Nazwa gatunkowa: Klon jawor - Acer pseudoplatanus L. [1,3]

Inna nazwa: Jawor

Rodzina: Mydleńcowate - Sapindaceae [3], Klonowate Aceraceae [1]

Sekcja: Acer [1]

Morfologia

Wysokość: do 40 m [1]

Pokrój: wysokie drzewo o szerokiej, regularnej, owalnej koronie [1].

Kwiaty: zielone, zebrane w zwisające grona, pojawiają się po rozwoju liści [1].

Pączki: okryte wieloma łuskami. Łuski barwy oliwkowej z ciemnobrązowymi, orzęsionymi brzegami.

Owoce: złożone z dwóch skrzydlaków ułożonych względem siebie pod ostrym kątem, szczytowe części skrzydełek są rozszerzone. Skrzydlaki zawierają wypukłe orzeszki. Owoce klonu zwykle rozpadają się po dojrzeniu [1]

Łodyga/Pień/Kora: na starszych pniach kora łuszczy się. Średnica pnia u starszych okazów często osiąga powyżej 1 m [1].

Liście: 5-klapowe (rzadko 3-klapowe) , długości 8-16 cm, kształtu sercowatego. Górna powierzchnia liści jest ciemno- lub jasnozielona i posiada wyraźne zagłębienia, dolna powierzchnia liści jest sinozielona, z kępkami włosków w kątach nerwów. Wcięcia pomiędzy klapami są ostre, a brzegi liści są grubo piłkowane. Jesienią liście przebarwiają się na kolor żółty i żółto-pomarańczowy. Ułożenie liści na pędach jest skrętoległe. Liście opadają na zimę. Pąki na pędach są okryte zielono-żółtymi łuskami, które z kolei mają ciemnobrązowe, orzęsione brzegi [1].

Biologia

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca w polskich warunkach [1].

Typ rośliny: drzewo [1].

Kwitnienie: maj (V) [1].

Owocowanie (dojrzewanie owoców): wrzesień [2].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion, wegetatywnie poprzez szczepienie i okulizację [1].

Ekologia

Zasięg terytorialny: Europa Środkowa, Południowa i południowo-wschodnia, Kaukaz, Azja Mniejsza [1]. Jawor w Polsce jest często spotykany w górach, Małopolsce (Wyżyna Małopolska), Lubelskiem [1]

Siedliska: lasy mieszane i liściaste, gleby głębokie, zasobne w wapń

Uprawa

Stanowisko: słoneczne

Podłoże: świeże, głębokie, zasobne w wapń, żyzne, umiarkowanie wilgotne, gliniasto-piaszczyste [1].

Nawadnianie: nie lubi suchych stanowisk [1]

Nawożenie:

Mrozoodporność: dobra

Odporność na zanieczyszczenia: niska, jawor nie powinien być sadzony w warunkach miejskich, w pobliżu dróg o dużym natężeniu ruchu

Jawor może rosnąć w prawie każdych warunkach, choć najbardziej lubi wilgotniejsze rejony Polski. Gatunek klonu odporny na większość chorób i szkodników.

Szkodniki i choroby: jawor jest dość odporny na choroby a także na działalność szkodników [1]

Rozmnażanie: Klony rozmnaża się zarówno generatywnie, jak i wegetatywnie. Zbioru nasion należy dokonywać spod dorodnych okazów. Nasiona poddaje się stratyfikacji przez okres około 100 dni w temperaturze 3 °C. [2] Po stratyfikacji nasiona lepiej kiełkują. Odmiany klonów rozmnaża się poprzez szczepienie lub okulizację [1].

Klony bardzo dobrze znoszą szkółkowanie (przesadzanie).

Zastosowanie

  1. Dendrologia
  2. szkółkarstwo ozdobne; gatunek sadzony w parkach, przy drogach, w alejach jaworowych, na osiedlach. Jawor szczególnie poleca się do sadzenia na terenach górzystych i podgórskich [1]

Zdjęcia:

Klon jawor Acer pseudoplatanus Klon jawor  Acer pseudoplatanus

Klon jawor

Klon jawor

Klon jawor liść Acer pseudoplatanus Klon jawor okaz zielnikowy

Klon jawor

okaz zielnikowy

Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:

Klon jawor 'Erythtocarpum' - Acer pseudoplatanus 'Erythtocarpum' - odmiana czerwonoowocowa, wolny wzrost, l. ciemne, błyszczące, skrzydlaki czerwone podczas lata [1]
Klon jawor 'Leopoldii' - Acer pseudoplatanus 'Leopoldii' - odmiana Leopolda, wolny wzrost, słaba mrozoodporność, l. młode czerwonawe, później zielenieją i posiadają białe plamy (pstrokatość liści) [1]
Klon jawor 'Nizetii' - Acer pseudoplatanus 'Nizetii' [1]
Klon jawor 'Prinz Handjery' - Acer pseudoplatanus 'Prinz Handjery' [1]
Klon jawor 'Purpureum' - Acer pseudoplatanus 'Purpureum' - odmiana purpurowa, l. czerwonawe, później zielenieją, lecz pod spodem zachowują czerwone zabarwienie, siewki czasami powtarzają w pełni cechę, odmiana szczególnie dekoracyjna jesienią [1]
Klon jawor 'Simon Louis Freres' - Acer pseudoplatanus 'Simon Louis Freres' [1]
Klon jawor 'Spaethiii' - Acer pseudoplatanus 'Spaethiii' [1]
Klon jawor 'Worleei' - Acer pseudoplatanus 'Worleei' - odmiana Worlee'a, słaby wzrost, l. młode pomarańczowe, później złocisto-żółte, podczas lata liście zielone z żółtymi plamami, ogonek liściowy czerwonawy [1]
Źródło:
  1. 1991. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa: 424, 425, 429, 430.
  2. Hrynkiewicz-Sudnik J., Sękowski B., Wilkiewicz M. 2001. Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. PWN, Warszawa.
  3. Acer L. ITIS. Protokół dostępu: (dostęp 29.3.2015)

Logo internetowy ogród
Menu :