Nazwa: Brzoza omszona - Betula pubescens Ehrh. [2]

Rodzina: Brzozowate - Betulaceae [2]

Morfologia:

Wysokość: do 15 m [1], do 20 m [2].

Kwiaty: nie posiadają okwiatu, wyrastają z kątów liści przykwiatowych. Kwiaty obu płci występują pod postacią walcowatych kwiatostanów, nazywanych kotkami. Męskie kotki i wyrastają podwójnie i po przekwitnięciu opadają, natomiast żeńskie kotki są pojedyncze. Brzoza omszona kwitnie wraz z rozwojem liści [2].

Owoce: w owocostanie znajdują się owoce oraz łuski owocowe, które rozsypują się pod koniec lata. Łuski owocowe wyposażone są w trzy klapy, które powstały podczas zrośnięcia się podsadki z dwiema przysadkami. Owocem jest orzeszek o długości 2 mm, ze skrzydełkiem [2].

Pień: Młode gałęzie nie zwisają tak jak u brzozy brodawkowatej i są omszone [1]. Kora na całym pniu jest gładka i biała [2].

Liście: mniejsze niż u brzozy brodawkowatej, kształt blaszki odwrotnie jajowaty, brzeg blaszki pojedynczo piłkowany (recheck). Dolna strona liścia jest owłosiona w kątach nerwów [1]. Wierzchołek liścia jest krótko zaostrzony. Na spodzie liści, w kątach nerwów znajdują się kępki włosków. Ogonek liściowy jest krótki i owłosiony [2].

Nasiona:

Korzenie: brzoza posiada płaski system korzeniowy, dlatego przy silniejszych wiatrach może zostać przewrócona. Ważną informacją związaną z systemem korzeniowym jest fakt, że brzoza ma dużą wartość transpiracji (wyparowywania wody z części nadziemnych), dlatego nie powinna być sadzona w pobliżu ogrodów warzywnych [1] .

Biologia:

Typ: roślina wieloletnia.

Pokrój: średnio-wysokie drzewo, czasami ma pokrój krzaczasty [1].

Kwitnienie: kwiecień-maj (IV-V) [2].

Owocowanie: lipiec-sierpień (VII-VIII) [2].

Ekologia:

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: Azja, Ameryka Północna, Europa [1]. W Polsce brzoza omszona występuje na całym niżu, natomiast w górach jest rzadko spotykana [2].

Siedliska: wilgotne lasy liściaste (olszyny), zarośla łozowe, bory sosnowe, torfowiska, brzegi rzek, poręby, wilgotne ubogie stanowiska [2].

Uprawa/Ochrona:

Brzoza posiada bardzo szybki wzrost [1].

Zastosowanie:

  1. Szkółkarstwo [?].
  2. Leśnictwo [?].
  3. Zielarstwo: Roślina lecznicza
  4. Przemysł papierniczy [?].

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Liść brzozy - Folium Betulae [1].

Pąki brzozy - Gemma Betulae [1].

Zbiór surowca zielarskiego:

Zbiór liści wykonujemy latem. Często surowiec uzyskuje się z odciętych i ususzonych gałęzi poprzez ich osmykiwanie [1].

Informacje dotyczące surowca:

Zapach słaby, aromatyczny, smak gorzkawy [1].

Surowiec jest objęty FP IV [1].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Glikozydy flawonoidowe, saponiny (3%), olejek eteryczny, garbniki [ zbiorcze 1].

Działanie surowca zielarskiego:

Literatura podaje, że działanie brzozy omszonej jest prawie identyczne jak brzozy brodawkowatej [2].

Liście: Moczopędne, przeciwreumatyczne, napotne, zwiększa przemianę materii tkanek, a przez to odtruwająco na układ krwionośny. Stosowane w postaci napar jako lek moczopędny [1].

Pąki: Moczopędne [1].

Leki/suplementy/mieszanki:

  • Fitolizyna - zawiera wyciąg z liści brzozy [1]
  • Pyrosan - Species antipyreticae - mieszanka ziół przeciwgorączkowych [1].
  • Reumogran - granulat [1].
  • Reumosan - Species antiarthiticae et antirheumaticae - mieszanka ziół przeciwartretycznych i przeciwreumatycznych [1].
  • Urosan - Species diureticae - mieszanka ziół moczopędnych [1].
  • Urogran- granulat [1].

Odmiany i gatunki pokrewne:

  1. Brzoza omszona - Betula pendula Roth.
Źródło:
  1. Walewski W. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
  2. Polakowska M. 1987. Leśne rośliny zielarskie. PWRiL, Warszawa.
Menu :