Nazwa gatunkowa: Mirt pospolity - Myrtus communis L. [1-3]
Angielska nazwa: Myrtle [3]
Rodzina: Mirtowate - Myrtaceae [1,3]
Morfologia
Morfologia
Wysokość: mirt zwykle osiąga ok. 3 m wysokości, w sprzyjających warunkach może urosnąc do 4.5 m [3].
Pokrój: zimozielone drzewo o okrągławej koronie [3].
Kwiaty: biało-kremowe lub różowe [2,3], obupłciowe [3], małe, bezwonne [2]. Choć kwiaty mirtu są samopylne, to chętnie są odwiedzane i zapylane przez pszczoły [3]
Owoce: średnicy 8mm, owoce mirtu są jadalne [3].
Łodyga: .
Liście: niewielkich rozmiarów, kształtu jajowato-lancetowatego, z wierzchu błyszczące, o przyjemnym korzennym zapachu [2]. Liście po roztarciu wydzielają ciekawy aromat [3]
Nasiona: nasiona dojrzewają w paździenriku (X) [3]
Kłącze:
Korzenie:
Inne cechy: kwiaty są jadalne [3]
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia.
Pokrój: drzewiasty.
Kwitnienie: podczas lata lipiec-sierpień (VII-VIII) [3].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion [3], wegetatywnie poprzez sadzonki [2].
Ekologia:
Pochodzenie: rejony Morza Śródziemnego
Zasięg terytorialny: Południowa Europa (południowe wybrzeże Morza Śródziemnego), Północna Afryka, Zachodnia Azja [2,3]
Siedliska: rośnie w cieniu drzew i większych krzewów [2]
Uprawa
Stanowisko: półcieniste [2], źle znosi całkowite ocienienie [3]
Podłoże: próchniczne, ze zwiększoną ilością torfu, o odczynie kwaśnym [2]. Mirt toleruje gleby i podłoża od zwięzłych do luźnych, ale przepuszczalnych [3] należy wystrzegać się sadzenia mirtu na glebach i podłożach wapiennych [3].
Nawadnianie: średnie, woda powinna być bezwapienna i odstana (bez chloru) [2]
Nawożenie: niskie, podczas sezonu co tydzień [2], mirt nie lubi zbyt wilgotnego podłoża [3]
Mrozoodporność/Temperatura uprawy: podczas zimy należy zapewnić mirtom około 5-8 °C. Wyższe temperatury podczas zimy powodują opadanie liści [2]. Mirty są w stanie wytrzymać spadek temperatury powietrza do -15 °C w osłoniętych miejscach, (strefa USDA 9-11) [3]
Rozmnażanie: poprzez sadzonki wierzchołkowe, półzdrewniałe w lutym-marcu lub w drugiej połowie lata (lipiec-sierpień)[zb. 2,3]. Sadzonki użyte do rozmnażania powinny mieć od 7 do 10 cm. Sadzonki na okres zimy umieszcza się w zimnym inspekcie [3]
Do rozmnożenia mirtu można użyć sadzonek zdrewniałych o długości 7-12 cm[3]
Mirt można rozmnażać także za pomocą nasion, które przed wysiewem zaleca się moczyć w ciepłej wodzie przez 24 godziny. Wymoczone nasiona wysiewa się na pojemniki z wilgotnym, lekkim podłożem. Siew nasiona przeprowadza się późnym latem. Po pewnym czasie siewki przesadza się do osobnych doniczkach i pozostawia w szklarni przez zimę. Młode rośliny wysadza się na miejsce stałe wczesną wiosną lub latem [3]
Mirt należy do jednych z pierwszych roślin uprawianych w pojemnikach. Mirt aktualnie nie cieszy się zbyt dużą popularnością, jednak zasługuje na docenienie ze względu na ładne, gęste ulistnienie, zwarty pokrój oraz niskie wymagania uprawowe [2]
Mirt pospolity charakteryzuje się powolnym wzrostem, szczególnie starsze osobniki. Pomimo powolnego wzrostu, mirt należy przesadzać do większych pojemników co 2-3 lata, najlepiej wiosną [2]. Mirt bardzo często formuje się poprzez przycinanie pędów, gdyż toleruje częste przycinanie [2,3]. Przycinanie i formowanie mirtu najlepiej jest przeprowadzić na wiosnę [3]
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna; doniczkowa [2,3]. Mirt w cieplejszych krajach stosowany jest na bordery, skalniaki, jako roślina umacniająca zbocza. We florystyce używa się mirtu do tworzenia bukietów ślubnych [3]
- Zielarstwo: roślina lecznicza [1,3]
- Zielarstwo: roślina przyprawowa [3]
- Szkółkarstwo: roślin ozdobna: w cieplejszych krajach mirt stosowany jest na żywopłoty [3]
- Przemysł kosmetyczny i perfumeryjny olejki eteryczne otrzymane z liści, kwiatów, gałązek i kory mirtu używane są do produkcji kremów, mydeł i innych kosmetyków. Perfumy 'eau d'ange' zawierają wyciąg z kwiatów mirtu w swym składzie [3]
- Produkcja węgla drzewnego. Z mirtu otrzymuje się wysokiej klasy węgiel drzewny [3]
- Przemysł drzewny i stolarstwo: drewno mirtu jest twarde i elastyczne z ciekawą strukturą, używane jest do wyrobu mebli, rękojeści narzędzi, lasek itp.[3]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Liście mirtu Folium Myrtae [3]
Owoce mirtu Fructus Myrtae [3]
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Liście
- olejki eteryczne (myrtol)
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Do wyprodukowania 10 g olejku eterycznego potrzebne jest 100 kg świeżych liści mirtu [3]
Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:
Liście mirtu wykazują działanie antybiotyczne, przeciwbiegunkowe, ściągające, tonizujące, wiatropędne, homeostatyczne. Substancje czynne zawarte w mircie są szybko wchłaniane przez organizm po zażyciu. Liście mirtu używane są wewnętrznie przy zapaleniach dróg moczowych, problemach gastrycznych, bronchicie, kaszlu, katarze i przeziębieniu. W Indiach liście mirtu używane są w przypadku wystąpienia epilepsji. Zewnętrznie surowiec stosuje się trądzik, rany, zapalenie dziąseł i hemoroidy [3]
Olejki eteryczne otrzymane przy destylacji z liści mirtu mają właściwości antyseptyczne, przeciwreumatyczne i przeciwdziałające zapaleniu dziąseł [3]
Owoce mają właściwości wiatropędne. Stosowane są przy biegunkach, czerwonce, hemoroidach, reumatyzmie i owrzodzeniach [3]
Ciekawostki:
Mirt w naszym klimacie uprawiany jest jako doniczkowa roślina ozdobna, ale mało kto wie, iż kwiaty, owoce i liście mirtu są jadalne. Owoce mirtu można spożywać po dojrzeniu na surowo lub po uprzednim przyrządzeniu. Owoce posiadają ciekawy aromat, czasami suszy się je i dodaje później do różnych potraw. Suszone owoce mirtu używane są w kuchni krajów Środkowej Azji. Liście mirtu dodaje się jako aromatyczną przyprawę do pikantnych dań. Suszonymi owocami oraz kwiatami mirtu przyprawia się zupy oraz sosy. Olejki otrzymane z liści i gałązek mirtu używane są jako polepszacz smaku i dodatek do różnych mieszanek przyprawowych. Kwiaty mirtu są słodkawe w smaku i we Włoszech są spożywane jako pokarm oraz dodawane do sałatek [3]
W regionie Śródziemnomorskim mirt uważany jest za symbol pokoju i miłości, a jego ulistnione gałązki używane są do komponowania bukietów ślubnych[3]
Odmiany mirtu:
'Microphylla' - odmiana karłowa o mniejszym pokroju[3] | |
'Leucocarpa' - odmiana o białych owocach[3] | |
'Tarentina' - odmiana o mniejszych i węższych liściach od gatunku, jest też bardziej odporna na wietrzne stanowiska [3] |
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Mynett K. . Rośliny doniczkowe w mieszkaniu. Chemil, Warszawa.
- Myrtus communis - L.. PFAF. Protokół dostępu: http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Myrtus+communis (dostęp 23.1.2017)