Lilak zwyczajny Syringa vulgaris L.

Nazwa gatunkowa: Lilak zwyczajny - Syringa vulgaris L. ^[1,2]

Inne nazwy: Bez pachnący, Kwitnący bez - błędne nazwy

Rodzina: Oliwkowate - Oleaceae ^[1]

Morfologia

Kwitnący krzew lilaka

Wysokość: do 5 m^[3] .

Pokrój krzew lub drzewo ^[3].

Kwiaty: u gatunku kwiaty o zabarwieniu liliowym, silnie pachnące, zebrane w luźne wiechy wysokości 10-20 cm ^[3].

Owoce: gładki, bez brodawek ^[3].

Łodyga: młode pędy nagie, o zielonym zabarwieniu ^[3].

Liście: kształtu sercowatego lub szerokojajowatego, długości 5-12 cm, gładkie ^[].

Nasiona: ^[]

Kłącze: z podziemnych rozłogów wyrastają liczne odrosty, które zagęszczają krzew ^[3]

Biologia

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w gruncie w polskich warunkach klimatycznych ^[2,3].

Typ/forma życiowa rośliny: roślina zdrewniała, krzew lub niewielkie drzewo ^[3].

Kwitnienie: wiosna; maj (V) ^[3].

Owocowanie: ^[].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona, wegetatywnie poprzez podział roślin i sadzonki.

Ekologia

Pochodzenie:do Konstantynopola sprowadzony w 1563 r.^[3]

Zasięg terytorialny:Południowo-wschodnie rejony Europy^[3]

Siedliska:skaliste zbocza gór do 800 m n.p.m.^[3]

Lilak dość często dziczeje lub ucieka z miejsc upraw ^[3]

Uprawa

Stanowisko: słoneczne, w zacienionych miejscach słabiej rośnie ^[3]

Podłoże: dowolne, lilak urośnie nawet na ubogiej, piaszczystej glebie, jednak obficiej rośnie i kwitnie na glebach żyźniejszych, głębokich, łatwo nagrzewających się i zasobnych w wapń ^{[z. 2,3]}

Nawadnianie: na glebach piaszczystych zaleca się podlewanie lilaków podczas okresów suszy ^[2], z drugiej strony uznaje się lilaka za bardzo wytrzymały na okresy suszy ^[3]

Nawożenie: ^[]

Rozmnażanie: wegetatywne poprzez okulizację^[3]

Mrozoodporność: ^[]

Lilaki są dość łatwe w uprawie, jeżeli zapewni się im dobre stanowisko. Do zabiegów pielęgnacyjnych zalicza się głównie ograniczanie nowych przyrostów, odmładzanie i cięcie korekcyjne. Lilaki dobrze znoszą cięcie i bez obaw możemy je silnie przycinać. Do pozostałych zabiegów zalicza się obcinanie suchych owocostanów ^[3]

Odmiany półszlachetne lilaków lepiej rosną na słabszych glebach i w gorszych warunkach środowiskowych. Odmiany szlachetne należy sadzić na lepszych stanowiskach i co jakiś czas doglądać, aby cieszyć się ich walorami ^[3]

Lilaki znakomicie nadają się do nasadzeń miejskich, w których panują skrajnie niekorzystne warunki do uprawy roślin; gorące, suche i zanieczyszczone powietrze ^[3].

Wymieszane siewki z odmian szlachetnych używa się jako podkładki dla odmian szlachetnych ^[3].

Zastosowanie

Szkółkarstwo roślin ozdobnych; roślina na szpalery, grupy i formowane żywopłoty^[2,3]
Dendrologia: spis drzew i krzewów, roślina do nasadzeń krajobrazowych, do ogrodów wiejskich, parków, cmentarzy^[3].
Kwiaciarstwo - bukieciarstwo: gałązki z kwiatostanami - wiechami włożone do wazonów lub innych pojemników służą do ozdoby wnętrz

Odmiany lilaka:

Gatunek ten liczy sobie około 1000 odmian, które różnią się między sobą głównie ubarwieniem i pełnością kwiatów. Selekcję osobników rozpoczęto we Francji, z której wywodzi się ponad 200 odmian. Na uwagę zasługują odmiany z byłego związku radzieckiego, a także polskie ^[3]

'Adam Mickiewicz' - pojedyncze, średniej wielkości, fioletowe kwiaty, duże, luźne wiechy, wcześniejsze kwitnienie i silny wzrost ^[3]

'Ambassadeur' - kwiaty pojedyncze, duże, o barwie niebiesko-lila, wiechy duże, luźne, obfite, późniejsze kwitnienie, liście mogą pozostać na zimę^[3]

'Andenken an Ludwig Spaeth' - ^[3]

'Archeveque' - ^[3]

'Belle de Nancy' - ^[3]

'Biała Anna' - ^[3]

'Buffon' - ^[3]

'Catinat' - ^[3]

'Cavour' - ^[3]

'Chmurka' - ^[3]

'Congo' - ^[3]

'Danton' - ^[3]

'Edith Cavell'- ^[3]

'Edmond Boissier' - ^[3]

'Ellen Willmott'- ^[3]

'Fale Bałtyku'- ^[3]

'Florent Stepman' - duże pojedyncze, białe kwiaty ^[2]

'Furst Liechtenstein'- ^[3]

'General Pershing' - kwiaty pełne, różowo-fioletowe^[2]

'Halina Gołąbska' - ^[3]

'Hugo Koster' - ^[3]

'India' - ^[3]

'Irena Karpow-Lipska' - ^[3]

'Jan van Tol' - duże pojedyncze, białe kwiaty ^[2]

'Jeanne d'Arc' - ^[3]

'Jules Simon' - kwiatostany duże, kwiaty pełne, niebiesko-liliowe^[2]

'Kapitan Teliga' - ^[3]

'Kardynał' - ^[3]

'Katherine Havemeyer' - ^[3]

'Krasawica Moskwy' - ^[3]

'Le Notre' - ^[3]

'Leon Gambetta' - ^[3]

'Louvois' - ^[3]

'Ludwik Spaeth' - ^[3]

'Madame Lemoine' - kwiaty pełne, białe^[2]

'Marechal Foch' - kwiaty duże, pojedyncze, kwiaty różowawe^[2]

'Marechal Lannes' - ^[3]

'Massena' - kwiaty pojedyncze, duże, zabarwione na purpuro-fioletowo ^[2]

'Marie Legraye' - ^[3]

'Massena' - ^[3]

'Maurice Barres' - ^[3]

'Michel Buchner' - ^[3]

'Mieczta' - ^[3]

'Mikołaj Karpow-Lipski' - ^[3]

'Mirabeau' - ^[3]

'Mme Casimir Perrier' - ^[3]

'Mme Florent Stepman' - ^[3]

'Mme Fr. Morel' - ^[3]

'Mme Lemoine' - ^[3]

'Mrs. Edward Harding' - ^[3]

'Necker' - ^[3]

'Negro' - ^[3]

'Niebo Moskwy' - ^[3]

'Olivier de Serres' - kwiaty pełne i podwójne, duże, słabo poskręcane, w czasie kwitnienia lilaniebieskie. Wiechy duże, gęste, szerokie i ciężkie. Jedna z najpiękniejszych odmian ^[3]

'Paul Deschanel' - ^[3]

'President Falliers' - ^[3]

'President Poincare' - ^[3]

'Primrose' - ^[3]

'Prodige' - ^[3]

'Prof. P. Hoser' - ^[3]

'Ruhm von Horstenstein' - ^[3]

'Sensation' - ^[3]

'Stanisław Moniuszko' - ^[3]

'Stefan Makowiecki' - ^[3]

'Vauban' - ^[3]

'Vestale' - ^[3]

'Victor Lemoine' - ^[3]

'Volcan' - ^[3]

Zdjęcia:

Lilak podczas kwitnienia

Bukiet - wiecha kwiatów lilaka