Nazwa gatunkowa: Bobrek trójlistkowy - Menyanthes trifoliata L. [3-5]

Inna nazwa: trójliść, koniczyna wodna [3], Menyanthes trifoliata var. minor Raf. [4]

Rodzina: Bobrkowate - Menyanthaceae [4]

Morfologia:

Wysokość: .

Kwiaty: korona kwiatu jest biała lub różowa, głęboko wcięta, długości do 14 mm [1,2]. Kwiaty są symetrii promienistej, 5-krotne, kwiaty obupłciowe, krótkoszypułkowe, z dwoma podkwiatkami u nasady [1,2]. Kwiaty zebrane są w groniasty kwiatostan osadzony na bezlistnej łodyżce o długości 15-35 cm, która wyrasta bocznie z kłącza [2]. Pręcików 5, międzyległych [2]. Słupek z długą szyjką i z 2 dzielnym znamieniem [2].

Owoce: okrągławo-jajowata torebka, długości ok 13 mm [2].

Łodyga: .

Liście: złożony, choć jego wygląd przypomina liść trójsieczny (trójdzielny), odziomkowy [zb.1-3]. Listki kształtu okrągławo-odwrotnie-jajowatego, długości 3-10 cm, poszczególne listki siedzące, prawie całobrzegie lub lekko karbowane [1,2].

Nasiona: drobne, spłaszczone, koloru brunatnego [2]

Korzenie: długie, członowane, mięsiste, pełzające kłącze [1,2].

Biologia:

Typ: roślina wieloletnia.

Pokrój: bylina [1-3].

Kwitnienie: maj (V) [2].

Rozmnażanie:.

Ekologia

Pochodzenie:

Zasięg terytorialny: rejony, w których panuje klimat umiarkowany, szczególnie na półkuli północnej [5]. Ameryka północna, Azja, Europa [1]. W Polsce występuje na niżu i na terenach górzystych [2].

Siedliska: rośnie na podmokłych, wilgotnych łąkach, bagnach, moczarach, nad brzegami wód stojących, przy lasach [zb. 1-3].

Zastosowanie:

Zielarstwo: roślina lecznicza [], lecznictwo ludowe [3]

Zielarstwo

Surowiec zielarski:

Liść bobrka - Folium Menyanthidis [1,2,5], synonim Folium Trifolii fibrini[3-5].

Zbiór surowca:

Surowiec należy zbierać przed kwitnieniem rośliny lub (na początku kwitnienia [1], bądź na przełomie maj-czerwiec [2]) i wysuszyć w temperaturze 40°C, w ciemnym i przewiewnym miejscu. Liście zbiera się ręcznie lub kosi się specjalnymi urządzeniami [1,2].

Informacje dotyczące surowca:

Wskaźnik goryczy surowca powinien wynosić co najmniej 300 [1,5]. Zapachu brak, smak wybitnie gorzki [1,2].

Surowiec był objęty w FP IV [1].

Skład chemiczny surowca [zbiorcze 1,2,5]:

  • glikozydy ponad 1% (meliatyna, meniantyna, loganina)
  • garbniki 3-4%
  • saponiny
  • kwasy organiczne
  • związki flawonoidowe (rutyna, hiperozyd, trifoliozyd)
  • związki alklaoidowe (gencjanina)
  • i znaczną ilość związków mineralnych (mangan, żelazo, jod)

Działanie surowca:

Surowiec należy do szczerogorzkich ziół - Amora pura lub amara pura [1,5], działa uspokajająco, przeciwgorączkowo, żółciopędnie, antyseptycznie [1]. Bobrek stosowany jest w celu pobudzenia apetytu [3], a także pobudzenia i przyspieszenia przemiany materii. Za czynnik poprawiający przemianę materii w organizmie człowieka sądzi się związki jodu oraz jod zawarty liściach bobrka [5].

Forma stosowania: napary w chorobach przewodu pokarmowego, żołądka, jelit, wątroby, skóry, w migrenie i neurastenii [1,2]. Liście bobrka zaleca się przy niedokwaśności i braku apetytu, a także przy przewlekłym nieżycie żołądka i jelit. Szczególnie preparaty z liści bobrka polecany są dla osób w słusznym wieku, ponieważ mogą usprawnić wchłanianie soli mineralnych i witamin przez układ pokarmowy. W takich przypadkach liście bobrka stanowią lek pomocniczy i poprawiają ogólny stan zdrowia i samopoczucie osób gopotrzebujących[5] W lecznictwie ludowym bobrek w połączeniu z piołunem stosowany jest przy malarii (zimnicy) [3].

Forma stosowania:

Surowiec zielarski (suszone liście) jest bardzo rzadko stosowany per se (bezpośrednio). Zazwyczaj bobrka można znaleźć w wielu specjalistycznych mieszankach [5]

Łyżkę mieszanki z bobrka (3 części), piołunu (1 cz.) i tataraku (1 cz.) zalać szklanką wrzątku i popijać w ilości około 100 ml przed jedzeniem [3].

Leki/suplementy/mieszanki:

  • Tinct. amara [5]
  • Gastrosan [5]
  • Digestosan - Species stomachicae - mieszanka ziołowa [1,5].

Zastrzeżenia:

Podobny do bobrka, bardzo gorzki smak posiada także centuria pospolita (tysiącznik) [3].

Roślina trująca [2].

Źródło:
  1. . Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
  2. . Leśne rośliny zielarskie. PWRiL, Warszawa 74,75.
  3. . Roślinne leki ludowe. Ludowa Spółdzielnia wydawnicza, Warszawa.
  4. Menyanthes trifoliata. ITIS. Protokół dostępu: (dostęp )
  5. . Ziołolecznictwo. PZWL, Warszawa: 189-190.
Logo internetowy ogród
Menu :