Grab pospolity Carpinus betulus L.

Nazwa gatunkowa: Grab pospolity - Carpinus betulus L. ^[1,2]

Rodzina: Brzozowate - Betulaceae ^[1]

Morfologia

Wysokość: do 20 m ^[1].

Kwiaty: .

Owoce: owocostany długości 14 cm. Okrywa owoców z trzema pergaminowatymi klapami, długości 5 cm, środkowa klapa jest dłuższa od pozostałych. .

Łodyga/Pień/Gałęzie: pień niski. Młode pędy cienkie, giętkie, owłosione, z widocznymi przetchlinkami.

Liście: kształtu eliptycznego lub jajowatego, długości ok. 12 cm, zaokrąglone u nasady, brzeg blaszki podwójnie i ostro piłkowany. Włoski na liściach pojawiają się na nerwach i w kątach nerwów. Nerwów bocznych 10-15 par. Ogonek liściowy długości 0,5-1 cm. Wierzchnia warstwa blaszki liściowej nie posiada włosków. Pączki z czerwonobrązowymi łuskami przylegają do gałązek. Jesienią liście przebarwiają się na żółto ^[1]. Liście czasami pozostają na gałęziach przez zimę, aż do wiosny ^[2].

Biologia

Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, gatunek zimujący w polskich warunkach ^[1].

Pokrój: krzew (żywopłoty) lub drzewo o szerokiej, miotlastej koronie ^[1].

Kwitnienie: kwiecień-maj (IV-V) ^[1].

Owocowanie: wrzesień-październik (IX-X), obfite co roku ^[1].

Rozmnażanie: generatywnie poprzez siew nasion (owocków) ^[1].

Ekologia

Zasięg terytorialny: Europa Środkowa i Południowa, Kaukaz, Turcja, zachodni Iran. Gatunek rodzimy.

Siedliska: lasy mieszane wraz z dębem i bukiem, dolne piętro drzew, grondy (Carpinetum), tereny górzyste do 800 m.n.p.m.

Uprawa

Stanowisko: półcieniste i cieniste, znosi silne zacienienie pod koronami drzew ^[1,2]

Podłoże: gatunek o dużych wymaganiach, gleby gliniaste lub piaszczysto-gliniaste, głębokie i żyzne ^[1]. Nie lubi gleb suchych ^[2]

Nawadnianie: dostateczne

Nawożenie:

Owocki wymagają stratyfikacji. Niestratyfikowane owocki kiełkują po dwóch latach, a nawet później. Zbiór owocków należy przeprowadzić, gdy są jeszcze zielone ^[2].

Młode osobniki na początku rosną powoli, później wzrost jest szybki. Wzrost drzewa ustaje w wieku 80-100 lat. Znosi silne cięcie, dlatego stosowany jest na żywopłoty.

Grabowe żywopłoty wymagają corocznego cięcia, aby mogły być dekoracyjne i gęsto ulistnione ^[1].

Z grubszych gałęzi wycieka sok na wiosnę, dlatego nie zaleca się przycinania grabów na wiosnę ^[2].

Zastosowanie

Dendrologia^[1]

Szkółkarstwo ozdobne i rośliny ozdobne; na żywopłoty ^[2], zadrzewienia krajobrazowe, duże leśne parki, parki (rzadko) ^[1]

Przemysł drzewny / Stolarstwo: drewno grabowe jest twarde, ciężkie, trudno łupliwe, mało trwałe. Obecnie drewno grabowe używane jest do przerobu chemicznego ^[1].

Ciekawostki:

Grab ma niesamowite zdolności regeneracyjne. We Francji można spotkać strzyżone szpalery i żywopłoty grabowe liczące ponad 100 lat ^[1].

Dawniej drewno grabu stosowano na opał, do konstrukcji rożnych narzędzi rolniczych i ogrodniczych ^[1].

Zdjęcia:

Grab pospolity żywopłot

Grab pospolity liść (jesień)

Grab pospolity

Owoce

26.6.2016