte, z pięcioma jaśniejszymi żeberkami [1].
Łodyga: obła, naga, rozgałęziająca się w górnej części [1,3].
Liście: trójkrotnie lub czterokrotnie-pierzaste, u nasady posiadają pochwy [1]. Liście dolne są wydłużone, liście górne posiadają pochwy [3]
Nasiona:
Korzenie:
Inne cechy: cała roślina posiada swoisty zapach [3]
Biologia:
Długość życia rośliny: jedno-, dwu-, lub wieloletnia roślina [zb. 1,3,4]. Koper włoski uprawiany jest zwykle jako roślina dwuletnia [3]
Typ rośliny/forma życiowa: roślina zielna?.
Kwitnienie: lipiec-wrzesień (VII-IX) [4].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona.
Ekologia:
Pochodzenie: kraje śródziemnomorskie [3].
Zasięg terytorialny: Europa, w stanie dzikim na Krymie i Kaukazie [1]
Siedliska:
Koper włoski jest gatunkiem uprawianym w Europie i Azji o umiarkowanym i ciepłym klimacie [3]
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne
Podłoże: .
Nawadnianie:
Nawożenie:
Możliwa uprawa w polskich warunkach.
Agrotechnika
Rozstawa: 30-45 x 20-30 cm
Zbiór: po 3 miesiącach od siewu
Zastosowanie:
- Zielarstwo: roślina lecznicza [1,3]
- Zielarstwo: roślina przyprawowa [4]
- Warzywnictwo: roślina jadalna [3]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Owoc kopru włoskiego - Fructus Foeniculi [1,3,4], syn. Fructus Foeniculi vulgaris [4]
Zbiór surowca zielarskiego:
Surowiec (owoce) powinien zawierać co najmniej 3% olejku eterycznego [1].
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Owoce zbiera się gdy są dojrzałe (przed osypywaniem się z rośliny), następnie suszy się w ciemnym, suchym i przewiewnym miejscu [1].
Zbiór można wykonać przy pomocy kosy, kosiarki. Procedura zbioru podobna jak u prawie wszystkich selerowatych (baldaszkowaty); ścięte rośliny wiąże się w snopki i suszy, później poddaje się młóceniu, a zebrane owoce się dosusza (w temperaturze niższej niż 35°C) i oczyszcza na wialniach [1].
Po oczyszczeniu owoce poddawane są sortowaniu na tryjerach [1].
Surowiec posiada silny, swoisty, zapach oraz korzenny i słodkawy smak [1].
Surowiec opisany był w FP IV[1,4].
Skład chemiczny surowca zielarskiego: [1,3]
- Olejki eteryczne (anetol 60% (transanetol), fenchon 20%, kamten, p-cymen, felandren, terpinen, pinen, estragol - metylochawikol ).
- flawonoidy
- stigmasterol
- tłuszcze
- białko
- cukry
Działanie surowca zielarskiego:
Wewnętrzne: stosowane w postaci naparów przy zaburzeniach w pracy jelit np. u dzieci i w zapaleniu oskrzeli [1]. Owoce kopru usprawniają trawienie pokarmów, gdyż zwiększają wydzielanie soku żołądkowego, zmniejszają napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, a także ułatwiają odejście gazów zalegających w jelitach i łagodzą bóle podczas wzdęć. Ponadto wykazują działanie łagodnie moczopędne i rozkurczowe na macicę [3]
Owoce kopru działają wykrztuśnie, ponieważ wpływają na zwiększone wydzielanie śluzu w górnej części dróg oddechowych (w gardle, krtani i tchawicy) [3]
Z innych właściwości owoców kopru należy wymienić także ich działanie uspokajające i mlekopędne [3]
Leki/Suplementy/Mieszanki:
- Normosan - Species laxantes [1]
- Calmagina [1]
Przetworzony surowiec:
Przy destylacji parą wodną otrzymuje się olejek, który jest osobnym surowcem [1].
Ciekawostki
Substancje zawarte w Koprze Włoskim mogą oddziaływać na ludzi jak substancje zaliczane do afrodyzjaków, czyli zwiększające aktywność miłosną.
Zdjęcia:
|
|
Koper włoski |
|
|
Koper włoski |
|
|
Koper włoski owoce |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Miniaturka | Nazwa rośliny |
|---|---|
| Koper włoski Foeniculum vulgare 'Florence' | |
| Koper włoski Foeniculum vulgare 'Trieste' | |
| Koper włoski Foeniculum vulgare 'Zeta Fino' | |
| Koper ogrodowy Anethum graveolens L. - roślina jadalna, przyprawa | |
| Biedrzeniec anyż - Pimpinella anisum L. | |
| Kminek zwyczajny - Carum carvi L. |
- Walewski W. . Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
- ITIS. Protokół dostępu: http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=29509(dostęp 30.1.2015)
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa:129,130.
- Mowszowicz J. . Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa.
