Nazwa rośliny: Ślaz dziki - Malva sylvestris L. [1-3]

Inne nazwy:

  • Malva mauritiana L. [2,3]
  • Malva silvestris [4,5]
  • Malva sylvestris ssp. mauritiana (L.) Thell. [2,3]
  • Malva sylvestris var. mauritiana (L.) Boiss. [2,3]

Angielska nazwa: High mallow [3], Common mallow [4]

Rodzina: Ślazowate - Malvaceae [2,3,5]

Morfologia

Ślaz dziki Malva sylvestris

Ślaz dziki

Wysokość: 30-120 cm [1].

Kwiaty: koloru różowo-purpurowego z widocznymi ciemniejszymi żyłkami. Kwiaty wyrastają na szypułkach różnej długości, z kątów liści, zebrane po 2-6 sztuk. Płatków korony 5, głęboko wcinanych, 4 krotnie dłuższe od działek kielicha [1]. Kielich podwójny (5 i 3-działkowy) [5]

Owoce: złożony z wielu mniejszych owocków, rozłupnia, która ulega rozpadowi na mniejsze, nerkowate rozłupki [1].

Łodyga/pędy: wzniesiona lub płożąca się, owłosiona [1], długości około 1 m. Boczne pędy są rozesłane [5].

Liście: dłoniasto klapowane (3-7 klap), brzegiem karbowane, łodygowe; kształtu nerkowatego, dolne; okrągławe [1], z długimi. Liście oraz ogonek są gęsto owłosione [5].

Nasiona:

Biologia

Długość życia rośliny: roślina dwuletnia lub wieloletnia [5], zimująca na zewnątrz pomieszczeń w polskich warunkach klimatycznych.

Pokrój: roślina zielna, bylina [5].

Kwitnienie: lato-jesień: czerwiec-sierpień (VI-VIII) [5].

Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona.

Ekologia

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: Północna Ameryka, Kanada [2], Europa, Środkowa Azja [4,5]

Siedliska: miejsca z trawami, przydroża, rowy, przychacia, nieużytki, nasypy kolejowe, miejsca nasłonecznione [zbiorcze 1,5]

Gatunek uprawiany, również w Polsce [4]

Uprawa

Stanowisko: słoneczne [5], lekko ocienione

Podłoże: średnio zwięzłe, przepuszczalne.

Nawadnianie:

Nawożenie:

Zastosowanie

  1. Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna
  2. Zielarstwo: roślina lecznicza [1,4]
  3. Zielarstwo: lecznictwo ludowe

Zielarstwo:

Surowiec zielarski:

Kwiat ślazu Flos Malvae [4,5]

Zbiór surowca:

Podczas kwitnienia, czyli od czerwca do sierpnia. Surowiec po zbiorze należy szybko wysuszyć, aby zachował swoje wybarwienie [5]

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Wysuszone kwiaty nie wykazują szczególnego zapachu, natomiast smak mają śluzowaty [5]

Surowiec o podobnych właściwościach i składzie można uzyskać także ze ślazu zaniedbanego Malva neglecta [4,5]

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Kwiat: [4,5]

  • - śluz do 6%
  • - glikozydy antocyjanowe (malwina, delifindyno-3-glukozyd). Malwina jest zaliczana do grupy barwników antocyjanowych [5]
  • - kwasy organiczne
  • - fitosterol
  • - sole mineralne

Ziele: [5]

  • - karoten
  • - witamina C

Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:

Protectivum, demulcens , powlekające i zmiękczające [5]

Działanie ślazu jest uzależnione w dużym stopniu od dużej zawartości śluzu w jego wyciągach. Wodne wyciągi ze ślazu mają właściwości powlekające błony śluzowe górnych dróg oddechowych i pokarmowych; jamy ustnej, gardła, krtani, oskrzeli, żołądka i jelit. Poprzez naniesienie warstwy śluzu na błony zabezpiecza się je przed podrażnieniem, jednocześnie powodując osłabienie kaszlu i stanów zapalnych. Ponadto śluz ułatwia odkrztuszanie i przywraca ruch nabłonka rzęskowego. Niestety śluz po przyjęciu do organizmu szybko ulega hydrolizie i traci swoje właściwości [zb. 4,5].

Kwiaty ślazu stosowane są w połączeniu z innymi surowcami pozyskanymi z Kopru włoskiego, anyżu, w celu złagodzenia kaszlu, schorzeń gardła i krtani. Ponadto omawiany surowiec występuje w różnych mieszankach ziołowych z korzeniami i liśćmi prawoślazu lekarskiego, kwiatami lipy, nagietka oraz rumianku [5].

Kwiaty ślazu dzikiego stosuje się w nieżycie gardła (laryngitis), krtani (pharyngitis), w napadowym, suchym kaszlu, chrypce, odkrztuszaniu. Często kwiat ślazu występuje w mieszankach łagodzących schorzenia gardła, krtani, u dzieci i u osób w podeszłym wieku [4]


Forma stosowania:

Surowiec stosuje się także w postaci naparów, które przyrządza się z 1-2 łyżek kwiatów na półtorej szklanki wrzącej wody. Po zalaniu wrzątkiem, napar ostudza i przecedza się. Napar należy pić w ilości 1/3 szklanki 3 razy dziennie [4]. Napar ten można użyć także jako płukanka dla gardła i lewatywa dla dzieci [4,5]. Do tego naparu w celu poprawienia jego smaku można dodać 30 g miodu lub cukru [5]

W nieżytach jelit zaleca się stosowanie herbatki, którą sporządza się ze zmieszania 50 g kwiatów ślazu, 50 g kwiatów lipy, 20 g g kwiatów nagietka. 1 Łyżkę stołową wspomnianej mieszanki kwiatów zalewa się szklanką wrzątku i pozostawia do ostygnięcia, a następnie przecedza się. Gotową herbatkę pić po 1/4 lub 1/2 szklanki kilka razy dziennie [5]

Kulinaria

Ze względu na słodki smak i dużą zawartość witamin, zielone części ślazu dzikiego, w niektórych krajach spożywane są w postaci sałatek, zup, dodatków poprawiających smak dań [5]

Zdjęcia:

Ślaz dziki Malva sylvestris

Ślaz dziki

Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:

Ślaz piżmowy Malva moschata - posiada większe płatki korony od ślazu dzikiego [1]
Ślaz zaniedbany Malva neglecta Vall. [5]- kwiaty tego ślazu mają podobny skład i właściwości lecznicze jak ślaz dziki [4,5]
ślaz zygmarekŚlaz zygmarek Malva alcea L.
koper włoskiKoper włoski Foeniculum vulgare Mill. roślina o podobnych właściwościach lecnziczych [5]
Źródło:
  1. Stożek K. 2008. Rośliny i Zwierzęta. Włochy. Grafica Veneta S.p.A. (Dodatek do Gazety Wyborczej)
  2. Malva sylvestris. ITIS. (dostęp 29.10.2015)
  3. Malva sylvestris. USDA. (dostęp 29.10.2015)
  4. 1980. Ziołolecznictwo. PZWL, Warszawa: 179.
  5. 1989. Rośliny lecznicze stosowane u dzieci. PZWL, Warszawa: 34-36.

Logo internetowy ogród
Menu :