Nazwa gatunkowa: Kocimiętka właściwa - Nepeta cataria L. [1]
Angielska nazw: catmint [2]
Inne nazwy: Kocimiętka [1], Cataria vulgaris Moench., Glechoma cataria O. Kuntze [2]
Rodzina: Jasnotowate - Lamiaceae [2], dawniej Wargowe - Labiateae [1]
|
|
Kocimiętka właściwa |
Morfologia
Wysokość: 40-90 cm [1].
Pokrój.
Kwiaty: białe albo różowe [1,2], składające się z dwóch warg, wyrastają z kątów liści i zebrane są po kilka sztuk w niby okółkach [2].
Owoce: rozłupnia dzieląca się na cztery brązowe, zaokrąglone rozłupki [2].
Łodyga: wzniesiona, kanciasta [2].
Liście: kształtu sercowato-jajowatego, od góry zielone, od dołu szare[2].
Nasiona:
Korzenie:
Inne cechy: cała roślina wydziela cytrynową, ciekawą woń, podobna do zapachu melisy lekarskiej [1]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach.
Typ rośliny: bylina [1,2].
Kwitnienie: lipiec-sierpień (VII-VIII) [1] .
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion, wegetatywnie poprzez sadzonki.
Ekologia
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: Południowa oraz Wschodnia Europa, Bliski Wschód, Azja Środkowa. W Polsce kocimiętka występuje głównie na terenach nizinnych [2]
Siedliska: w pobliżu domostw, pod płotami, stoki [1]
Zastosowanie
Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna
Zielarstwo roślina lecznicza [1,2]
Produkcja napojów alkoholowych: jako aromat [1]
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Liście kocimiętki Folium Nepetae catariae [2]
Skład chemiczny surowca zielarskiego: [2]
- olejek eteryczny (karwakrol, nepatol, pulegen, nepatalakton [irydoid])
- związki goryczowe
- garbniki
Działanie surowca zielarskiego:
Wykrztuśne, żółciopędne, bakteriostatycznie (nepatalakton). Kocimiętka wpływa korzystnie także na trawienie, pracę wątroby i miesiączkowanie. Liście kocimiętki pomagają przy nieżytach górnych dróg oddechowych, dolegliwościach związanych z nerwicą [2]
Forma podania:
Wyciągi [2]
Zdjęcia:
|
|
Kocimiętka właściwa |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Kocimiętka właściwa 'Citriodora' Nepeta cataria 'Citriodora' [2,4] - odmiana rosnąca w Środkowej Europie, także w Polsce, zawiera w olejku cytral, cytronelol, geraniol, zapach posiada podobny do melisy, odmiana stosowana w przemyśle spożywczym, perfumeryjnym i kosmetycznym [2] | |
 | Mięta pieprzowa - Mentha x piperita L. (pro. sp.) - znana wszystkim, aromatyczna bylina, roślina lecznicza, przemysłowa, ozdobna |
- Rostafiński J. Siedl O. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Nepeta cataria 'Citriodora' . RHS Online. Protokół dostępu: https://www.rhs.org.uk/Plants/79562/Nepeta-cataria-Citriodora/Details?returnurl=%2fplants%2fsearch-results%3fform-mode%3dfalse%26query%3dnepeta%2bcataria%26aliaspath%3d%252fplants%252fsearch-results (dostęp 1.2.2016)
