Nazwa gatunkowa: Fiołek pachnący - Viola odorata L. [2,3]
Inna nazwa: Fiołek wonny [2], Viola odoratae
Rodzina: Fiołkowate - Violaceae [2]
Morfologia:
Wysokość: 8-12 cm [zb. 1,2] .
Kwiaty: o symetrii grzbiecistej [2], pojedyncze, koloru fioletowego, purpurowego,różowego, żółtego lub białego [zb.1-3] , pachnące, zakwitające na długich szypułkach. Płatków korony 5, pręcików 5, działek kielicha 5 [1,2], słupek z jedną szyjką [1]. Płatki korony wewnątrz są koloru białego [1]. Kwiaty zamknięte - klejstogamiczne, odwiedzane przez błonkówki [2]
Owoce: owłosiona, kulista, trójklapowa torebka [zb 1,2].
Łodyga: kłącze pokładające się rozłogami [1]. Roślina lekko owłosiona [2]
Liście: z przylistkami, okrągławe, lekko ząbkowane, nieznacznie owłosione,tworzą przyziemną rozetę [1].
Nasiona:
Korzenie: grube, pełzające kłącze [1] - rozłogi [2].
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach.
Pokrój: niska bylina tworząca przyziemną rozetę liściową [zb. 1,2].
Kwitnienie: wczesną wiosną marzec - maj (III-V) [1].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion, wegetatywnie poprzez podział skupisk rośliny.
Ekologia:
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: cała Europa, w Polsce na nizinach i na dolnych partiach gór [1]
Siedliska: łąki, trawniki, lasy, parki, ogrody, nieużytki [1].
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne, półcienieste [3]
Podłoże: umiarkowanie wilgotne [3], próchniczne, lekkie.
Nawadnianie: umiarkowane
Nawożenie: umiarkowane lub niepotrzebne
Fiołki są mało wymagające i można je sadzić w miejscach gdzie inne rośliny sobie nie radzą. Fiołki kwitną wraz z nastaniem wiosny [3]
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna
- Zielarstwo:lecznictwo ludowe [1], a także lecznicza [2]
- Pszczelarstwo: Roślina miododajna, chętnie odwiedzana przez pszczoły - wprowadza bioróżnorodność w naszym ogrodzie
- Przemysł perfumeryjny [1]
Surowiec zielarski:
Ziele fiołka z korzeniami Herba Violae odoratae cum ridicibus [1]
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Ziele fiołka: [1]
- saponiny
- glikozydy pochodne kwasu salicylowego (gaulteryna, monotropitozyd)
- olejek eteryczny (pochodne jononu [undekanon, parnon])
- flawonoidy
- garbniki
- cukry
Działanie surowca zielarskiego:
Wykrztuśne, napotne, przeciwgorączkowe, uspokajający (łagodne działanie nasenne).
Odmiany i gatunki pokrewne:
Fiołek polny Viola arvensis Murray | |
Fiołek trójbarwny Viola tricolor L. - roślina ozdobna oraz lecznicza. | |
Fiołek zwisający - kwiaty koloru żółtego | |
Bratek ogrodowy Viola xwittrockiana Gems. - roślina ozdobna | |
Fiołek afrykański Saintapulia ionantha |
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Rostafiński J., Seidl O. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
- Grzegory J. 1966. Ogród przy domu. PWRiL, Warszawa.