Nazwa gatunkowa: Agawa amerykańska - Agave americana L. [1]
Nazwa angielska: Centuryplant agave (Am.) [1]
Nazwa francuska: Agave d'Amerique [1]
Nazwa niemiecka: Amerikanische Agave, Hundertjahrige Aloe [1]
Rodzina: Agawowate - Agavaceae [1], dawniej zaliczana do Amarylkowate - Amaryllidaceae
Morfologia:
|
|
Agawa amerykańska |
Średnica: do 3 m.
Kwiaty: Kwiatostan stosunkowo wysoki (3-12 m) []. Kwiaty pachnące, duże, żółtawe, zebrane w wiechy [1]. Kwiaty kwitną tylko jeden raz, w 6-15 roku wegetacji, a czasami po 20-30 latach w uprawie mieszkaniowej (ale wtedy już agawa nie mieści się w mieszkaniu).
Owoce: trójkomorowa, podłużna torebka [1].
Łodyga: silnie skrócona [1].
Liście: szerokie, grube, sztywne, mięsiste, sinozielone. Liście tworzą rozetę liściową. Brzeg blaszki liściowej jest kolczasty [1].
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, monokarpiczna, nie zimująca w polskich warunkach
Pokrój: bylina [1], monokarpiczny sukulent (monokarpia - cykl życiowy kończy się na pojedynczym kwitnieniu).
Rozmnażanie: z nasion i za pomocą odrostów.
Liczba chromosomów: 2n = 20-40.
Ekologia:
Pochodzenie: prawdopodobnie Meksyk [1].
Zasięg terytorialny: Meksyk, kraje śródziemnomorskie, Afryka, Indie, Indiochiny [1].
Agawa uprawiana jest w wielu ciepłych krajach jako roślina włóknista (podobnie jak konopie) [1].
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne
Podłoże: próchniczne, przepuszczalne, najlepiej ziemia inspektowa albo liściowa z dużą ilością piasku.
Nawadnianie: niskie choć podłoże powinno być umiarkowanie wilgotne, ograniczamy podlewanie szczególnie w zimie. W czasie wegetacji (wzrostu; V-VIII) - raz na tydzień
Nawożenie: co 2-3 tygodnie, mieszanka nawozów z mniejszą ilością azotu (N). W zimie podczas spoczynku, rośliny nie nawozimy.
Mrozoodporność: brak, wytrzymuje spadki temperatur do +3°C.
Temperatura podczas spoczynku zimowego: 8-12°C.
Rozmnażanie: wiosną oddzielamy odnóżki i przesadzamy do oddzielnych doniczek.
Ogólne informacje na temat uprawy:
Na czas zimy należy agawę przenieść do pomieszczenia chroniącego przed mrozem. W trakcie zimy należy znacznie ograniczyć podlewanie i utrzymywać temperaturę 1-15°C.
W czerwcu, a nawet wcześniej, możemy agawę wynieść do ogrodu, gdzie będzie się pięknie prezentować.
Po zakwitnięciu cała część nadziemna zamiera, jednak kłącze nadal żyje i wydaje nowe pędy.
Agawę w uprawie doniczkowej należy przesadzać co dwa, trzy lata, najlepiej na wiosnę.
Zastosowanie:
Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna do ogrodów skalnych, dekorowania tarasów, ozdabiania balkonów i ogrodów [1].
Zielarstwo: Roślina lecznicza [1]
Przemysł włókienniczy: Roślina uprawiana na włókno, a także przetwarzana na narodowy alkohol Meksyku - tequilę (pulque) oraz wódkę meskal [1].
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Liść agawy - Folium Agave [1], Świeży sok agawy - Succus Agave [1], Guma z agawy - Gummi Agave [1].
Surowiec zawiera:
Liście zawierają znaczne ilości cukrów (które używane są do fermentacji i produkcji alkoholu), a także saponiny steroidowe, gumy roślinne, substancje goryczowe, wiele kwasów organicznych, enzymy (subst. białkowe), witaminy i olejek eteryczny [zbiorcze 1].
Działanie:
Zewnętrznie: działanie przeciwreumatyczne, okłady z liści wspomagają gojenie się ran [1].
Wewnętrznie: nalewki na bóle reumatyczne, na stany zapalne korzonków nerwowych oraz na ból mięśni i kręgosłupa. Nalewki te również działają łagodnie przeczyszczająco i stosowane są przy zatruciach pokarmowych [1].
Gatunki i odmiany pokrewne:
 | Agawa amerykańska odm. 'Marginata' - Agave americana var. 'Marginata' - odmiana o białych lub żółtych brzegach liści [4]. |
| Agawa kantalowa - Agave cantala Roxb. | |
| Agawa sizalowa - Agave sisalana Per. | |
 | Aloes drzewiasty - Aloe arborescens Mill. - roślina lecznicza, ozdobna doniczkowa, roślina często wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym i spożywczym |
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Chlebowski B., Mynett K. 1982. Kwiaciarstwo, PWRiL, Warszawa.
- Kiljańska I. (Red.) 1971. Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Wyjście do Ogrodu Botanicznego w Krakowie (3.9.2014)
