Nazwa gatunkowa: Rumianek pospolity - Matricaria chamomilla L.
Angielska nazwa: Wild camomile, Common camomile, German-camomile
Francuska nazwa: Camomille ordinaire, Camomille vraire
Niemiecka nazwa: Echte Kamille
Inna nazwa: Rumianek lekarski, Maruna pospolita
Rodzina: Astrowate - Asteraceae, dawniej Złożone - Compositae
Morfologia:
Wysokość: 15-50cm, 15-30 cm [4].
Kwiaty: liczne koszyczki pokryte wieloma okrywolistkami dachówkowato zachodzącymi na siebie. Osadnik kwiatostanowy jest początkowo półkoliście wypukły, pod koniec kwitnienia stożkowaty. Cechą, po której możemy odróżnić rumianek od innych gatunków podobnych do niego, jest pusty wewnątrz osadnik. W koszyczku na obwodzie znajdują się kwiaty języczkowe żeńskie, a wewnątrz rurkowe, obupłciowe. Kwiaty języczkowe są białe, zakończone trzema ząbkami. Kwiaty rurkowe barwy żółtawej, bardzo drobne, zakończone pięcioma ząbkami. Pod koniec kwitnienia kwiaty języczkowe są odchylone w dół.
Owoce: .
Łodyga: naga, rozgałęziająca się.
Liście: podwójnie lub potrójnie-pierzasto-sieczne(dzielne).
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina jednoroczna [4], jara i ozima.
Pokrój: wzniesiona roślina zielna.
Kwitnienie: maj-sierpień (V-VIII), maj-czerwiec (V-VI) [4].
Rozmnażanie: generatywnie przez siew nasion.
Ekologia:
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: Europa, Azja, Ameryka Północna, Australia
Siedliska: miedze, pola, łąki, nieużytki, ścierniska, gleby gliniaste, piaszczyste.
Rumianek pospolity zaliczany jest do chwastów polnych - rośliny segetalne.
Uprawa/Ochrona:
Stanowisko: ciepłe, słoneczne
Podłoże: zwięzłe, piaszczyste.
Nawadnianie: dostateczne.
Nawożenie: dostateczne.
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Koszyczek rumianku - Anthodium Chamomillae, synonim Flos Chamomillae.
Przetwór:
Olejek rumiankowy - Oleum Chamomillae.
Zbiór surowca:
Termin zbioru: Podczas kwitnienia rośliny Maj - Lipiec (V-VII)
Surowiec pochodzi ze stanu naturalnego oraz z upraw.
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Koszyczki rumianku powinny zawierać co najmniej 0,3 % olejku eterycznego. Surowiec jest objęty FP IV.
Surowiec dzięki olejkom eterycznym posiada silny zapach, smak korzenny, nieco gorzkawy.
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
- olejek eteryczny (1,3%, chamazulen, alfa-bisabolol, farnazen, mircen, kadinen)
- flawonoidy (pochodne apigeniny, luteoliny i kwercytyny, patuletyna)
- garbniki
- glikozydy
- kwasy organiczne(walerianowy, salicylowy, matrycynowy)
- kumaryny
- związki śluzowe
- spiroeter
- cholina
- związki gorzkie
Działanie surowca zielarskiego:
Wewnętrznie: przeciwzapalne, rozkurczowe na mięśnie gładkie jelit, łagodzące bóle, bakteriostatyczne, napotne, moczopędne, wiatropędnie, łagodnie żółciopędnie.
Forma stosowania: napary na bóle żołądka, kąpiele regeneracyjne.
Zewnętrznie: na rany, stany zapalne skóry, oparzenia, zapalenie spojówek, płukanki jamy ustnej i gardła, mycie i rozjaśnianie włosów.
Rumianek można stosować u dzieci.
Leki/Suplementy/Mieszanki:
- Azucalen - mieszanka wyciągu z rumianku i kwiatu nagietka stosowana przy stanach zapalnych sromu i pochwy.
- Azulan - wyciąg z rumianku stosowany przy uszkodzeniach porentgenowskich (w postaci przymoczek), przy trudno gojących się ranach, płukanki przy leczeniu zatok, stanów zapalnych jamy ustnej i gardła.
- Cholegran - granulat.
- Gastrochol - zawiera wyciąg z rumianku.
- Hemorol - zawiera wyciąg z rumianku.
- Nervosan - Species sedative - mieszanka ziołowa.
- Nervogran - granulat.
- Pyrosan - Species antipyreticae - mieszanka ziołowa.
Gatunki i odmiany pokrewne:
Rumianek bezpromieniowy - Matricaria discoidea DC. - roślina roczna, lecznicza, o podobnym składzie chemicznym do R. pospolitego, kwiaty zielonożółte [1,4]. |
- Lewkowicz-Mosiej T. . Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Walewski W. . Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
- Mowszowicz J. . Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa.
- Rostafiński J. Siedl O. . Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa.