Internetowy Ogród - z pasji do Ogrodnictwa

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Kwiat bzu czarnego - Flos Sambuci ^[1,2].

Owoc bzu czarnego - Fructus Sambuci ^[1,2], syn. Fructus Sambuci nigri.

Zbiór surowca zielarskiego:

Kwiaty: zbiór kwiatostanów należy przeprowadzić w suchą pogodę. Suszenie surowca odbywa się w temperaturze około 30°C. Po wysuszeniu osmykuje się kwiaty z kwiatostanów na sitach. Należy zbierać młode kwiaty, bez zawiązków owoców.

Od autora a. po zbiorze należy jak najszybciej przeprowadzić suszenie, ponieważ kwiaty się zagrzewają. Po 30 minutach w plastikowym worku kwiaty osiągają temperaturę powyżej 35 °C. Jeżeli dojdzie do zagrzania surowca, to należy jak najszybciej rozłożyć kwiaty cienką warstwą w chłodnym pomieszczeniu np. w piwnicy. Kwiaty do przetwarzania (np. przetworów, obróbki, suszenia) powinny być biało-żółte, ładnie pachnące (nieśmierdzące), świeże, bez brązowych przebarwień.

Kwiatostany dzieli się na mniejsze części, aby łatwiej było je obrabiać lub suszyć. Udział zielonych szypułek (ogonków) kwiatowych powinien być jak najmniejszy.

Owoce: zbiera się dojrzałe owoce, obrywa się je ręcznie lub ścina całe baldachy owoców. Przed suszeniem surowiec należy oczyścić z liści i niedojrzałych owoców. Owoce suszy się w temperaturze nie wyższej niż 60°C. Wysuszone owoce osmykuje się z baldachów i czyści na sitach ^[2].

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Kwiaty: zapach swoisty, smak śluzowato-słodki, później drapiący. Surowiec jest objęty FP IV ^[2].

Owoce: wysuszone owoce są pomarszczone, barwy ciemnej, lekko połyskującej. Średnica owocu wynosi 5 mm. Na szczycie owocu widać resztki znamienia, w nasadzie znajduje się krótka szypułka lub ślad po niej. Zapachu brak, smak słodkawokwaśny. Surowiec jest objęty FP IV ^[2].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Kwiaty: substancje glikozydowe, glikozyd flawonowy (rutyna) i inne związki flawonoidowe (turozyd, pochodne kemferolu i kwercytyny), kwasy fenolowe (kawowy, chlorogenowy), kwasy organiczne (walerianowy, ferulowy), sterole, olejki eteryczne, śluz, garbniki, sole mineralne ^[1,2].

Owoce: glikozydy antocyjanowe (pochodne cyjanidyny), glikozyd nitrylowy - sambunigryna, cukry, kwasy organiczne, pektyny, garbniki, witamina B i C, karotenoidy ^[1,2].

Działanie surowca zielarskiego:

Kwiaty: wewnętrznie: napotnie, przeciwgorączkowo, moczopędnie, przeciwbólowo, uszczelniają ściany naczyń włosowatych. Zewnętrznie : odwary i napary służą do płukania przy anginie, płukanie jamy ustnej i gardła, przy zapaleniu spojówek i brzegów powiek. Forma stosowania: napary przy przeziębieniach, katarach, nieżytach górnych dróg oddechowych, w chorobach nerek i wadliwej przemianie materii.

Owoce: lekko przeczyszczające, przeciwbólowe, napotne i przeciwskurczowe. Stosowany w nieżytach dróg moczowych, oddechowych, w zaparciu i jako pomocniczy w chorobie reumatycznej. Wykazują również działanie odtruwające organizm i usuwające szkodliwe produkty przemiany materii. Forma stosowania: napary.

W medycynie ludowej bez czarny stosowany był w celu regulowania przemiany materii, jako lek na zaparcia, przeciwko hemoroidom, również jako środek moczopędny ^[5].

---

Kulinaria

Dojrzałych owoców dzikiego bzu używa do wyrobu nalewek, syropów i przetworów oraz jako dodatek do galaretek owocowych, konfitur i kompotów ^[7].

Do przetworów z owoców bzu dodaje się goździków, imbiru oraz cytryny, aby zagłuszyć nieprzyjemny zapach oraz smak. Dodanie imbiru oraz cytryny sprawa, że przetwory smakują podobnie do Coca Coli. Świeże kwiaty można dodawać do naleśników, a z suszonych kwiatów można zrobić mąkę, która nada nowego aromatu różnym ciastkom i ciastom.

UWAGA: Należy pamiętać że owoce należy przegotować przed podaniem lub przetworzeniem.

Przepisy/Przetwory ^[5]

Z 1 kg świeżych owoców bzu otrzymujemy 150 gramów suszu.

Konfitura z bzu czarnego: ^[5]

Konfiturę sporządza się z dojrzałych, czarno-fioletowych jagód bzu.

1. Płuczemy owoce pod zimną wodą (w celu wymycia zanieczyszczeń) i przesuszamy na powietrzu.

2. Sporządzamy syrop: półtorej szklanki wody, 1,4 kg cukru. (Adnotacja od autora a.: proporcja składników w książce jest następująca: 1 kg owoców, 1.5 szklanki wody i 1.4 kg cukru)

3. Na wrzący syrop wrzucamy 1,4 kg owoców, krótko gotujemy (smażymy) i zostawiamy wymieszane jagody w syropie na noc.

4. Następnego dnia gotujemy (smażymy) konfiturę przez 10-15 minut i odstawiamy. Czynność tą należy kilka razy powtórzyć.

5. Podczas gotowania(smażenia) zbieramy pianę i ją odrzucamy.

6. Konfiturę przenosimy na gorąco do wcześniej wyparzonych słoików, które zakręcamy wieczkami po ostudzeniu.

Konfitura z bzu czarnego

Bez czarny suszony: ^[5]

Polecany jest szczególnie dla osób z problemami z przemianą materii.

Sporządzamy napar: do szklanki z jedną łyżką suszonych owoców bzu wlewamy wrzątek i zostawiamy do ostygnięcia. Napar z bzu należy pić po pół szklanki dwa razy dziennie.

Sporządzamy nalewkę: 3-4 łyżki stołowe owoców bzu zalewamy butelką gronowego wina. Nalewkę z czarnego bzu zaleca się pić trzy razy dziennie po jednym kieliszku, pomiędzy posiłkami.

Sok z bzu czarnego: ^[5]

Sok ten charakteryzuje się intensywną ciemnoczerwoną barwą, można go użyć do barwienia innych soków, win owocowych i kompotów.

---

Leki/Suplementy/Mieszanki:

• Normosan - Species laxantes - mieszanka zawierająca owoce bzu ^[2]