Jarmuż Brassica oleracea var. acephala DC.

Nazwa: Jarmuż - Brassica oleracea var. acephala DC. ^[1]

Angielska nazwa: Kale

Rodzina: Kapustowate - Brassicaceae ^[1]

Warzywnictwo

Jarmuż uważany jest za jedną z najstarszych roślin uprawnych, kapustnych w krajach Europejskich. Pochodzi z terenów leżących nad morzem śródziemnym i tam jego uprawa się rozwinęła. Do Polski jarmuż został sprowadzony pod koniec XIV w., czyli w okresie kiedy w Polsce rządziła królowa Bona Sforza (miłośniczka nieznanych warzyw i propagatorka uprawy wielu warzyw w Polsce). Jarmuż jest niezwykle cennym dla naszego organizmu warzywem, ponieważ zawiera substancje, które regulują pracę układu pokarmowego-trawiennego, dostarcza niezbędnych witamin do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu, a także zabezpiecza nasz organizm przed działaniem szkodliwych związków przemiany materii i innych. Ponadto jest to warzywo, które z powodzeniem można wykorzystać jako roślinę ozdobną do ogrodów, czy dekorowania wielu potraw, dzięki ciekawemu pokrojowi i kształtowi blaszki liściowej. Choć w Polsce rzadko uprawia się jarmuż, to należy rozwinąć jego produkcję, gdyż jest to roślina łatwa w uprawie, niesamowicie przystosowana do naszego klimatu (znosi niewielkie mrozy), przez co uprawa może odbywać się przez cały rok.

Ostatnio zauważalny jest zwiększony popyt na takie warzywa jak jarmuż, ze względu na właściwości dietetyczne - jest nisko kaloryczny, zawiera dużo błonnika i wiele witamin (głównie wit. C i K) .

Morfologia

Nasiona: ^[]

Korzenie: system korzeniowy jest bardzo dobrze rozwinięty ^[]

Inne cechy: ^[]

Biologia

Długość życia rośliny: roślina dwuletnia^[].

Typ/forma życiowa rośliny: roślina zielna^[].

Kwitnienie: ^[].

Owocowanie: ^[].

Rozmnażanie: ^[].

Klasyfikacja:

Pod względem warzywniczym kalafior zaliczany jest do grupy warzyw kapustnych.

Uprawa

Stanowisko: słoneczne

Podłoże: próchniczne, żyzne, zasobne w wapń. Jarmuż ma niewielkie wymagania glebowe, w zasadzie urośnie na każdej glebie. PH gleby 6,5 -7,0

Nawadnianie: umiarkowane

Nawożenie: umiarkowane

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona

Mrozoodporność: bardzo wysoka, dobrze znosi niewielkie mrozy, do -5°

Choroby i szkodniki: jarmuż podatny jest na typowe choroby w obrębie rodziny kapustowatych, czyli kiłę kapuścianą i czerń krzyżowych. Jarmuż narażony jest także na żerowanie szkodników; śmietki kapuścianej i larw motyla bielinka kapustnika

Agrotechnika

Termin rozsady: maj-czerwiec (V-VI)

Termin zbioru: od późnej jesieni do wiosny. Jarmuż ma tą zaletę, że jest oporny na małe mrozy i można go zostawić w rosnącego w polu, przez co odpada nam problem z jego przechowywaniem. Dodatkowo w zimie z powodzeniem można dostarczać jarmuż na rynek z "pola", co stanowi uzupełnienie produkcji rolno-ogrodniczej w czasie, kiedy mamy tylko do dyspozycji produkty tylko z przechowalni. Dostarczamy w ten sposób do klienta pełnowartościowy, świeży produkt, na który rośnie popyt z roku na rok.

Plon: 50-70 ton, przy czym plon samych liści wynosi średnio 35-50 ton z hektara uprawy

Przetwórstwo

Jarmuż dobrze się mrozi, a po rozmrożeniu zachowuje zadowalającą jakość. Jarmuż nadaje się do konserwowania.

Zastosowanie:

Warzywnictwo: roślina uprawiana i jadalna - warzywo, jarzyna.
Kwiaciarstwo: roślina ozdobna wykorzystywana na obwódki, kwietników, do dekoracji wnętrz i czasami jako ciekawy dodatek do bukietów

Dietetyka

Jarmuż jest bardzo cennym dla ludzkiego organizmu warzywem, ponieważ po jego spożyciu dostarczamy organizmowi witaminy (wit. C, wit. K, witaminy z grupy B), sole mineralne (zasobne w Potas [K], Wapń [Ca], Magnez [Mg] i Żelazo [Fe]), niezbędny do prawidłowej pracy układu pokarmowego błonnik oraz swoiste związki o działaniu prozdrowotnym - glukozynolany (sulforafam).

Kulinaria

Jarmuż można przyrządzać i spożywać na wiele sposobów. Najczęściej w handlu można spotkać jarmuż w 'całości' lub poszatkowany. Zaleca się spożywanie liści jarmużu na surowo, gdyż wtedy mamy do dyspozycji najwięcej prozdrowotnych związków, ale liście gotowane, smażone i zapiekane na pewno urozmaicą każdą potrawę.

Liście po przemrożeniu stają się bardziej delikatne i mniej ostre (mniej goryczkowate) w smaku

Zdjęcia:

Jarmuż młoda roślina

Jarmuż uprawa