Nazwa gatunkowa: Łopian większy - Arctium lappa L. [3,4]

Angielska nazwa: Great burdock, edible burdock, beggar's buttons [4]

Inne nazwy:

Rodzina: Astrowate - Asteraceae [3,4], dawniej Złożone - Compositae [1]

Morfologia:

Wysokość: 1,5-2 m [z. 1,4].

Pokrój: duża, wzniesiona, dobrze rozgałęziona roślina zielna [4]

Kwiaty: koloru purpurowego. Przekwitające koszyczki posiadają czepne haczyki, ułatwiające rozsiewanie nasion przez zwierzęta i ludzi [1].

Owoce: .

Nasiona: .

Łodyga: wzniesiona, wyprostowana [1].

Liście: stosunkowo duże (40-50 cm x 15-20 cm), odziomkowe, nieregularnie pofalowane, kształtu sercowato-okrągławego, całobrzegie, zebrane w przyziemną rozetę, ustawione skrętolegle, górna powierzchnia naga, dolna powierzchnia pokryta jest włoskami. Ogonek liściowy długości 20-30 cm, przylistków brak[1,4].

Korzenie: walcowato-wrzecionowate, średnicy około 3 cm, barwa biaława lub szarobrunatna.

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina dwuletnia [1,2,4]

Typ/forma życiowa rośliny: roślina zielna

Kwitnienie: lato: lipiec - sierpień (VII-VIII) [1].

Rozmnażanie: generatywnie przez nasiona.

Ekologia:

Pochodzenie:Roślina rodzima[4]

Zasięg terytorialny: od Europy do Chin, Japonia. Introdukowana w Północnej Ameryce [z.1,4].

Siedliska: nieużytki, ugory, łąki, przydroża, rumowiska [1].

Roślina segetalna, ruderalna, chwast [4].

Roślina uprawiana w Japonii, Chinach, Wietnamie, Filipinach, Hawajach, Indonezji, Europie, Nowej Zelandii[4].

Zastosowanie:

Zielarstwo: Roślina lecznicza.

Warzywnictwo: roślina uprawiana ze względu na jadalne korzenie [4].

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Korzeń łopianu - Radix Bardanae, w tym także gatunków pokrewnych [1].

Zbiór surowca:

Zbiór korzeni z dwuletnich roślin przeprowadzamy wczesną wiosną (jesienią z jednoletnich okazów). Suszenie surowca przeprowadzamy w temperaturze pokojowej (20-25°C) [1].

Surowiec powinien być oczyszczony z ziemi i umyty. Suszenie pokrojonych korzeni przeprowadzamy w temperaturze 40-50°C [1].

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Korzeń w przełamie ma barwę białawo-szary, średnicę ok. 3 cm i ma strukturę drobnoziarnistą. Zapach słaby, nieprzyjemny, smak śluzowaty, słodkawy a potem gorzkawy [1].

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Korzenie [z. +,4]

  1. Związki poliacetylenowe
  2. inulina (polisacharyd, do 45%)
  3. olejki eteryczne
  4. żywice
  5. tłuszcze
  6. związki sterolowe

Działanie surowca zielarskiego:

Związki poliacetylenowe wykazują działanie bakterio- i grzybostatyczne, podobne do działania do antybiotyków [1].

Wewnętrznie: surowiec działa moczopędnie, pobudza przemianę materii, czynność wydzielniczą wątroby oraz pracę gruczołów potowych [1].

Zewnętrznie: w postaci naparów do okładów, stosowany w chorobach skóry - egzemy, świądy, zaczerwienienia [1].

Forma stosowania:

Napary, soki Succus Bardanae (zewnętrznie) [1]

Zastrzeżenia:

Surowiec nieopisany w FP [1].

Gatunki i odmiany pokrewne:

Łopian mniejszy - Arctium minus (Hill) Bernh. - podobne właściwości lecznicze [1]
Łopian pajęczynowaty - Arctium tomentosum Mill. - podobne właściwości lecznicze [1]
Łopian pajęczynowaty - Arctium tomentosum Mill. - podobne właściwości lecznicze [1]
słonecznik bulwiasty Słonecznik bulwiasty - Helianthus tuberosus Mill. - inaczej topinambur, podobnie jak łopian, słonecznik bulwiasty wytwarza podziemne organy bulwy, które zawierają dużo inuliny i są jadalne
Źródło:
  1. . Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa: 78,79.
  2. Muszyński J. 1956. Roślinne leki ludowe. Ludowa Spółdzielnia wydawnicza, Warszawa: 86, 87.
  3. Arctium lappa. ITIS. Protokół dostępu: (dostęp )
  4. Arctium lappa. Globinmed. Protokół dostępu: (dostęp )
Menu :