Rozmnażanie wegetatywne roślin (Botanika)
Kategoria: Ogrodnictwo > Botanika, Warzywnictwo, Szkółkarstwo
Definicja
Rozmnażanie jest jedną z cech istot żywych, w tym roślin. Rozmnażanie wegetatywne roślin należy do rozmnażania bezpłciowego, czyli jeden osobnik jest zdolny do wydania roślin potomnych, bez udziału drugiego (innego pod względem genetycznym) osobnika [1].
Do powstania nowego organizmu potomnego dochodzi w skutek podziału organu z rośliny matecznej: korzenia, łodygi, kłącza, liścia, pączka. Oddzielony organ posiada zdolność do zregenerowania całego osobnika.
Rozmnażanie wegetatywnie może następować w sposób naturalny lub sztuczny.
Organy roślin za pomocą których może dochodzić do rozmnożenia: [1]
- pączki przybyszowe (dzika róża, agrest, porzeczka)
- bulwki korzeniowe (dalia)
- bulwy pędowe (ziemniak)
- cebula (czosnek)
- kłącza (mięta)
- rozmnóżki, inaczej pączki pachwinowe
- podział pędów (moczark kanadyjska)
- liście (begonia)
- odkłady (porzeczka)
Zdolność roślin do rozmnażania wegetatywnego jest wykorzystywana w gospodarce do produkcji roślin użytkowych, ozdobnych i leczniczych. Rozmnażanie wegetatywne stosuje się u roślin, które nie wydają nasion lub wydają ich mało, ewentualnie gdy nasiona słabo kiełkują [1]
Sposoby rozmnażania wegetatywnego
Sadzonki - otrzymuje się poprzez podział pędu na krótkie odcinki. Odcinki pędów zazwyczaj mają zdolność do wytworzenia korzeni przybyszowych. Ucięte odcinki pędów roślin wkłada się do wody lub do wilgotnego podłoża. Poprzez sadzonki rozmnaża się np. wierzbę, topolę, róże, winorośl i wiele innych roślin, u których rozmnażanie poprzez nasiona jest trudne. Wyróżnia się sadzonki łodygowe, korzeniowe, liściowe, a także zimowe i letnie.
Szczepienie jest zabieg mający na celu utworzenie osobnika z dwóch, lub większej ilości, komponentów, pochodzących zazwyczaj od różnych osobników. Odcięty pęd z jednej rośliny - zraz łączy się z drugim - podkładką, który jest zakorzeniony w glebie. Zraz powinien posiadać jeden lub dwa oczka. Za prawidłowe zrośnięcie się zrazu z podkładką opowiada mmiazga, która powinna się łączyć tym samym miejscu u obu komponentów. Rośliny jednoliścienne nie posiadają miazgi, dlatego ich szczepienie jest bardzo trudne. Szczepienie najłatwiej jest przeprowadzić między odmianami w obrębie gatunku, ale nie jest to regułą. Istnieją opracowane przez ogrodników metody szczepienia zbliżanie, kopulacja i okulizacja (oczkowanie) [1]
Podział Do sztucznych podziałów zalicza się podział większych osobników. Podzielone osobniki (najczęściej krzewy) wytwarzają nowe odrosty korzeniowe po posadzeniu. Rozmnażanie poprzez podział można zastosować u lilaków, głogu, agrestu, porzeczki, drzew ozdobnych i owocowych [1]
- Dobrzyński T. 1968. Botanika farmaceutyczna. PWRiL, Warszawa.
