Nazwa gatunkowa: Stokrotka pospolita - Bellis perennis L. [3,6]
Angielska nazwa: Daisy, English Daisy (Am.) [6]
Francuska nazwa: Paquerette vivace, Petite marguerite [6]
Niemiecka nazwa: Tausendschon, Gemeines Gansenblumchen [6]
Inna nazwa: Stokroć trwała [3]
Rodzina: Astrowate - Asteraceae [6], dawniej Złożone - Compositae [3,4]
Morfologia:
|
|
Stokrotka pospolita Kwiatostan |
Wysokość: 4-20 cm [1], 5-15 cm [3]. Odmiany 10-15 cm [4].
Pokrój: mała bylina [6].
Kwiaty: kwiatostan koszyczkowy, kwiaty języczkowate zabarwione na biało, czerwono, purpurowo lub różowo[zbiorcze 3,], a rurkowate na żółto[3]. Kwiaty rurkowate są obupłciowe [3] Dno kwiatostanowe stożkowate, wewnątrz puste . Okrywa kwiatostanu jest półkolistego kształtu, złożona z dwóch szeregów [3]
Owoce: drobne, odwrotnie jajowate, gładkie, jasnobeżowe lub brunatne niełupki, długości około 1 mm[]. Niełupki nie posiadają puchu kielichowego [3]
Łodyga: zielona, naga lub lekko owłosiona, zakończona koszyczkiem kwiatowym [3]. Na łodydze brak jest liści [3]
Liście: odziomkowe, odwrotnie jajowate lub łopatkowate [3], klinowate, zwężające się w ogonek liściowy, na szczycie zaokrąglone (tępo zakończone), pojedyncze [1]. Brzeg blaszki liściowej nieznacznie karbowany lub ząbkowany[3]. Liście tworzą przyziemną rozetę, z której wyrasta pęd kwiatowy [3].
Nasiona: wydaje dużo nasion.
Korzenie: delikatnie rozgałęzione walcowate kłącze []. Stokrotka wykształca pod ziemią rozłogi, które tworzą darń [3].
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia [3] lub dwuletnia [4], hemikryptofit.
Typ rośliny: bylina [6].
Kwitnienie: kwiecień - czerwiec (IV-VI) [], marzec-grudzień (III-XII) [3]. Najsłabiej kwitnie w lecie [4].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion lub wegetatywnie przez podział roślin
Ekologia:
Pochodzenie: Europa
Zasięg terytorialny: Europa, Azja Mniejsza, Ameryka Północna, Nowa Zelandia [6].
Siedliska: rośnie dziko na łąkach, pastwiskach, trawnikach, parkach, polach, przydrożach. Gatunek pospolity w całym kraju [zbiorcze 3,].
Stokrotka jest zaliczana do chwastów w uprawach i trawnikach [4].
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne, półcień [4].
Podłoże: średnio wilgotne, piaszczysto gliniaste, żyzne, zasobne, średnio próchniczne. Na glebach wilgotnych przemarza [4].
Nawadnianie: dostateczne.
Rozstawa docelowa: 10-15 cm [1], 15-20 cm [4].
Termin siewu: na początku lipca [1] bądź maj-czerwiec [4], do inspektu lub skrzynek w szklarni. Wschody przerywamy lub pikujemy w rozstawie 5x5cm.
Pikowanie: 5x5 cm [4].
Roślina najlepiej wygląda w drugim roku po posadzeniu w ziemi. Znosi deptanie, nadgryzanie i przesadzanie z bryłką w czasie kwitnienia. Jednolity materiał uzyskuje się przez podział kęp na początku kwietnia lub sierpnia, co 2-3 lata. Na zimę stokrotki warto przykryć, aby nie uszkodził ich mróz [4].
Wymagania jakościowe materiału siewnego:
Liczba nasion w 1g: 600-700 [4]
Czystość: 90% [4]
Siła kiełkowania: 60 % [4]
Okres kiełkowania: 1-2 tyg. [4]
Żywotność nasion: 3-5 lat [4]
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna; Stokrotka pospolita, a szczególnie jej odmiany, nadaje się na obwódki, rabaty, skrzynki balkonowe, na kwiat cięty [zb. 3,4].
- Zielarstwo: roślina lecznicza , medycyna ludowa [3,6]
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Koszyczek kwiatowy stokrotki Flos Bellidis [3,6], syn. Flos symphyti minoris [3] oraz Liść stokrotki.
Zbiór surowca:
Termin zbioru: podczas kwitnienia, kwiecień - czerwiec.
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Kwiaty [zb. 3,6]:
- saponiny triterpenowe
- garbniki
- flawonoidy (pochodne apigeniny i luteoliny)
- antocyjanozyd
- śluz
- kwasy organiczne (kwas jabłkowy, kwas winowy, kwas szczawiowy, kwas octowy)
- mała ilość olejku eterycznego
Działanie surowca:
Odwar z koszyczków stosowano w chorobach płuc i dróg oddechowych (działanie wykrztuśne), w celu oczyszczenia organizmu ze szkodliwych produktów przemiany materii [6].
Zewnętrznie okłady ze stokrotki stosuje się w uszkodzeniach skórnych, w stanach zapalnych dróg rodnych i przy upławach [6], a także do kąpieli wzmacniających [3].
Liście stokrotki używane są przy krwawieniach.
Zdjęcia:
|
|
Stokrotka pospolita |
|
|
Stokrotka pospolita |
|
|
Stokrotka pospolita |
|
|
Stokrotka pospolita |
|
|
Stokrotka pospolita |
|
|
Stokrotka pospolita |
Odmiany stokrotki:
| Bellis perennis flore pleno monstrosa/gigantea - duże kwiaty koloru różowo-białego [4]. |
| Bellis perennis flore pleno grandiflora - duże kwiaty koloru różowo-białego, wcześnie kwitnąca [4]. |
| Bellis perennis var. fistulosa (tubulosa) - duże koszyczki, z dobrze rozwiniętymi kwiatami rurkowatymi, barwy białej, różowej i czerwonej [4] |
| Bellis perennis f. discoidea - [] |
| Bellis perennis 'Alba Plena' - [] |
| Bellis perennis 'Alice' - [] |
| Bellis perennis 'Annie' - [] |
| Bellis perennis 'Aucubifolia' - [] |
| Bellis perennis 'Belissima Red' - [] |
| Bellis perennis 'Belissima Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Big Bob' - [] |
| Bellis perennis 'Blue Moon' - [] |
| Bellis perennis 'Bunter Teppich' - [] |
| Bellis perennis 'Carpet Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Carpet Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Capel Ulo' - [] |
| Bellis perennis 'Chevreuse' - [] |
| Bellis perennis 'Changeling' - [] |
| Bellis perennis 'Conspicua' - [] |
| Bellis perennis 'Crimson Ball' - kwiaty koloru czerwonego. |
| Bellis perennis 'Crown' - [] |
| Bellis perennis 'Crown Double Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Dawn Raider' - [] |
| Bellis perennis 'Die Braut' - [] |
| Bellis perennis 'Double Bells' - [] |
| Bellis perennis 'Dresden China' - [] |
| Bellis perennis 'Eliza' - [] |
| Bellis perennis 'Fairy Carpet' - [] |
| Bellis perennis 'Lore Pleno' - [] |
| Bellis perennis 'Furstin von Stolberg' - [] |
| Bellis perennis 'Galaxy Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Galaxy Red' - [] |
| Bellis perennis 'Galaxy Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Galaxy White' - [] |
| Bellis perennis 'Giant Flowered Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Goliath' - [] |
| Bellis perennis 'Habanera White With Red Tips' - [] |
| Bellis perennis 'Helichrysiflora' - [] |
| Bellis perennis 'Her Suitor' - [] |
| Bellis perennis 'Hula' - [] |
| Bellis perennis 'Hullavington' - [] |
| Bellis perennis 'Jocelyn Castle' - [] |
| Bellis perennis 'Liliput Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Lipstick' - [] |
| Bellis perennis 'Longfellow' - [] |
| Bellis perennis 'Low and Behold' - [] |
| Bellis perennis 'Lower Minety' - [] |
| Bellis perennis 'Lutea' - [] |
| Bellis perennis 'Madame Crousse' - [] |
| Bellis perennis 'Mavourneen' - [] |
| Bellis perennis 'Maxiskirt' - [] |
| Bellis perennis 'Medicis White' - [] |
| Bellis perennis 'Miniskirt' - [] |
| Bellis perennis 'Miss Mason' - [] |
| Bellis perennis 'Monstrosa Tubulosa' - [] |
| Bellis perennis 'Montblanc' - kwiaty koloru białego. |
| Bellis perennis 'Monterosa' - kwiaty koloru różowego. |
| Bellis perennis 'Mount Etna' - [] |
| Bellis perennis 'Odd Bod' - [] |
| Bellis perennis 'Orkney Broccoli' - [] |
| Bellis perennis 'Orkney Cauliflower' - [] |
| Bellis perennis 'Parkinson's Double White' - [] |
| Bellis perennis 'Parkinson's Great White' - [] |
| Bellis perennis 'Piecrust' - [] |
| Bellis perennis 'Pink Buttons' - [] |
| Bellis perennis 'Pinky and Perky' - [] |
| Bellis perennis 'Pomponette' - [] |
| Bellis perennis 'Pomponette Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Pomponette Red' - [] |
| Bellis perennis 'Pomponette Surprise Rose Shades' - [] |
| Bellis perennis 'Pomponette Surprise White' - [] |
| Bellis perennis 'Prolifera' - [] |
| Bellis perennis 'Radar Red' - [] |
| Bellis perennis 'Radar Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Radar White' - [] |
| Bellis perennis 'Red Alert' - [] |
| Bellis perennis 'Red Alice' - [] |
| Bellis perennis 'Red Buttons' - [] |
| Bellis perennis 'Rob Roy' - [] |
| Bellis perennis 'Robella' - [] |
| Bellis perennis 'Robert' - [] |
| Bellis perennis 'Roggli Red' - [] |
| Bellis perennis 'Roggli White' - [] |
| Bellis perennis 'Romi Red' - [] |
| Bellis perennis 'Rominette Mixed' - [] |
| Bellis perennis 'Rosella' - [] |
| Bellis perennis 'Roter Teppich' - [] |
| Bellis perennis 'Rubens' - [] |
| Bellis perennis 'Rubriflora' - [] |
| Bellis perennis 'Rusher Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Snowflake' - [] |
| Bellis perennis 'Shrewley Gold' - [] |
| Bellis perennis 'Shrewly Gold' - [] |
| Bellis perennis 'Single Blue' - [] |
| Bellis perennis 'Stafford Pink' - [] |
| Bellis perennis 'Stafordshire Daisy' - [] |
| Bellis perennis 'String of Pearls' - [] |
| Bellis perennis 'Super Enorma' - [] |
| Bellis perennis 'Super Enorma Rosa' - [] |
| Bellis perennis 'Tasso Deep Rose' - [] |
| Bellis perennis 'Tasso Pink' - [] |
| Bellis perennis 'Tasso Strawberries and Cream' - [] |
| Bellis perennis 'The Pearl' - [] |
| Bellis perennis 'Upper Seagry' - [] |
| Bellis perennis 'Victoria' - [] |
| Bellis perennis 'Vilmorin' = Bellis 'Vilmorin' - [] |
| Bellis perennis 'Weifer Ball' - [] |
| Bellis perennis 'White Ball' - kwiaty koloru białego. |
| Bellis perennis 'White Pearl' - [] |
gatunki pokrewne i rośliny podobne:
 | Cynia wytworna Zinnia elegans Jacq. - roślina ozdobna z rodziny astrowatych |
 | Rumianek pospolity - Matricaria chamomilla L. - gatunek z rodziny astrowatych o leczniczych właściwościach |
- Chlebowski T. , Mynett K. , 1982. Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Cincura F., Ferakova V., Majovsky J., Somsak L., Zaborsky J., 1990. Pospolite rośliny środkowej Europy. PWRiL, Warszawa.
- Mowszowicz J. 1985. Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa:385, 400, 401.
- Kiljańska I. (Red.) . Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Grzegory J. . Ogród przy domu. PWRiL, Warszawa.
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
