Nazwa gatunkowa: Róża pomarszczona - Rosa rugosa Thunb. [1,3]
Inne nazwy: Róża jadalna [], Róża fałdzistolistna [3], Róża japońska [3].
Rodzina: Różowate - Rosaceae
|
|
Róża pomarszczona |
Morfologia
Wysokość: 100-200 cm [1,2,3].
Kwiaty: jasnoczerwone, duże, pojedyncze [1], krótkoszypułkowe [2], średnicy 6- cm [3].
Owoce: duże (większe od R.canina), kuliste, spłaszczone [1], szkarłatne [2], średnicy 2,5 cm [3].
Pędy/Łodyga: pędy są gęsto pokryte cienkimi kolcami o różnej długości [1,2].
Liście: pomarszczone, przebarwiające się jesienią na kolor złocistożółty [1], 5-9 listkowe, listki; kształtu eliptycznego lub okrągławego, 2,5 - 5 cm długości, pojedynczo piłkowane, nagie, lśniące, spodem omszone, ogonki liściowe owłosione, czasami kolczaste [2]. Liście przebarwiają się jesienią na kolor żółty i pomarańczowy [3].
Nasiona:
Kłącze:
Korzenie: podziemne rozłogi [3]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia.
Pokrój: szeroki krzew [2,3].
Kwitnienie: przez całe lato [1].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion, wegetatywnie - najczęściej przez rozłogi podziemne, chociaż możliwe jest rozmnażanie przez odkłady [1].
Ekologia
Roślina uprawiana [2].
Zasięg terytorialny: Japonia, Korea, Chiny pólnocne, Kamczatka, Sachalin, Wyspy Kurylskie, Kraj Nadmorski [3].
Uprawa
Stanowisko: słoneczne
Podłoże: dowolne, od gliniastego do piaszczystego, umiarkowanie wilgotne.
Nawadnianie:
Nawożenie:
Mrozoodporność: wysoka, nie przemarza nawet w surowe zimy [3]
Rozmnażanie: jesienią lub wiosną rozłogi z kilkoma korzeniami odcina się łopatą i przesadza na miejsce docelowe [1].
Gatunek wytrzymały na suszę i zanieczyszczenia powiterza [3].
Zastosowanie
- Dendrologia; jako roślina ozdobna do ogrodów, parków i terenów zielonych
- Zielarstwo: roślina lecznicza, uprawiana na kwiat i owoce
- Przemysł perfumeryjny, kosmetyczny [2]
- Przemysł spożywczy; konfitury, soki [2,3]
- Przemysł farmaceutyczny - pozyskiwanie witamin z owoców róży [3]
- Rekultywacja terenów [3]
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
"Owoc" (pseudoowoce) róży Fructus Rosae (FP IV, Fructus Cynosbati
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Owoce: witamina C (275 mg%) prowitamina A (10,5-14,2 mg%), olejek eteryczny, kwasy organiczne, flawonoidy, związki ineralne [2].
Działanie surowca zielarskiego:
Owoce dzięki dużej zawartości witamin działają wzmacniająco [2].
Klasyfikacja róż
Róża pomarszczona (Rosa rugosa) zaliczana jest do róż krzaczastych oraz dzikich [1]
Zdjęcia:
|
|
|
Róża pomarszczona kwiat |
Róża pomarszczona kwiat |
|
|
|
Róża pomarszczona liście |
Róża pomarszczona Owoce |
|
|
|
Róża pomarszczona uprawa ekologiczna koło Pińczowa |
Róża pomarszczona uprawa ekologiczna koło Pińczowa |
|
|
|
Róża pomarszczona uprawa ekologiczna koło Pińczowa |
Róża pomarszczona |
|
|
|
Róża pomarszczona 9.7.2017, Gandawa, Belgia |
Róża pomarszczona Dojrzały owoc 9.7.2017, Gandawa, Belgia |
Mieszańce z R. canina [?]
'Conrad Ferdinand Meyer' - kwiaty różowe, pachnące, pełne, kwitnie przez całe lato, pędy kolczaste, silny, wzrost, wys. 2-3 m [1,3].
'F.J. Grootendorst' [1], syn 'F.G. Grootendorst' [3] - kwiaty karminowo-czerwone, małe, pełne, postrzępione jak kwiaty goździków, kwitnienie bardzo obfite, pomarszczone liście, wys. 1-1,5 m [1,3].
'Pink Grootendorst' - odmiana podobna do 'F.J. Grootendorst' ale ma kwiaty różowe[1].
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Róża pomarszczona 'Alba' Rosa rugosa 'Alba' [1,3,6] - odmiana białokwiatowa, kwiaty białe [1,3] | |
| Róża pomarszczona 'Blanche Double de Coubert' Rosa rugosa 'Blanche Double de Coubert' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Calocarpa' Rosa rugosa 'Calocarpa' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Carmen' Rosa rugosa 'Carmen' - wys. 2 m, kw. pojedyncze, duże, ciemnoczerwone, kwitnienie w czerwcu i w końcu lata [3] | |
| Róża pomarszczona 'Dart's Dash' Rosa rugosa 'Dart's Dash [6] | |
| Róża pomarszczona 'Dr Eckner' Rosa rugosa 'Dr Eckner' - wys. 2 m, silny wzrost, kwiaty półpełne, koloru pomarańczowo-żółtego, najobfitsze kwitnienie w czerwcu, odmiana bardzo wartościowa [3] | |
| Róża pomarszczona 'Double de Pierre Leperarieux' Rosa rugosa 'Double de Pierre Leperarieux' [6] | |
| Róża pomarszczona 'Fru Dagmar Hastrup' Rosa rugosa 'Fru Dagmar Hastrup' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Hansaland' Rosa rugosa 'Hansaland' - odmiana o krwisto czerwonych kwiatach i liściach o ciekawej strukturze. Wyróżnia się wysokim pokrojem (180 cm) i dobrą odpornością na choroby. Polecana do nasadzeń miejskich, na skarpy i miejsca, które chcemy zakryć [5]. | |
| Róża pomarszczona 'Interdash' Rosa rugosa 'Interdash' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Kitana Rose' Rosa rugosa 'Kitana Rose' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Koza' Rosa rugosa 'Koza' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Nowa Zembla' Rosa rugosa 'Nowa Zembla' - odmiana pochodząca od 'Conrad Ferdinand Meyer', kwiaty białe, pełne, średnicy 7-8 cm [3] | |
| Róża pomarszczona 'Pink Grootendorst' Rosa rugosa 'Pink Grootendorst' [3,6]- odmiana podobna do 'F. G. Grootendorst'[3] | |
| Róża pomarszczona 'Plena' Rosa rugosa 'Plena', syn. 'Kaisern des Nordens'- odmiana pełnokwiatowa, kwiaty pełne, koloru purpurowo-czerwonego, bardzo wysoka mrozoodporność [3] | |
| Róża pomarszczona 'Purple Roadrunner' Rosa rugosa 'Purple Roadrunner' - odmiana o ładnym pokroju i aromatycznych, purpurowych kwiatach kwiatach. Wysokość krzewów 70 cm i szerokość 70 cm. Odmiana polecana do ogrodów przydomowych i założeń miejskich [4] | |
| Róża pomarszczona 'Roseraie de l'Hay' Rosa rugosa 'Roseraie de l'Hay' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Rubra' Rosa rugosa 'Rubra' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Rugosa Atropurpurea' Rosa rugosa 'Rugosa Atropurpurea' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Scabroza' Rosa rugosa 'Scabroza' - [6] | |
| Róża pomarszczona 'Schneezwerg' Rosa rugosa 'Schneezwerg' [3,6] - odmiana o kwiatach półpełnych, białych. Odmiana ta posiada obfite kwitnienie w czerwcu i często powtórnie zakwita, wys 60-80 cm [3] | |
| Róża dzika Rosa canina L. |
- Gottschalk W. 1991. Poradnik dla miłośników róż. PWRiL, Warszawa: 94.
- Mowszowicz J. . Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa.
-
Bugała W.. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa.
- Purple Roadrunner®. Szkółka Róż Hyżowie. Protokół dostępu: http://ogrodnictwo-hyzy.pl/oferta/krzewy/rosa_rugosa/purple_roadrunner (25.7.2015)
- Hansaland®. Szkółka Róż Hyżowie. Protokół dostępu: http://ogrodnictwo-hyzy.pl/oferta/krzewy/rosa_rugosa/hansaland (25.7.2015)
- Searching results for: Rosa canina. RHS Online - Plant Finder. Protokół dostępu: https://www.rhs.org.uk/plants/search-results?form-mode=false&query=rosa+rugosa (dostęp 1.2.2016)