Nazwa gatunkowa: Lak pospolity - Cheiranthus cheiri L. [1-3]
Inne nazwy: Erysimum cheiri (L.) Crantz[1,3]
Rodzina: Kapustowate - Brassicaceae, dawniej Krzyżowe Cruciferae[1-3]
Morfologia
|
|
Lak pospolity |
Wysokość: 15-60 cm[3] .
Szerokość: 15-45 cm[3] .
Pokrój bylina poduszkowa[3].
Kwiaty: kwitnienie obfite. Kwiaty pachnące, żółte, pomarańczowe, a nawet brązowe, szerokość kwiatów 7.5-10 cm, składają się z 4 płatków. Kwiatostan groniasty [3]. Kwiaty nęcą motyle[2].
Owoce: wąskie, strąki (łuszczyny)[3].
Liście: jasnozielone, wąskie, długości 5-20 cm, szerokości7.5-10 cm, zaostrzone na końcu[3].
Inne cechy: roślina trująca po spożyciu jej w dużej ilości [2]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w gruncie w polskim klimacie[2].
Typ/forma życiowa rośliny: bylina, roślina zielna o zdrewniałej podstawie łodygi[2,3].
Kwitnienie: kwiecień-lipiec (IV-VII)[2,3].
Owocowanie: [].
Rozmnażanie: generatywne poprzez siew nasion[].
Ekologia
Pochodzenie:Południowa Europa[3]
Zasięg terytorialny: Południowa Europa, Wielka Brytania[2]
Siedliska: ściany, skaliste zbocza, urwiska, w pobliżu morza w Wielkiej Brytanii, zmurszałe mury[2]
Wymagania klimatyczne i glebowe/Uprawa
Stanowisko: słoneczne, na zacienionych stanowiskach nie rośnie[2]
Podłoże: dowolne, lak najlepiej rośnie na glebach przepuszczalnych i niezbyt żyznych, preferuje gleby o odczynie obojętnym oraz zasadowym (tak jak inne rośliny z rodziny kapustowatych)[2]
Nawadnianie: niskie do średnie[2,3]
Nawożenie: []
Rozmnażanie: generatywne poprzez siew nasion na wiosnę na miejsce, gdzie przez trzy tygodnie siewki dorosną i później zostaną rozsadzone na miejsca docelowe. Można przyspieszyć dorastanie siewek poprzez siew wewnątrz pomieszczeń uprawowych[2]
Mrozoodporność: niska, strefa 6-9[2]
Lak uprawiany jest zwykle jako roślina dwuletnia. Roślina o małych wymaganiach, więc jest łatwa w uprawie. Nie należy sadzić laków na zbyt żyznej glebie, gdyż wtedy zamiera [2,3]. Rośliny wysiane na wiosnę zakwitają tego samego roku. Kwiaty po przekwitnięciu i wydaniu nasion należy usunąć [3]
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna: do ogrodów kwietnych, ogrody naturalne, ogrody skalne, bordery, wzdłuż ścieżek, wzniesione kwietniki[2,3]
- Zielarstwo: roślina lecznicza [2]
- Przemysł perfumeryjny - olejek otrzymany z kwiatów ma bardzo przyjemny zapach [2]
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Kwiaty, łodygi, nasiona laku [2]
Zbiór surowca:
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Surowiec zawiera:
Cheirantyna - glikozyd [2]
Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:
Lak wykazuje działanie moczopędne, a w małych dawkach - kardiotoniczne. Wspomaga pracę serca w podobny sposób jak naparstnica[2]
Kwiaty laku łagodzą bóle reumatyczne, a także działają przeciwskurczowo, kardiotonicznie, przeczyszczająco. Bywają stosowane przy leczeniu problemów z potencją i paraliżu [2]
Nasiona laku są afrodyzjakiem, posiadają działanie moczopędne, wykrztuśne, tonizujące i pomagają przy bólach żołądka [2]
Zastrzeżenia:
Roślina jest trująca po jej zażyciu w dużych ilościach. Działanie nasercowe glikozydu cheirantyny jest silniejsze niż glikozydów naparstnicy. Przyjmowanie preparatów z lakiem powinno być przeprowadzone pod nadzorem lekarza specjalisty[2]
Zdjęcia:
|
|
|
Lak pospolity |
Lak pospolity |
|
|
|
Lak pospolity |
Lak pospolity |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Miniaturka | Nazwa rośliny |
|---|---|
| Lak pospolity 'Fair Lady' Cheiranthus cheiri 'Fair Lady' | |
 | Smagliczka skalna Alyssum saxatile L. - roślina ozdobna z rodziny kapustowatych z żółtymi kwiatami |
| Naparstnica purpurowa Digitalis purpurea - roślina ozdobna z dzwonkowatymi kwiatami, roślina wykazująca działanie nasercowe (zawiera glikozydy nasercowe) |
- Erysimum cheiri (L.) Crantz. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=22936#null (dostęp )
- Cheiranthus cheiri (L.) Crantz. Plants For A Future. Protokół dostępu: https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Cheiranthus+cheiri (dostęp )
- Erysimum cheiri. Missouri Botanical Garden. Protokół dostępu: http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=278066 (dostęp )