Nazwa gatunkowa: Nefrolepis sercolistny - Nephrolepis cordifolia (L.) C. Presl [1]
Angielska nazwa: tuberous sword fern [3], fishbone fern [4], sword fern [6]
Inne nazwy:
Rodzina: Przynależność do rodziny jest różnie klasyfikowana i zależy od podanego źródła: Lomariopsidaceae [1], Nephrolepidiaceae, Davalliaceae [4], Dryopteridaceae [6]
Morfologia
Wysokość: 50-100 cm [4].
Pokrój paproć [3].
Kwiaty: Skupiska zarodni znajdują się zazwyczaj na starszych, dojrzałych listkach, po spodniej ich stronie w dwóch rzędach. Zarodnie dodatkowo osadzone są na maleńkich nerkowatych liściach zarodnionośnych, nazywanych reniform indusium. Zarodnie zabarwione są na brązowo, posiadają ogromną liczbę zarodników[4].
Owoce: .
Łodyga: .
Liście: liście osiągają długość od 40 do 80 cm i szerokość do 10 cm [6], posiadają brązową osadkę o długości do 15 cm. Liście złożone są z listków, które wyrastają pierzasto (dwustronnie). Listki mają 10-35 mm długości i 4-11 mm szerokości. Brzeg blaszki listków jest lekko karbowany. Blaszka liściowa jest naga - bez włosków. Wierzchołek listków jest okrągławy, tępo zakończony. Osobniki rosnące w cieniu mają bardziej zielone listki od tych, rosnących w słońcu [4]
Nasiona:
Kłącze: pełzające, rozrasta się aż od 50 do 100 cm [3,4]
Korzenie:
Inne cechy: na powierzchni korzeni wytwarzają się bulwy [6], które mogą przyczynić się do rozmnożenia rośliny [3,4]. Bulwy osiągają średnicę 15 mm. Kłącza oraz dolne części liści pokryte są brązowymi łuskami [4]
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia.
Typ rośliny: bylina [?], czasami jako epifit [6].
Rozmnażanie: poprzez zarodniki [3,6] oraz poprzez podział roślin, kłączy, bulw i stolonów [2,3,6].
Ekologia:
Pochodzenie: Australia [2].
Zasięg terytorialny: tropikalne i pantropikalne/subtropikalne rejony Świata [4,6], Stany Zjednoczone (Floryda, Georgia), Nowa Zelandia, Afryka, Azja Środkowa, Wyspy Cooka [3]
Siedliska: lasy, brzegi zbiorników wodnych i rzek, wilgotne stanowiska, miejsca ruderalne, zarośla, lasy deszczowe, przydroża [3], miejsca skaliste. Nefrolepis sercolistny zachowuje się często jako epifit w wilgotnych lasach Australii [4,6]
Nefrolepis sercolistny może być uznany za roślinę inwazyjną, ponieważ dzięki gęstemu porastaniu powierzchni, jest w stanie wyprzeć rodzimą roślinność. Nefrolepis uprawiany jest w ogrodach jako roślina ozdobna i stamtąd może uciekać do środowiska naturalnego, stanowiąc zagrożenia dla rodzimej flory.[3,4]
W zwalczaniu nefrolpisu jako chwastu zaleca się stosowanie herbicydów zawierających glifosat o stężeniu ok. 1.5 %. Herbicydy należy zastosować dolistnie [3]
Uprawa:
Stanowisko: o rozproszonym świetle, półcieniste [2], o wysokiej wilgotności względnej powietrza - zraszane, należy cieniować w słoneczne dni.
Podłoże: dobrze zdrenowane [6], pH 5,5-6,0, żyzne, próchniczne [2], wysokie wymagania pokarmowe, roślina wrażliwa na zasolenie (3g KLC/dm^3).
Nawadnianie: obfite, nefrolepis lubi wilgoć i zraszanie liści. Do podlewania nie można używać twardej (wapiennej) wody. Podczas spoczynku zimowego ograniczamy podlewanie nefrolepisu [2].
Nawożenie: niskie, nefrolepisy nawozi się słabymi roztworami w odstępach tygodniowych, podczas wegetacji[2]
Szklarnia umiarkowana, latem 20-25°C, zimą 12-15°C (10-15°C [2]).
Rozmnażanie: Podstawowym sposobem rozmnażania w stanie naturalnym tej paproci są zarodniki, które roznoszone są poprzez wiatr i wodę. Nefrolepis sercolistny jest także w stanie, rozmnażać się poprzez kłącza oraz bulwy [3]
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna; roślina doniczkowa [2-4,6], uprawiana także w ogrodach jako ozdobna paproć [4,6].
- Roślina jadalna: bulwy [6]
- Zielarstwo: lecznictwo ludowe [6]
Zielarstwo
Nefrolepis sercolistny jako roślina jadalna i lecznicza:
Świeże oraz upieczone bulwy są spożywane przez tubylców z okolic Nepalu (obszar górski pomiędzy Chinami a Indiami). Świeże bulwy zawierają dużo wody, węglowodorów (w tym cukrów), tłuszczy, wapnia. Sok wyciśnięty z bulw służy lokalnej ludności jako środek przeciwko gorączce, niestrawnościom, bólom głowy, kaszlowi, przeziębieniom i krwiomoczowi. W medycynie ludowej cała roślina jest wykorzystywana przy problemach nerkowych, wątrobowych i skórnych. Bulwy nefrolepisu chętnie są zjadane przez nepalskie dzieci. Należy przeprowadzić dodatkowe badania nad składem chemicznym nefrolepisu sercowatego w celu określenia jego przydatności jako pokarmu i rośliny leczniczej [6]
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
Nefrolepis sercolistny 'Edmontoniensis' Nephrolepis cordifolia 'Edmontoniensis' [5] | |
Nefrolepis sercolistny 'Lucky Lemon' Nephrolepis cordifolia 'Lucky Lemon' [5] | |
Nefrolepis sercolistny 'Plumosa' Nephrolepis cordifolia 'Plumosa' [5] | |
Nefrolepis sercolistny 'Tesellata' Nephrolepis cordifolia 'Tesellata' [5] | |
Nefrolepis sercolistny Nephrolepis cordifolia var. pseudolauterbachii Hovenkamp & Miyam. [1] | |
Nefrolepis sercolistny Nephrolepis cordifolia var. pumicicola (F. Ballard) Hovenkamp & Miyam. [1] | |
Nefrolepis wysoki - Nephrolepis exaltata (L.) Schott - roślina zaliczana do roślin ozdobnych, uprawianych w pojemnikach, w mieszkaniach [2] |
- Nephrolepis cordifolia. ITIS. Protokół dostępu: http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=17604 (dostęp 1.2.2016)
- Mynett K. 1990. Rośliny doniczkowe w mieszkaniu. Chemil, Warszawa.
- Nephrolepis cordifolia (fern). Global Invasine Species Database. Protokół dostępu: http://www.issg.org/database/species/ecology.asp?si=1158&fr=1&sts=&lang=EN (dostęp 1.2.2016)
- Fishbone fern Nephrolepis cordifolia. Queensland Government. Protokół dostępu: http://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/080c0106-040c-4508-8300-0b0a06060e01/media/html/Nephrolepis_cordifolia.htm (dostęp 1.2.2016)
- Serach results for Nephrolepis cordifolia. RHS Online - Plant Finder. Protokół dostępu: https://www.rhs.org.uk/Plants/Search-Results?form-mode=false&query=Nephrolepis%20cordifolia (dostęp 1.2.2016)
- Gauchan D. P. , Manandhar D. , Shrestha N. , Suwal Krishna S. . 2008. Nutrient Analysis Of Nephrolepis Cordifolia(L.) C. Presl. Kathmandu University Journal Of Science, Nepal . Protokół dostępu: http://www.ku.edu.np/kuset/fifth/Short/Dhurva%20Gauchan%20NUTRIENT%20ANALYSIS%20%20_Short%20communication_.pdf (dostęp 1.2.2016)