Nazwa gatunkowa: Stewia - Stevia rebeudiana (Bertoni) Bertoni [1,2,4]
Inne nazwy: Stevia rebaudianum Bertoni [4]
Rodzina: Astrowate - Asteraceae [1,4]
Morfologia
Wysokość: około 100 cm[4] .
Pokrój smukła, wzniesiona bylina [4].
Kwiaty: kwitnienie stewii rozpoczyna się po upływie 40-60 dni od wysiania. Kwiaty zapylane są przez owady [4].
Owoce: [].
Łodyga: [].
Liście: [].
Nasiona: []
Kłącze: stewia posiada dobrze rozkrzewiona kłącza [4]
Korzenie: system korzeniowy dość płytki [4]
Inne cechy: roślina jadalna, służąca jako słodzik do potraw i przetworów[4]
Biologia
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia zielna[4].
Typ/forma życiowa rośliny: bylina[4].
Kwitnienie: [].
Owocowanie: [].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona, wegetatywnie poprzez sadzonki[4].
Ekologia
Zasięg terytorialny:Stewia jest rośliną występująca w rejonach tropikalnych i subtropikalnych, Ameryka Południowa (Paragwaj, Brazylia)[4]
Siedliska:[]
Stewia uprawiana jest w tropikalnych rejonach ze względu na swoje cechy: słodki smak, a także wartości lecznicze [4]
Uprawa
Stanowisko: słoneczne, lekko ocienione[]
Podłoże: pH podłoża 5-6.5, ale toleruje podłoża o pH od 4 do 7.5 [4]
Nawadnianie: []
Temperatura: stewia występuje w rejonach, gdzie roczna temperatura powietrza za dnia waha się 18-30°C, a nawet bardziej 15-43°C[4]
Nawożenie: []
Rozmnażanie: Zwykle stewię uprawia się z nasion. Nasiona wysiewa się na wiosnę do ciepłego pomieszczenia i przykrywa się. Należy stale utrzymywać podłoże wilgotne. Młode rośliny wysadza się do osobnych doniczek, później, gdy ustąpią mrozy, można wysadzać stewię do gruntu. Zaleca się wysadzanie roślin do zimnego inspektu [4].
Mrozoodporność: wytrzymuje spadki temperatury powietrza do -6 °C, ale tylko wtedy, gdy roślina jest fazie spoczynku zimowego. Młode rośliny nie wytrzymują mrozów[4]
Zbiór stewii
Pierwszy zbiór liści można wykonać już po 2 miesiącach od wysadzenia młodych roślin, czyli po 6 miesięcach od wysiania nasion. W Japonii w pierwszym roku uprawy zbiera się 400-500 kg suszonych liści z 1 hektara. W późniejszych latach plon suszu waha się od 1.5-2 ton z hektara. Można uzyskać większą plenność stewii, np. w Indonezji uzyskuje się około 3 ton suszu z hektara. Uprawy stewii zakładane są na 5 lat, później należy zastosować płodozmian lub przenieść uprawę w inne miejsce [4].
Zastosowanie
- Kwiaciarstwo: roślina ozdobna
- Zielarstwo: roślina lecznicza [4]
- Roślina uprawna: liście spożywane są również na surowo jako warzywo lub dodatek do potraw i napojów.
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Liście stewii Foliae steviae
Zbiór surowca:
Zbiór liści można dokonać kiedy roślina się rzwinie, czyli już w drugim miesiący uprawy po wysadzeniu młodych roślin, natomiast zbiór liści z powodzeniem można przeprowadzić aż do 6 miesiąca uprawy [4].
Działanie i stosowanie surowca zielarskiego:
Naturalny słodki smak liści wykorzystywany jest jako zamiennik wysokoenergetycznego cukru spożywczego, dzięki czemu osoby mające problemy z dietą mogą z powodzeniem używać suszonych liści stewi do poprawienia smaku napojów i potraw (wypieków, ciast). Mówi się, że stewia pomocna w leczeniu dla diabetyków, jednak nie stwierdzono leczniczego działania stewii w tym obszarze, jednak stewia może pomóc w regulowaniu poziomu glukozy we krwi [4].
Ponadto stewię wykorzystuje się jako środek wspomagający leczenie drożdżycy, otarć skóry, problemów związanych z dziąsłami, depresji, problemów z ciśnieniem krwi, otyłości, ran naskórnych. Ponadto stewia wykazuje działanie tonizujące i jest słodzikiem, który z powodzeniem zastępuje cukier [4].
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
Miniaturka | Nazwa rośliny |
---|---|
Stevia rebaudiana 'Stepa' [3] | |
Stevia rebaudiana 'T60' [3] | |
Stevia purpurea Pers. [3] | |
Stevia solicifolia [3] |
- Stewia rebaudiana (Bertoni) Bertoni. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=505914#null (dostęp 19.12.2018)
- Stewia rebaudiana . RHS Online. Protokół dostępu: http://www.rhs.org.uk/Plants/109100/Stevia-rebaudiana/Details (dostęp 19.12.2018)
- Stewia. RHS Online. Protokół dostępu: http://www.rhs.org.uk/Plants/Search-Results?form-mode=false&query=stevia (dostęp 19.12.2018)
- Stewia rebaudiana. Tropical Plants Database, Ken Fern. tropical.theferns.info. Protokół dostępu: http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Stevia+rebaudiana (dostęp 19.12.2018)