Nazwa gatunkowa: Szeflera parasolowata - Schefflera actinophylla (Endl.) Harms [1,3,4,8]

Angielska nazwa:

Inne nazwy:

Rodzina: Araliowate - Araliaceae [1,3,4,8]

Morfologia

Wysokość: zwykle 4 do 12 m, jednak może osiągnąć znacznie większe rozmiary (ok. 20 m) w odpowiednich warunkach [zb. 3,4,8].

Szerokość: 1.5-2.5 m [3] do 5 m [8]

Pokrój krzaczasty. Szeflera w stanie jest naturalnym zimozielonym krzewem, drzewem lub pnączem [zb. 3,7,8] o pojedynczym lub podzielonym pniu z widocznymi bocznymi odgałęzieniami [8].

Kwiaty: drobne [3], pojawiają się na szczycie rośliny, zabarwione są na czerwono. Grona osiągają długość do 80 cm i wyrastają po kilka sztuk z jednego punktu, podobnie jak listki. Kwiaty wyrastają po kilka sztuk na małych gronach (II- rzędu), których średnica wynosi 1-2 cm i porozmieszczane są na całej długości grona głównego. Płatków korony ok. 12 (od 7 do 18), osiągają długość 3-5 mm. Działki kielicha zredukowane do niewielkiej obwódki o długości do 1 mm. Pręcików w kwiecie jest tyle samo, ile jest płatków korony [4].

Owoce: niewielkie (6-12 mm średnicy) pestkowce [4,8], okrągłe, czarne [3] lub czarno purpurowe [4], mięsiste, pojawiają się na starszych osobnikach [3]. Owoce zawierają 8-12 nasion. Owoce rozpoczynają swój rozwój po 6 tygodniach od kwitnienia [8]

Łodyga/Gałęzie/Pień: Na młodych, jeszcze zielonych łodygach widoczne są blizny po opadnięciu starych liści. Kora na pniu zabarwiona jest na szaro lub szaro-zielono i jest stosunkowo cienka. Szeflera wykształca wiele gałęzi [4]. Szeflera zwykle posiada jeden pień, jednak czasami jej pień może się podzielić spontanicznie lub w wyniku uszkodzeń [8].

Liście: Liście są duże [4], złożone z 5-18 [8], błyszczących listków, które wyrastają na około z jednego punktu [4]. Liście ułożone są naprzemianlegle [8] Główny ogonek liściowy jest długości 15-60 cm, natomiast listki posiadają krótsze ogonki - 2.5-8 cm. Zielone listki są jajowate lub podłużnie jajowate, nagie, zwykle całobrzegie, długości 8-30 cm (listek środkowy jest najdłuższy [8]), szerokości 4-8 cm, i posiadają ostre zakończenie na szczycie [4]. Listki są zimozielone, ułożone są dłoniasto[3]. Liście siewek mogą być lekko ząbkowane u szczytu blaszki [4]

Nasiona: jedno suche nasiono szeflery waży średnio 2.7 mg [8]

Korzenie:

Inne cechy: Roślina może być toksyczna [3]

Biologia

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, nie zimująca w polskich warunkach [3].

Typ rośliny: krzew, drzewo lub pnącze [3,7,8], czasami rośnie jako epifit (szczególnie młode okazy) [4,8].

Kwitnienie: kwiecień-październik (IV-IX). W sporadycznych przypadkach szeflera może zakwitnąć wcześniej w marcu, a nawet powtórzyć kwitnienie i zakwitnąć dwa razy w roku[8].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona i wegetatywnie poprzez sadzonki półzdrewniałe [3,8]. Wegetatywne rozmnażanie szeflery nie zdarza się w naturze [8]

Ekologia

Pochodzenie: Północna Australia (Queensland (do Zwrotnika Koziorożca)), Nowa Gwinea [4,8]

Zasięg terytorialny: Wschodnia Australia i Nowa Gwinea [3,4], Wyspa Bożego Narodzenia, Wyspa Lord Howe i Wyspa Norfolk.

Siedliska:lasy deszczowe, wybrzeża, busz (gęste lasy wyst. m. in. w Australii), rozległe lasy [8]

Szeflera naturalizowana była we południowo-wschodniej części USA (Floryda) oraz na Karaibach i niektórych pacyficznych wyspach (głównie Hawaje) [4,8].

Szeflera uznawana jest też jako chwast w lasach deszczowych, tropikalnych i mieszanych, dolinach rzecznych. Jest uważana za roślinę inwazyjną na Hawajach i Wyspach Bożego Narodzenia [4]

W rozmnażaniu rośliny biorą udział głównie ptaki i inne zwierzęta, które zjadają owoce i roznoszą później nasiona [4]

Uprawa

Stanowisko: słoneczne lub częściowo ocienione, osłonięte [3,7], toleruje zacienienie [4,7]

Podłoże: dowolne, wilgotne, dobrze zdrenowane [3]

Mrozoodporność: brak, strefa do H1C (5-10 °C) [3]

Choroby i szkodniki: szeflera może być atakowana przez miseczniki, wciornastki, i (bawełnice?) wełnowcowate [3]

Szeflera charakteryzuje się szybkim wzrostem [4]

Siewki szeflery mogą wyrastać w rozwidleniach innych drzew, będąc tym samym epifitem, dopóki ich korzenie nie osiągną gruntu[4]

Zastosowanie

  1. Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna [4,7]; w rodzimym klimacie szeflera uprawiana jest w ogrodach oraz jako roślina ozdobna wzdłuż szlaków komunikacyjnych [4]. W naszym klimacie szeflera kultywowana jest jako roślina doniczkowa, do ogrodu na patio [3]

Ciekawostki

Szeflera parasolowata jest bardzo często mylona z szeflerą drzewkowatą. Dostępne w sklepach szeflery są to głównie odmiany szeflery drzewkowatej [5].

Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:

Szeflera parasolowata 'Amate' Schefflera actinophylla 'Amate' - odmiana o słabszym wzroście i odporna na alternariozę [6]
Szeflera parasolowata 'Nova' Schefflera actinophylla 'Nova' [2]
Szeflera parasolowata 'Variegata' Schefflera actinophylla 'Variegata' [2]
Szeflera drobnożyłkowana Schefflera venulosa - gatunek, pędy zdrewniałe, wzniesione, liście dłoniasto-palczaste, liście drobnożyłkowate [7]
Szeflera drzewkowata Schefflera arboricola L. - bardzo podobny gatunek do szeflery parasolowatej. Szeflera drzewkowata jest krzewem lub niewielkim drzewem. Posiada krótsze ogonki listkowe oraz zielono-żółte kwiaty zakwitające w krótszych wiechach [4]
Szeflera drzewkowata Schefflera arboricola Green GoldSzeflera drzewkowata 'Green Gold' Schefflera arboricola 'Green Gold'
Fatsja japońska Fatsia japonicaFatsja japońska Fatsia japonica (Thunb.) Decne. & Planch. - roślina o podobnym pokroju, posiada duże głęboko powcinane palczaste liście
Źródło:
  1. Schefflera actinophylla (Endl.) Harms. The Plant List. Protokół dostępu: (dostęp )
  2. Searching results for: Schefflera actinophylla. RHS Online Plant Finder. Protokół dostępu: (dostęp )
  3. Schefflera actinophylla. RHS Online. Protokół dostępu: (dostęp )
  4. Umbrella tree Schefflera actinophylla. The University of Queensland. Special edition of Environmental Weeds of Australia for Biosecurity Queensland.. Protokół dostępu: (dostęp )
  5. Obserwacje własne: Aleksander Skrzyński
  6. Schefflera. Clemson University, Clemson. Protokół dostępu: (dostęp )
  7. 1990. Rośliny doniczkowe w mieszkaniu. Chemil, Warszawa: 131-132.
  8. 2011. Schefflera actinophylla. Fire Effects Information System, [Online]. U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, Fire Sciences Laboratory (Producer) Protokół dostępu: (dostęp )
Logo internetowy ogród
Menu :