Nazwa gatunkowa: Rdest ptasi - Polygonum aviculare L. [1,3]
Inne nazwy: Wróble języczki [2]
Rodzina: Rdestowate - Polygonaceae [3]
Morfologia:
Wysokość: 10-50 cm [2].
Pokrój: niska, płożąca się roślina zielna [1].
Kwiaty: wyrastają po kilka (1-5 szt., 3-6) w kątach liści [zb. 1-3]. Niepozorne, pięciokrotne, barwy zielonawo-białawej, o różowo nabiegłych brzegach [zb. 1,3], zamknięte (klejstogamiczne) [2].
Owoce: trójkanciasate orzeszki o barwie brązowej [1], matowe, długości 3-35 mm, zaostrzone na wierzchołku [3].
Łodyga: długość ok. 50 cm [1], do 1 m , rozgałęzione w dolnej części [3], rozesłane, płożące się[1,3]. Kształt łodygi jest walcowaty lub lekko kanciasty [1].
Liście: zmienne w zależności od miejsca występowania. Zazwyczaj są lancetowate, owalne lub równowąskie. Brzeg blaszki liściowej może być całobrzegi, falisty lub lekko orzęsiony. U nasady liści znajdują się błoniaste przylistki, pochwiasto obejmujące łodygę - tzw. gatki [1].
Nasiona:
Korzenie:
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina jednoroczna [1-3], jara [3], rzadziej dwuletnia [1].
Typ rośliny: roślina zielna [1].
Kwitnienie: lipiec - październik [2].
Rozmnażanie:.
Ekologia:
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: cała Europa [1].
Siedliska: pola, przydroża, piaszczyste nieużytki, pobocza, chodniki [1], uprawy i podwórka [2], ugory i nieużytki. Występuje na glebach lekkich i średniozwięzłych [3]
Rdest ptasi jest chwastem roślin uprawianych (okopowe, zboża, strączkowe i kukurydzy cukrowej) - roślina segetalna, a także trawników [3].
Rośliny z tego gatunku mogą różnić się kształtem i wielkością liści [1].
Zastosowanie:
Zielarstwo: Roślina lecznicza [2]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Ziele rdestu ptasiego - Herba Polygoni avicularis [1].
Zbiór surowca zielarskiego:
Termin zbioru: jesień.
Surowiec stanowią kwitnące i ulistnione pędy rdestu ptasiego. Zbiór wykonuje się na jesień ze stanu naturalnego. Surowiec po zbiorze należy oczyścić z piasku, a następnie wysuszyć na wolnym powietrzu lub suszarni w temperaturze niższej niż 40°C [1].
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Zapachu brak,smak nieco ściągający. Surowiec był objęty w FP IV [1].
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Glikozydy flawonoidowe (awikularyna) garbniki, związki krzemowe rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie, witamina C [1].
Działanie surowca zielarskiego:
Pobudza przemianę materii, a także żółciopędne i przyspieszająca procesy trawienia pokarmu. Stosowane przy niewydolności wątroby, pęcherzyka żółciowego oraz przy kamicy nerkowej [1].
Leki/Suplementy/Mieszanki:
- Fitolizyna
- Pulmosan - Species pulmonales - mieszanka stosowana w chorobach płucnych [1]
- Reumogran - Species antiscleroticae [1]
- Sklerosan - Species antiscleroticae [1]
- Species cholagogae nr 1 i nr 3 [1]
Odmiany i gatunki pokrewne:
Rdest ostrogorzki - Polygonum hydropiper L. - roślina lecznicza. |
Rdest wężownik - Polygonum bistorta L. - roślina lecznicza. |
- Walewski W. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
- Rostafiński J., Seidl O. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
- Kunicki E., Sękara A., Kalisz A. 2006. Skrypt do ćwiczeń z warzywnictwa ogólnego dla studentów Akademii Rolniczej. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Kraków: 59.