Nazwa gatunkowa: Glediczja trójciernista - Gleditsia triacanthos L. [2,3]
Inne nazwy: Iglicznia pospolita [1], Glediczja trójcierniowa [3] Iglicznia trójciernista
Rodzina: Fabaceae - Bobowate [2]
Morfologia:
Wysokość: do 30 m [3].
Pokrój: wysokie drzewo z szeroką koroną [1].
Kwiaty: poligamiczne (na tym samym osobniku mogą występować kwiaty obupłciowe i rozdzielnopłciowe), symetrii promienistej, niepozorne, zielono-żółte, wyrastają w gronach. Kwiaty glediczji są pachnące [3].
Owoce: długi (do 40 cm) skręcony, płaski, błyszczący strąk, który po dojrzeniu brązowieje. Strąki glediczji dojrzewają w październiku. Strąki wiszą na drzewie do wiosny [1,3].
Łodyga/Pień/Pędy: pędy, gałęzie oraz pnie pokryte są dużymi, ostrymi, potrójnymi cierniami [1,3]. Pień jest prosty i wysoki. W pniu mieszczą się drobne, niepozorne pąki [3]
Liście: liście ułożone są na pędach skrętolegle [3]. Liście są pierzasto-złożone, pojedynczo lub podwójnie pierzasto-złożone z 20-30 listków, długości 15-25 cm [1,3]. Oś liścia jest owłosiona [3]. Listki drobne, wąskie, pojawiają się na wiosnę w maju [1,3]. Listki liści pojedynczo-pierzastych są eliptyczne, karbowano-piłkowane lub całobrzegie, długości 2-3 cm. Liście glediczji przebarwiają się jesienią na żółty kolor [3].
Nasiona: brązowe, spłaszczone, tępe na obu zakończeniach, bardzo twarde [3], wymagają skaryfikacji przed kiełkowaniem, pod okrywą nasienną znajduję się tkanka chłonąca wodę
Korzenie: System korzeniowy jest płaski i szeroki [1].
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia.
Typ/Forma życiowa rośliny: roślina zdrewniała, drzewo [1,3].
Kwitnienie: czerwiec (VI) [3].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion [1,3].
Ekologia
Pochodzenie:[]
Zasięg terytorialny:środkowe Stany Ameryki Północnej (Pensylwania, Nebraska, do Teksasu, Missouri, Georgii) [3]
Siedliska:[]
Do Europy glediczję sprowadzono i zaczęto uprawiać w ok. 1700 roku [3]
Uprawa/ochrona:
Stanowisko: słoneczne [1,3], osłonięte od silnych wiatrów [3]
Podłoże: glediczja nie ma specjalnych wymagań co do gleby [3], jednak najlepsze pod uprawę będą gleby żyzne, średnio-zwięzłe, gliniasto-piaszczyste [1], wapienne [3]. Rośnie dobrze także na glebach suchych i lekkich [1]
Nawadnianie: nie nawadniać, glediczja jest bardzo odporna na suszę. W szczególnych przypadkach podlewa się tylko młode rośliny.[3]
Nawożenie:
Mrozoodporność: dobra, bez problemów wytrzymuje zimy w Polsce (szczególnie starsze osobniki)[3]
Termin siewu: wiosna, bez stratyfikacji. Zaleca się moczenie nasion w wodzie o temperaturze 60°C przez 2 godziny [1,3]
Młode siewki glediczji mogą atakować przędziorki (takie malutkie czerwone pajączki), które wysysają soki z liści i doprowadzają do ich usychania. Przędziorki łatwo rozpoznać po pajęczynie, którą tworzą na roślinie.
Młode rośliny przesadza się na wiosnę [1]. Młode rośliny mogą przemarzać [1,3]
Glediczja nie należy do zbioru roślin naturalnie występujących na naszym obszarze i dlatego należy się wystrzegać używania glediczji do nasadzeń w krajobrazach naturalnych. Glediczję z powodzeniem można stosować w parkach i zadrzewieniach miejskich, jednak należy mieć świadomość, iż glediczja jest potężnym drzewem i wymaga znacznej przestrzeni w krajobrazie Z wieloletnich obserwacji glediczji w warunkach miejskich można wysnuć hipotezę, że glediczja dobrze sobie radzi w naszym klimacie i w dodatku w terenach miejskich o zanieczyszczonym powietrzu.
Glediczję sadzi się pojedynczo lub w luźnych grupach [3].
Zastosowanie:
- Szkółkarstwo: Szkółkarstwo roślin ozdobnych
- Dendrologia: - Tereny zielone: glediczja znajduje zastosowanie w nasadzeniach parkowych - dość dobrze sobie radzi w naszych warunkach klimatycznych.
- Tereny zieleni: żywopłoty obronne [1]
- Pszczelarstwo: Roślina miododajna [3]
Ciekawostki:
Szpaler z glediczjami znajduję się przy ulicy Biskupa Jana Prandoty (Północ Cmentarza Rakowickiego) w Krakowie. Pojedyncza glediczja znajduje się na przeciwko stacji Statoil na ulicy Lublańskiej (koło przystanku autobusowego) w Krakowie [4]
Zdjęcia:
|
|
|
Glediczja trójciernista nasiono, nasienie |
Glediczja trójciernista siewka |
|
|
|
Glediczja trójciernista strąk |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Miniaturka | Nazwa rośliny |
|---|---|
| Glediczja trójciernista 'Elegantissima' Gleditsia triacanthos 'Elegantissima' - odmiana kolumnowa, drzewo z prostą, smukłą, kolumnową koroną, w dodatku pędy są prawie pozbawione kolców [3] | |
| Glediczja trójciernista Gleditsia triacanthos var. inermis (L.) C.K. Schneid., syn. G. Triacanthos 'Inermis' - Forma bezbronna, bezkolcowa, pędy pozbawione są cierni, chociaż nie całkowicie [2,3] | |
| Glediczja trójciernista 'Pendula' Gleditsia triacanthos 'Pendula' - odmiana zwisająca, liście i gałęzie są zwisające, listki tej odmiany są bardziej zwężone niż u gatunku[3] | |
| Karagana syberyjska Caragana arborescens Lam. | |
 | Robinia biała, biała akacja Robinia Pseudoacacia L. |
- Seneta W. . Żywopłoty. PWRiL, Warszawa.
- Gleditsia triacanthos. ITIS. Protokół dostępu: http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=26714 (dostęp 5.9.2016)
- Bugała W. 1991. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa: 384,386.
- Obserwacje i doświadczenia własne: Aleksander Skrzyński