Nazwa gatunkowa: Babka zwyczajna - Plantago major L. [2]
Angielska nazwa: broadleaf plantain, great plantain, common plantain [2]
Inne nazwy:
Rodzina: Babkowate - Plantaginaceae [2]
Morfologia
Wysokość: 10-40 cm.
Kwiaty: kwiatostan o kształcie kłosa. Działki kielicha szerokoeliptyczne, dłuższe od przysadek kwiatowych, błoniasto obrzeżone. Korona kwiatów koloru zielonobrunatnego lub beżowa, około 2 cm długości. Pylniki jasno lub ciemnofioletowe, z czasem brunatnieją.
Owoce: torebka zawierająca 4-16 nasion.
Łodyga: łukowato wzniesiona, zielona, dość twarda.
Liście: przyziemna różyczka (rozeta) złożona z charakterystycznych szerokojajowatych, ciemnozielonych liści. Liście są tępo zakończone, posiadają 3-9 nerwów, czasami są delikatnie ząbkowane. Blaszka liściowa naga lub delikatnie owłosiona.
Nasiona: różnego kształtu (owalne, podługowate, klinowate), z reguły skośnie ścięte, długości 10-17mm, szerokości 0,6-0,9 mm. Powierzchnia nasion pomarszczona, barwy ciemnooliwkowej lub brunatnej.
Korzenie: wiązkowe.
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach
Typ rośliny: bylina, hemikryptofit
Kwitnienie: czerwiec - wrzesień (VI-IX).
Rozmnażanie: generatywnie przez siew nasion.
Ekologia:
Siedliska: sady, nieużytki, gruzowiska, wieloletnie uprawy koniczyny i lucerny, łąki, pastwiska, rowy, pobocza, trawniki, parki, przydroża, brzegi wód.
Babka jest też popularnym chwastem na domowych trawnikach. Jej pędy kwiatostanowe są twarde i utrudniają strzyżenie trawnika.
Uprawa/Ochrona:
Stanowisko: słoneczne, ciepłe.
Podłoże: rośnie dobrze na każdym podłożu, najlepiej na wilgotnych i żyznych.
Nawadnianie: dostateczne.
Nawożenie:.
Choroby: babki bardzo często atakuje choroba nazywana mączniakiem prawdziwym babki Erysiphe plantaginis. Chorobę można rozpoznać po mączystym nalocie na obu stronach liścia. Porażone rośliny nie nadają się na surowiec zielarski.
Zastosowanie:
- Zielarstwo: roślina lecznicza [1]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Liście babki - Folium Plantaginis .
Surowiec zawiera:
Liście babki:
- śluz
- glikozydy irydoidowe
- aukubina
- katalpol
- rinantyna
- flawonoidy
- karoten
- wit. C, K
- gorycze
- garbniki (4%)
Działanie:
Liście babki zwyczajnej stosowane są jako środek wykrztuśny, powlekający (osłaniający), przeciwzapalny na spojówki i powieki. Maść z liści przyspiesza gojenie się ran oraz działa antyseptycznie. Babka używana jest na nieżyt żołądka i oskrzeli.
Zbiór surowca:
Zebrane liście suszy się cienkimi warstwami w suszarni lub na wolnym powietrzu.
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
Miniaturka | Nazwa rośliny |
---|---|
Babka lancetowata - Plantago lanceolata L. - węższe, lancetowate liście, roślina lecznicza o działaniu wykrztuśnym. | |
Babka piaskowa - Plantago indica L. - roślina lecznicza |
- Skrzypczak G. Blecharczyk A. Swędrzyński A. 2000. Podręczny atlas chwastów. Multum, Poznań.
- Plantago major. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=32887#null (dostęp 31.10.2016)