Fitoncydy

Grupa związków chemicznych pochodzenia roślinnego, głównie o charakterze lotnym (olejki eteryczne) i działaniu antybiotycznym [1,2]. Fitoncydy roślinne powinny wykazywać wspomniane działanie antybiotyczne na mikroorganizmy, jednocześnie nie powodując zatruć organizmu, u którego je zastosowano [2].

Wstęp

W 1937 rosyjski biochemik Dr. Boris P. Tokin zauważył, że część roślin wytwarza substancje, które zapobiegają gniciu lub zjedzeniu ich organów przez zwierzęta [1]. Fitoncydy działają zabójczo i hamują rozwój wielu mikroorganizmów (bakterie, grzyby, pierwotniaki), wirusów i zwierząt [1].

Fitoncydy w roślinach

Tokin odnalazł fitoncydy w czosnku, cebuli, chrzanie, pokrzywie, czeremsze krwiściągu i wielu innych roślinach [2]. Stwierdzono obecność fitoncydów także u gorczycy, rzodkiewki, płucnicy islandzkiej [1]. Fitoncydy glikozydowe występują w liściach mącznicy i borówki brusznicy, kory wierzby, pączkach topoli, kwiatów więzówki, korzeni kuklika [2].

Przykłady działania fitoncydów

Fitoncydy zawarte w czosnku i cebuli (Allicyna i dihydroalliina) wykazują zabójcze właściwości dla bakterii (MRSA) odpornych na antybiotyk - metycilinę: Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), Pseudomonas aeruginosa, Esterechia coli i Bacillus subtilis [1]. Fitoncydy czarnej gorczycy wykazują również wysokie działanie antyseptyczne [2]

Zastosowanie fitoncydów

  • Zielarstwo
  • Farmakologia
  • Medycyna, Medycyna ludowa [2]
  • Weterynaria
  • Przemysł spożywczy - cebula i czosnek służą jako przyprawa, ale i też jako konserwant żywności (jaja, sery, ryby, mięso) oraz środek dezynfekujący przedmioty (beczki do kiszenia kapusty) [2]
Źródło:
  1. Duka R., Ardelean D. 2010. PHYTONCIDES AND PHYTOALEXINS – VEGETAL ANTIBIOTICS. Jurnal Medical Aradean (Arad Medical Journal) 13, 3: 19-25 Protokół dostępu: http://jmedar.ro/pdf/vol13/iss3/JMA13-3-10Duka2.pdf (dostęp 5.7.2015)
  2. Muszyński J. 1956. Roślinne leki ludowe. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa: 41.
Menu :