Nazwa gatunkowa: Czyścica miętowa - Calamintha nepeta (L.) Savi [1]
Inne nazwy: Clinopodium nepeta (L.) Kuntze [1]
Rodzina: Jasnotowate - Lamiaceae, dawniej Wargowe Labiateae [1,3]
Morfologia
Wysokość: 60 cm[3] .
Szerokość: 80 cm[3] .
Pokrój poduszkowata bylina[].
Kwiaty: kwiaty obupłciowe, zapylane przez pszczoły i inne insekty [3].
Owoce: [].
Liście: [].
Nasiona: []
Kłącze: []
Korzenie: []
Inne cechy: roślina wydziela swoisty aromat [3]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w gruncie w polskim klimacie[3].
Typ/forma życiowa rośliny: roślina zielna, bylina[3].
Kwitnienie: lipiec-wrzesień (VI-IX)[3].
Owocowanie: wrzesień-październik (IX-X)[3].
Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona, wegetatywne poprzez podział roślin[].
Ekologia
Pochodzenie:[]
Zasięg terytorialny:Europa wraz z Wielką Brytanią, od południowej Francji i Rosji aż po północną Afrykę oraz Iran w zachodzniej Azji[3]
Siedliska: gleby zasobne w wapń (Ca)[3]
Wymagania klimatyczne i glebowe/Uprawa
Stanowisko: słoneczne, ciepłe, choć może rosnąć na stanowisku ocienionym[3]
Podłoże: lekkie (piaszczyste) lub średnio zwięzłe (gliniasto-piaszczyste), przepuszczalne, odczyn obojętny lub zasadowy[3]
Nawadnianie: średnie[]
Nawożenie: []
Rozmnażanie: siew nasion wiosną (siewki rosną 2 tygodnie w 21°C), podział roślin na wiosnę, sadzonki zielne - łodygowe również na wiosnę[3]
Mrozoodporność: niska, wytrzymuje mrozy do -15°C[3]
Zastosowanie
- Kwiaciarstwo: roślina ozdobna: na kobierce, obwódki, rabaty bylinowe, skalniaki
- Zielarstwo: roślina przyprawowa - liście mogą poprawiać aromat napojów, dań
- Pszczelarstwo: Roślina miododajna [3]
- Zielarstwo: lecznictwo ludowe - we współczesnej medycynie nie znajduje zastosowania [3]
Czyścica miętowa ze względu na swój pokrój, liście oraz kwiaty może znaleźć zastosowanie w ogrodzie jako ozdobna, poduszkowata bylina, przyciągająca owady. Dodatkowo wymienia się, że czyścica ma dość silny zapach, co może być atutem np. przy zakładaniu ogrodów pachnących lub sensorycznych. Z liści i ziela można przygotować aromatyczną lekko słodką herbatę [3]
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Liście czyścicy miętowej Folium Calaminthae nepetae[3]
Zbiór surowca:
W okresie kwitnieniania: lipiec [3]
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Liście o specyficznym zapachu, powinny być wysuszone do późniejszego wykorzystania [3]
Surowiec zawiera:
olejki eteryczne
Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:
Czyścica wykazuje działanie napotne, wykrztuśne, przeciwgorączkowe i pomagające w dolegliwościach związanych z żołądkiem. Napary można wykorzystać w leczeniu wzdęć, kolek, problemów żołądkowych, depresji, bezsenności i w złagodzeniu bólów miesiączkowych [3]
Nieoficjalne i niezbadane: może pomagać w łagodzeniu ukąszeń owadów [3]
Zastrzeżenia:
Ziele czyścicy nie powinno być stosowane u kobiet w ciąży [3]
Zdjęcia:
|
|
Czyścica miętowa szklarnia CM UJ |
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Czyścica drobnokwiatowa Calamintha acinos (L.) Clairv. [2] | |
| Czyścica lekarska Calamintha sylvatica Bromf - roślina bardzo podobna do opisywanego tutaj gatunku[3] | |
| Czyścica storzyszek Calamintha vulgaris (L.) Druce [2] |
- Calamintha nepeta (L.) Savi. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=501114 (dostęp )
- Rostafiński J. Siedl O. 1962. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.
- Calamintha nepeta (L.) Savi. Plants For A Future. Protokół dostępu: https://pfaf.org/USER/Plant.aspx?LatinName=Calamintha+nepeta (dostęp )