Dziewanna wielkokwiatowa Verbascum densiflorum Bertol.

Nazwa gatunkowa: Dziewanna wielkokwiatowa - Verbascum densiflorum Bertol.

Inna nazwa: Verbascum thapsiforme Schrad. ^[3]

Rodzina: Trędownikowate - Scrophulariaceae

Morfologia:

Dziewanna wielkokwiatowa

Wysokość: patrz łodyga ^[3].

Kwiaty: średnicy 4-5 cm ^[5], wyrastają w kątach liści, gęściej występują w górnej części łodygi. Korona jest złocistożółta, symetrii grzbiecistej o pięciu kolistych płatkach, które są zrośnięte przy nasadzie i tworzą rurkę. Pięć pręcików przyrośniętych jest do szczytu rurki. Pręciki są owłosione.

Owoce: szeroko-jajowata torebka, gęsto omszona gwiazdkowatymi włoskami ^[3].

Łodyga: wzniesiona, do 2 m wysokości, pojedyncza, pokryta kutnerem, wąsko oskrzydlona ^[3].

Liście: skrętoległe, z karbowanym brzegiem, ostro zakończone ^[3].

Biologia

Długość życia rośliny: roślina dwuletnia ^[3,5].

Pokrój: wzniesiona roślina zielna lub półzdrewniała.

Kwitnienie: lato-jesień: czerwiec-wrzesień (VI-IX) ^[3,5].

Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona.

Dziewanna zaliczana jest do kserofitów, czyli roślin rosnących na suchych stanowiskach ^[4]

Ekologia:

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: Europa. W Polsce na niżu, rzadziej na pogórzu ^[3], na słonecznych stokach gór i nasypów.

Siedliska: skraje lasów, zręby, słoneczne wzgórza, kamieńce, przydroża, piaszczyste gleby ^[3], nieużytki ^[5].

Dziewanna wielkokwiatowa jest w Polsce gatunkiem prawnie chronionym.

Zastosowanie:

Zielarstwo: roślina lecznicza.

Zielarstwo:

Surowiec zielarski:

Kwiat dziewanny - Flos Verbasci, synonim Korona dziewanny - Corolla Verbasi ^[1,3].

Zbiór surowca zielarskiego:

Surowiec pochodzi zarówno z plantacji jak i ze stanowisk naturalnych (Uwaga! Gatunek chroniony w Polsce). Zbiór polega na wyrwaniu korony kwiatowej wraz z przyrośniętymi pręcikami. Zerwane kwiaty szybko się suszy w cienkich warstwach na sitach w suszarni w temperaturze około 35°C w zacienieniu i przewiewie ^[1].

Przechowywanie: surowiec musi być przechowywany w szczelnych naczyniach, a także dobrze ubity, inaczej traci swoją barwę ^[1,5].

Informacje dotyczące surowca zielarskiego:

Zapach surowca jest nikły, swoisty, smak śluzowato-słodki. Surowiec był objęty FP III.

Skład chemiczny surowca zielarskiego:

Barwniki (związki flawonoidowe), saponiny, śluzy.

Działanie surowca zielarskiego:

Surowiec zielarski posiada charakter śluzowy i flawonowy - działa przede wszystkim wykrztuśnie ^[5].

Surowiec działa napotnie, wykrztuśnie, osłaniająco i nieco przeczyszczająco.

Forma stosowania

Forma stosowania dziewanny to napary, mieszanki, receptury. Zawarte w surowcu związki flawonoidowe wykazują działanie antyoksydacyjne.

Napary stosuje się przy chrypkach, kaszlu i dusznościach ^[5].

20 g dziewanny, tymnianku i podbiału należy zalać wrzątkiem i pić 1/4 szklanki co 2 godziny ^[5]

Zdjęcia: