Nazwa gatunkowa: Jaśminowiec wonny - Philadelphus coronarius L. [1,3,5]
Angielska nazwa: Mock Orange, Sweet mock orange [5]
Inne nazwy: Jaśmin [4], Philadephus pallidus [5]
Rodzina: Hortensjowate - Hydrangaceae [1,5]
Morfologia
|
|
Jaśminowiec wonny |
Wysokość: 3-4 m [zb. 3,5].
Szerokość: 4 m [5].
Pokrój: krzew liściasty [zb. 2,3,5].
Kwiaty: Jaśminowiec podczas kwitnienia oblany jest dużą ilością kwiatów [4]. Kwiaty wydzielają intensywną woń [2,4]. Kwiaty są namiętnie odwiedzane przez owady zapylające [2]. Kwiaty jaśminowca posiadają zarówno organy żeńskie, jak i męskie [5]
Liście: opadające na zimę, ciemnozielone, szorstkie w dotyku, owalnego kształtu, brzegiem piłkowane [2], zawierają dużą ilość saponin. Liście jaśminowca mogą być użyte do produkcji mydeł i past polerskich do drewna [5].
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca na zewnątrz w polskich warunkach klimatycznych.
Typ/forma życiowa rośliny: roślina zdrewniała, krzew [2-5].
Kwitnienie: maj-czerwiec (V-VI) [2,4,5].
Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona, wegetatywne poprzez sadzonki [5].
Ekologia
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: Europa (południowa część Austrii, Włochy) [5]
Siedliska: żywopłoty, obrzeża lasów, zarośla, kamieniste wzgórza, osuwiska i nieużytki [zb. 2,5]
Zagrożenia: brak zagrożeń dla innych gatunków, roślina jest raczej nieinwazyjna [5]
Uprawa
Stanowisko: słoneczne, lekko zacienione [2,4,5]. Jaśminowce obficiej kwitną na słonecznym stanowisku [5]
Podłoże: żyzne, średnio zwięzłe [2]. Jaśminowiec nie ma specjalnych wymagań co do gleby - może rosnąć na glebach lekkich, piaszczystych i ciężkich gliniastych [4,5]
Nawadnianie: umiarkowane [5]
Rozmnażanie: nasiona jaśminowca lepiej kiełkują po miesięcznej stratyfikacji. Nasiona jaśminowca należy wysiać w lutym do zimnego inspektu. Gdy siewki podrosną, można je przesadzić do pojemników z podłożem. Młode rośliny należy dodatkowo przezimować w szklarni. Małe krzewy jaśminowca wysadza się na miejsce docelowe późną wiosną lub wczesnym latem [5]
Do rozmnażania wegetatywnego używa się sadzonek półzdrewniałych, o długości 7-10 cm, pozyskanych w lipcu lub sierpniu, które ukorzenia się w zacienionych inspektach. Rośliny otrzymane z sadzonek półzdrewniałych można wysadzać na wiosnę i bardzo dobrze się przyjmują. Rośliny można otrzymać także z sadzonek zdrewniałych, o długości 15-25 cm, które ukorzenia się na krytych zagonach? w grudniu. Jaśminowca można rozmnożyć także poprzez odkłady, które sporządza się latem [5]
Mrozoodporność: dobra [4,5], strefa USDA 4-8, wytrzymuje spadki temperatur do -25°C [5]
Jaśminowce można sadzić pojedynczo oraz w grupach. Ostatnimi czasy jaśminowce nie są zbyt popularne, jednak zasługują na większą uwagę, ponieważ mają małe wymagania, przepięknie kwitną i intensywnie pachną [2,4]
Jaśminowce tolerują bardzo silne cięcie pędów i szybko się regenerują. Zaleca się coroczne wycinanie 1/3 wszystkich gałęzi aż do gruntu, w celu nadania krzewowi ładnego pokroju i pobudzenia go do obfitszego kwitnienia [5]
Zastosowanie
- Dendrologia - tereny zieleni: parki, zadrzewienia krajobrazowe, osłony, żywopłoty [zb.3-5]
- Szkółkarstwo ozdobne [2]
- Pszczelarstwo: Roślina miododajna [2]
- Polerowanie powierzchni drewnianych (liście) [5]
- Przemysł kosmetyczny; produkcja mydeł (liście) [5]
Ciekawostki:
Zapach jaśminu jest motywem w filmie pt. Jasminum.
Zdjęcia:
|
|
Jaśminowiec wonny |
|
|
Jaśminowiec wonny |
|
|
Jaśminowiec wonny Kwiat |
|
|
Jaśminowiec wonny Kwiat |
|
|
Jaśminowiec wonny |
|
|
Jaśminowiec wonny |
|
|
Jaśminowiec wonny liść |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Jaśminowiec wonny 'Aureus' Philadelphus coronarius 'Aureus' - odmiana z jasnozielonymi liśćmi [] | |
| Jaśminowiec wonny 'Deutziflorus' Philadelphus coronarius 'Deutziflorus' [3] | |
| Jaśminowiec wonny 'Dianthiflorus' Philadelphus coronarius 'Dianthiflorus' [3] | |
| Jaśminowiec wonny 'Girandole' Philadelphus coronarius 'Girandole' - kwiaty duże, bardzo pełne, obicie kwitnie, a kwiaty regularnie pokrywają krzew, odmiana wyhodowana przez Lemoine'a[4] | |
| Jaśminowiec wonny 'Manteau d'Hermine' Philadelphus coronarius 'Manteau d'Hermine' - obfite kwitnienie, pełne kwiat, odmiana wyhodowana przez Lemoine'a[4] | |
| Jaśminowiec wonny 'Nana' Philadelphus coronarius 'Nana' - odmiana karłowa, osiaga wysokość do 50 cm [4] | |
| Jaśminowiec wonny 'Primuliflorus' Philadelphus coronarius 'Primuliflorus' [3] | |
| Jaśminowiec wonny 'Variegatus' Philadelphus coronarius 'Variegatus' - odmiana z pstrym ulistnieniem [] | |
| Jaśminowiec wonny 'Virginal' Philadelphus coronarius 'Virginal' - kwiaty duże, półpełne, odmiana wyhodowana przez Lemoine'a[4] | |
| Jaśminowiec wonny 'Zeyheri' Philadelphus coronarius 'Zeyheri' [3] | |
 | Jaśminowiec panieński Philadelphus x virginalis Rehder - hybryda P. × lemoinei z P. nivalis ‘Plenus’[] |
| Jaśminowiec drobnolistny Philadelphus microphyllus [4] | |
| Jaśminowiec Lewisa Philadelphus lewisii Pursch. [5] | |
| Żylistek szorstki Deutzia scabra Thunb. - bardzo podobny gatunek o jajowato-lancetowatych liściach i kwiatach zebranych w gęstych wiechach[] |
- Philadelphus coronarius. ITIS. Protokół dostępu: http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=24421 (dostęp 28.2.2017)
- Obserwacje własne: Aleksander Skrzyński (8.6.2015)
- Bugała W. 1991. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa.
- Grzegory J. 1966. Ogród przy domu. PWRiL, Warszawa: 89, 99.
- Philadelphus coronarius. Plants For A Future. Protokół dostępu: http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Philadelphus+coronarius (dostęp 28.2.2017)
