Nazwa gatunkowa: Bieluń dziędzierzawa - Datura stramonium L.
Rodzina: Psiankowate - Solanaceae
Morfologia:
Wysokość: .
Kwiaty: Korona kształtu lejkowatego, barwy białej lub lekko fioletowej. Kwiaty wyrastają w rozwidleniach łodyg.
Owoce: kolczasta owalna torebka.
Łodyga: dość wysoka, silnie rozwinięta, widlasto rozgałęziona, ulistniona.
Liście: długoogonkowe, u szczytu zaostrzone. Brzeg blaszki liściowej jest nierównomiernie zatokowo wrębny. Barwa liścia - ciemnozielona. Zapach po roztarciu odurzający, smak słonawo-gorzki.
Nasiona: duża ilość, dojrzałe barwy czarnej.
Inne cechy: roślina trująca
Biologia:
Typ: roślina jednoroczna.
Ekologia:
Pochodzenie: obszary Morza Kaspijskiego i Morza Czarnego.
Zasięg terytorialny: Europa (w tym Polska)
Siedliska: bieluń jest rośliną ruderalną, rośnie na nizinach
W Polsce bieluń dziędzierzawa jest rośliną uprawianą, ale w uprawach roślin do spożycia, bieluń może występować jako chwast.
Surowiec zielarski:
Liść bielunia dziędzierzawy - Folium Stramonii.
Zbiór surowca zielarskiego:
Zbiór liści należy przeprowadzić w czasie kwitnienia rośliny. Surowiec pochodzi przeważnie z upraw. Liście należy suszyć w temperaturze około 50°C.
Przechowywanie surowca: surowiec należy przechowywać w szczelnie zamkniętym naczyniu i chronić przed światłem.
Informacje dotyczące surowca:
Surowiec powinien zawierać co najmniej 0,25% alkaloidów obliczonych jako hioscyjamina.
Surowiec należy do wykazu B. Surowiec jest objęty FP IV.
Skład chemiczny surowca:
Alkaloidy (L-hioscyjamina, racemat hiscyjaminy, hioscyna = skopolamina, atropina), garbniki, flawonoidy i sole mineralne.
Działanie surowca:
Podobnie jak w przypadku Pokrzyku wilczej jagody posiada działanie przeciwskurczowe, nasenne i przeciwbólowe. Surowiec stosowany jest w dychawicy, dusznicy.
Działanie alkaloidów opiera się na porażaniu zakończeń nerwów w układzie nerwowym, co prowadzi do rozkurczenia mięśni gładkich, zahamowania pracy ślinianek, gruczołów potowych i wydzielania soku żołądkowego
Wykorzystywany jest do produkcji leków na chorobę Parkinsona.
Leki/Suplementy/Mieszanki:
Liście:
- Astmosan - mieszanka ziołowa stosowana w dychawicy oskrzelowej, w postaci papierosów przeciwastmatycznych, proszków i tytoniu.
- Neoastmosan - papierosy.
Zastrzeżenia:
Największa jednorazowa dawka wynosi 0.25 g, a dzienna 0.75 g.
W średniowieczu używany był do wyrobu 'maści czarownic', która po wtarciu w skórę powodowała halucynacje i inne podobne zjawiska.
Ze względu na właściwości trujące, wykorzystywany był do sporządzania trucizn.
Odmiany i gatunki pokrewne:
- Bieluń indiański Datura fastuosa L. - roślina lecznicza
- Lulek czarny - Hyoscyamus niger - roślina lecznicza o podobnym działaniu
- Pokrzyk wilcza jagoda - Atropa belladonna L. - roślina lecznicza o podobnym działaniu
Artykuły powiązane:
- Walewski W. . Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
