Nazwa gatunkowa: Fiołek polny - Viola arvensis Murray [3]
Inne nazwy: Bratek polny [3]
Rodzina: Fiołkowate - Violaceae[3]
Morfologia:
|
|
Fiołek polny |
Wysokość: 10-30 cm, jeżeli roślina ma podporę i dobre warunki to może osiągnąć wysokość nawet 60-80 cm [3].
Kwiaty: wyrastają z kątów liści na długich szypułkach dwu- trzykrotnie dłuższych od liści. Kwiaty długości 1-1.5 cm, symetrii grzbiecistej. Działki kielicha kształtu lancetowatego, spiczastego z przedłużeniami. Korona pięcio-płatkowa, płatki są krótsze od działek kielicha lub tej samej długości, koloru jasnożółtego. Ostroga, a czasem i górne płatki są fioletowe [z. 3].
Owoce: jajowata, naga torebka, która posiada 3 otwierające się klapy [3].
Łodyga: płożąca lub podnosząca się, prosta lub rozgałęziona [3].
Liście: ogonkowe, jajowato-eliptyczne, dolne bardziej okrągłe (jajowate), długości 1-2 cm, brzegiem karbowane. Przylistki są pierzastodzielne, z odcinkiem szczytowym dużym, jajowatym lub lancetowatym i karbowanym.
Nasiona: podługowato-jajowate, długości 1,5-2,0 mm, szerokości 0,7-1,0 mm, koloru żółtego lub żółtobrunatnego, nieco błyszczące, lekko bruzdowane [3]. Liczba nasion z jednej rośliny wynosi około kilku tysięcy. W glebie zachowują zdolność kiełkowania przez kilka lat.
Korzenie: słaby korzeń palowy.
Biologia:
Typ: roślina jednoroczna lub dwuletnia (ozima lub jara) [3]. Terofit.
Kwitnienie: kwiecień - wrzesień - październik (IV-X) [z. +,3]
Rozmnażanie: Generatywnie poprzez siew nasion. Nasiona roznoszone są przez mrówki (myrmekochoria) lub wydalane z odchodami zwierząt, ponieważ nie są trawione.
Ekologia:
Zasięg terytorialny: Europa, Azja, od niżu aż do pogórza.
Siedliska: łąki, pola, skraje lasu, przydroża, ogrody, ugory, odłogi [z +,3].
Fiołek polny zaliczany jest do chwastów upraw. Zachwaszcza zboża ozime i jare, kukurydzę, rośliny strączkowe oraz okopowe 3.
Uprawa/Ochrona:
Stanowisko: Słoneczne lub półcieniste
Zastosowanie:
Zielarstwo:Roślina lecznicza.
Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna. Sadzona jest na trawnikach lub w części frontowej małych założeń ogrodowych.
Surowiec zielarski:
Ziele fiołka polnego - Herba Violae (Herba Violae arvensis).
Surowiec zawiera:
- Alkaloidy
- barwniki (karotenoid wiolaksantyna, antocyjanina wiolanina)
- flawonoid (rutyna)
- ester metylowy kwasu salicylowego
- cukry
- śluzy
- kwas winnowy
- garbniki
- saponiny
Działanie:
Ziele fiołka stosowane jest jako środek wykrztuśny, tonizujący, wymiotny, napotny, osłaniający, poprawiający przemianę materii.
Zdjęcia:
|
|
|
Fiołek polny okaz zielnikowy |
Fiołek polny okaz zielnikowy |
|
|
|
Fiołek polny |
Fiołek polny |
|
|
|
Fiołek polny |
Odmiany i gatunki pokrewne:
 | Bratek ogrodowy Viola xwittrockiana Gems. - roślina ozdobna |
 | Fiołek afrykański Saintapulia ionantha - ozdobna, roślina doniczkowa |
 | Fiołek trójbarwny - Viola tricolor L. - roślina ozdobna oraz lecznicza |
 | Fiołek pachnący Viola odorata L. - roślina ozdobna i lecznicza |
- Cincura F., Ferakova V., Majovsky J., Somsak L., Zaborsky J., . Pospolite rośliny środkowej Europy. PWRiL, Warszawa.
- Mowszowicz J. . Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa.
- Skrzypczak G. Blecharczyk A. Swędrzyński A. 2000. Podręczny atlas chwastów. Multum, Poznań: 104,105.