Nazwa gatunkowa: Przęśl dwukłosowa - Ephedra distachya L. [2,3,9]
Inne nazwy: Ephedra vulgaris Rich. [1]
Rodzina: Przęślowate - Ephedraceae [9]
Morfologia
Wysokość: do 80 cm [9].
Łodyga: gałęzie w przekroju okrągłe, pokładają się. Pędy z bruzdami, wznoszące się. Międzywęźla widoczne co 5 cm [9].
Ekologia
Zasięg terytorialny: Azja zachodnia [1], Kaukaz, Syberia Zachodnia, Azja Środkowa [9] i Europa południowa [1,9].
Przęśl dwukłosowa uprawiana była w Europie od XVI w. jako roślina lecznicza. Obecnie przęśl jest rzadko uprawiana [9]
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, możliwa uprawa w polskich warunkach [9]
Pokrój: niewielki krzew [1,9]
Kwitnienie: czerwiec-lipiec [9].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion, wegetatywnie poprzez sadzonki zielne [9].
Uprawa
Stanowisko: ciepłe, słoneczne [9]
Podłoże: piaszczyste, gliniasto-piaszczyste [9].
Nawadnianie: dość odporna na przesuszanie [9]
Nawożenie:
Mrozoodporność: dobra, wytrzymuje mrozy [9]
Przy wyborze stanowisk dla przęśli należy unikać miejsc cienistych z glebą podmokłą i zimną [9].
Przęśl charakteryzuje się silnym wzrostem, jednak gdy zapewnimy jej odpowiednie stanowisko to rośnie jeszcze lepiej [9].
Zastosowanie
- Zielarstwo: roślina lecznicza [9]
- Roślina ozdobna: Przęśl polecana jest do ogródków przydomowych i skalnych [9]
- Farmokologia, produkcja leków [1]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Ziele Przęśli - Herba Ephedrae [1]
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
alkaloid efedryna [1]
Działanie surowca zielarskiego:
Efedryna zawarta w zielu ma działanie podobne do adrenaliny, lecz jest mniej toksyczna. Działa na układ sympatyczny, wpływa na układ oddechowy i naczyniowo-ruchowy, rozszerza źrenice, hamuje skurcze żołądka, jelit i oskrzeli [1].
Leki / Mieszanki: [1]
- Ephedrinum hydrochloricum - opisana była w F.P. IV, stosowana w problemach z krążeniem (zapaść), stanach alergicznych, astmie, gorączce siennej, zapaleniu płuc, zatruciu morfiną, skopolaminą i innymi alkaloidami, środek wybudzający po narkozie [1]
- Tussipect - lek na kaszel
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Przęśl Ephedra L. - Rodzaj [6,9] |
| Przęśl chińska Ephedra sinica Stapf. - roślina lecznicza, powoduje spadek ciśnienia krwi oraz zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen [5] |
| Przęśl pośrednia Ephedra intermedia Schr. et Mey. - roślina lecznicza, powoduje spadek ciśnienia krwi oraz zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen [5], pochodzi z gorących pustyń i stepów Azji Środkowej, możliwa uprawa w polskich warunkach [9] |
| Przęśl skrzypowata Ephedra equisetina Bunge - roślina lecznicza, powoduje spadek ciśnienia krwi, w Azji używana w chorobach górnych dróg oddechowych, zawiera alkaloidy: L-efedrynę, norefedrynę, [5] |
| Przęśl Gerardiana [tłum. z ang.] Ephedra gerardiana Wall. ex Stapf - używana do syropu na kaszel, w ilości 70 mg na 200 ml syropu, produkawanego przez Maharishi Ayurveda [4,8] |
| Przęśl ? Ephedra torreyana S. Watson - [7] |
| Cis pospolity Taxus baccata L. - cis, podobnie jak przęśli, zawiera w swych liściach alkaloid efedrynę[7] |
- Poczwara M. . Farmakognozja. Akademia Medyczna im. M. Kopernika, Kraków, 290.
- Wikipedia. Protokół dostępu: http://pl.wikipedia.org/wiki/Prz%C4%99%C5%9Blowate (dostęp 1.10.2014)
- Wikipedia. Protokół dostępu: http://en.wikipedia.org/wiki/Ephedra_distachya (dostęp 1.10.2014)
- Etykieta syropu na kaszel. New Kasni Cough Syrop. Maharishi Ayurveda Corp. Ltd. Green Fields Colony. Faridabad.
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- USDA. Protokół dostępu: http://plants.usda.gov/core/profile?symbol=EPHED (dostęp 6.10.2014)
- EPHED - Flora of North America. Protokół dostępu: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=233500609 (dostęp 6.10.2014)
- USDA. Protokół dostępu: http://plants.usda.gov/core/profile?symbol=EPGE2 (dostęp 6.10.2014)
-
Bugała W.. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa.
