Nazwa gatunkowa: Ipekakuana prawdziwa - Carapichea ipecacuanha
Inne nazwy: Wymiotnica prawdziwa, Cephaelis ipecacuanha (Brot.) Tussac Cephaelis acuminata H. Karst.
Rodzina: Marzanowate - Rubiaceae Juss.
Morfologia:
Korzenie: barwy szarawobrunatnej, powyginane, grubości około 2,5 mm, na powierzchni posadają zgrubienia o różnym paciorkowatym kształcie.
Biologia:
Typ: krzew - roślina wieloletnia
Pokrój: krzew wiecznie zielony.
Kwitnienie:
Rozmnażanie:
Ekologia:
Zasięg terytorialny: wilgotne lasy Brazylii
Uprawy:Brazylia, Indie, Cejlon.
Zastosowanie:
Zielarstwo: Roślina lecznicza.
Surowiec zielarski:
Korzeń ipekakuany - Radix Ipecacuanhae, synonim Korzeń wymiotnicy - Radix Cephaelidis.
Zbiór surowca zielarskiego:
Surowiec można pozyskiwać prawie cały czas oprócz deszczowych pór.
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Surowiec powinien zawierać co najmniej 2% alkaloidów, obliczonych jako emetyna.
Kora jest krucha i często odpada, pokazując wewnętrzną zdrewniałą część osiową. Złam prawie równy, zapach słaby, swoisty, smak gorzki.
Surowiec jest objęty FP IV. Surowiec należy do wykazu B.
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Alkaloidy(emetyna, cefelina i inne), saponiny, garbniki.
Działanie surowca zielarskiego:
Dzięki alkaloidom zawartym w surowcu i od ich dawki surowiec będzie miał różne działanie. Przy małych dawkach wykazuje działanie wykrztuśne, przy większych dawkach (powyżej 2g) może doprowadzić do wymiotów.
Zawarta w surowcu emetyna działa zabójczo na fomry wegetatywne pełzaka czerwonki (Entamoeba histolytica), również stosowana jest w innych schorzeniach pierwotniakowych.
Formy stosowania:
Napary - Infusium Rad. Ipecacuanhae - 0,5/200,0
Nalewki - Extractum Ipecacuanhae siccum - można z niego przyrządzić Infusium Ipecacuanhae. Sposób przygotowania preparatów należy uzgodnić z lekarzem. Należy pamiętać, że 1 g wyciągu opdowiada 1g korzenia ipekakuany.
Zastrzeżenia:
Surowiec przy dawkach powyżej 2 gramów powoduje wymioty. Maksymalna dzienna dawka surowca wynosi 4g i nie należy jej przekraczać.
Przy proszkowaniu surowca należy chronić oczy, nos i usta.
- Władysław Walewski, Towaroznawstwo zielarskie, PZWL, Warszawa, 1985.