Nazwa gatunkowa: Pięciornik kurze ziele - Potentilla erecta (L.) Raeusch [1,2?]

Inne nazwy: Kurzyślad, Kurze ziele, Potentilla erecta (L.) Hampe [3], Potentilla tormentilla Neck. [3], Potentilla silvestris Neck. [3]

Rodzina: Różowate - Rosaceae

Morfologia:

Wysokość: do 30 cm [3].

Kwiaty: cztery (inaczej jak u innych pięciorników) złocisto-żółte, odwrotnie jajowate płatki korony, 4 działkowy kielich i kieliszek, 16 pręcików i wiele słupków. Pojedyncze kwiaty osadzone na długiej (2-6cm), cienkiej szypułce.

Owoce: owoc zbiorowy złożony z niełupek.

Łodyga: wznosząca się, prosta lub pokładająca się, rozgałęziona.

Liście: najpierw przyziemne, długoogonkowe, odziomkowe, które podczas kwitnienia są obumarłe. Odziomkowe liście złożone z 3-5 podługowato jajowatych, grubo ząbkowanych listków. Liście łodygowe są siedzące lub krótkoogonkowe, 3-listkowe, z dużymi listkami.

Nasiona:

Korzenie: kłącze bulwiasto zgrubiałe lub walcowate, w przekroju widoczna część rdzeniowa w kolorze czerwonym, w smaku gorzkie.

Biologia:

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, hemikryptofit.

Pokrój: płożąca się bylina.

Kwitnienie: maj-wrzesień (V-IX).

Rozmnażanie: podział kłączy, siew nasion.

Ekologia.

Zasięg terytorialny: Europa, zachodnia Syberia. W Europie występuje od niżu aż po tereny górskie.

Siedliska: łąki, torfowiska, pastwiska, zarośla, bory sosnowe i świerkowe [2,3].

Występuje zazwyczaj w jednogatunkowych zbiorowiskach, a także w zbiorowiskach: Molinion, Calluno-Genistion, Nardion [2]

Uprawa:

Stanowisko: słoneczne

Podłoże: kwaśne, próchniczne, świeże, wilgotne.

Nawadnianie:

Nawożenie:

Zastosowanie:

Zielarstwo: roślina lecznicza, roślina barwierska - dawniej kłącze służyło do barwienia tkanin.

Garbarstwo

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Kłącze pięciornika - Rhizoma Tormentillae, synonimy: Kłącze kurzyśladu, Kłącze kurzego ziela [1].

Zbiór surowca:

Surowiec należy pozyskiwać ze stanu naturalnego na jesień lub wczesną wiosnę [2]. Po zbiorze kłącze oczyszcza się z ziemi suszy w temperaturze do 40°C lub w cieniu, w przewiewnym miejscu [1].

Informacje dotyczące surowca:

Przełam włóknisty, czerwonawobrunatny z żółtymi punktami. Zapachu brak, smak silnie ściągający. Roztwór chlorku żelazowego barwi surowiec na ciemny zielonkawy kolor [1].

Surowiec powinien zawierać 15% garbników [1].

Kłącze pięciornika zastępuje importowany surowiec: Radix Ratanhiae [1].

Surowiec był opisany FP IV [1].

Surowiec zawiera:

Garbniki (pochodne katechiny do 20% oraz grupa garbników hydrolizujących), glikozyd triterpenowy(tormentozyd), kwasy polifenolowe (elagowy), żywice, woski [1,3].

Działanie:

Ściągające, przeciwzapalne, zapierające, przeiwbiegunkowe [1,3].

Wewnętrznie: w postaci odwaru - duża zawartość garbników w surowcu wykorzystywana jest przy biegunkach, przy biegunkach z krwawieniem, zakażeniach bakteryjnych i zatruciach [1,3].

Zewnętrzne: w postaci odwaru lub nalewki stosowane płukanki przy zapaleniach jamy ustnej, gardła, źle gojących się ran [1,3].

Forma podania:

Odwar z pięciornika kurze ziele: 1 łyżkę stołową surowca zalać 2 szklankami wody i ogrzewać przez 15-30 minut, niedopuszczając do zagotowania, podawać 1 łyżkę kilka razy na dzień [3].

Zastrzeżenia:

Surowiec spożyty w większej ilości może spowodować kolkę lub wymioty [3].

Leki:

  • Hemerol - w skład którego wchodzi Extr. Tormentillae - czopki o działaniu przeciwzapalnym, hamującym krwawienia guzków krwawniczych [1].
  • Tannosan - Species antidiarrhoicae - mieszanka ziołowa o działaniu przeciwbiegunkowym [1].
  • Tormentiol - maść zawierająca wyciąg z kłącza pięciornika - stosowana w stanach ropnych i alergicznych chorobach skóry [1].

Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:

pięciornik gęsi zdjęciePięciornik gęsi - Potentilla anserina L. - roślina lecznicza [3]
pięciornik rozłogowyPięciornik rozłogowy - Potentilla reptans L.
Źródło:
  1. Walewski W. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
  2. Cincura F., Ferakova V., i inni. 1990. Pospolite rośliny środkowej Europy. PZWL, Warszawa.
  3. Olechowicz-Stępień W., Lamer-Zarawska E. 1992. Rośliny lecznicze stosowane u dzieci. PZWL, Warszawa.
Menu :