Nazwa rośliny: Begonia królewska - Begonia rex x cultorum Bégon[2] [* właściwie nazwa grupy roślin, mieszańców międzygatunkowych]
Angielska nazwa: Rex Begonia [2,4], King Begonia, Painted-leaf Begonia, Beefsteak geranium [2]
Inne nazwy: Ukośnica królewska[?], Begonia rex-cultorum [4]
Rodzina: Begoniowate - Begoniaceae [2-4]
Systematyka: (kliknij, aby rozwinąć)
Morfologia:
Wysokość: Zazwyczaj begonie królewskie osiągają wysokość 30-45 cm [4], czasami do 50 cm.
Szerokość: 30-45 cm [4]
Pokrój: rozłożysta, kłączowa bylina z wielkimi liśćmi.
Kwiaty: niewielkie, niepozorne, różowawe lub białe. Begonie królewskie rzadko zakwitają [2]
Łodyga: gruba [2].
Liście: ozdobne, różnokolorowe w zależności od odmiany, zazwyczaj zielone z czerwonymi, purpurowymi, brązowymi, szarymi, srebrnymi smugami lub wzorami. Blaszka liściowa jest szeroka i zwykle niesymetryczna, z brzegiem ząbkowanym lub powcinanym [2].
Kłącza: pełzające na lub pod powierzchnią podłoża [2]
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia [2], nie zimująca na zewnątrz pomieszczeń w polskich warunkach klimatycznych.
Typ/forma życiowa rośliny: roślina zielna, bylina [1,4].
Kwitnienie: begonie królewskie rzadko zakwitają w uprawie [2].
Rozmnażanie: wegetatywnie poprzez sadzonki [1].
Ekologia:
Pochodzenie: krzyżówki, mieszańce międzygatunkowe begonii pochodzące z rejonów subtropikalnych Azji, Afryki oraz z Północnej i Południowej Ameryki [2]. Właściwa, obecnie nie istniejąca, Begonia królewska (B. rex) została znaleziona w Indiach [2]
Siedliska: tropikalne, wilgotne lasy Ameryki zwrotnikowej [1]
Uprawa:
Stanowisko: półcieniste, z rozproszonym światłem, nie należy wystawiać begonii na południowe okna, na bezpośrednie słońce [1,2,4]. Begonia może być uprawiana na ciemnym stanowisku [4], a le wtedy liście begonii tracą swoje piękne wybarwienie, wzory liściowe i stają się bardziej zielone [2]
Podłoże: próchniczne, z dużym udziałem torfu, wilgotne, przepuszczalne i dobrze zdrenowane. Odczyn podłoża dla begonii powinien być kwaśny [zb. 1,2].
Nawadnianie: średnie [4], częste, begonia lubi mieć stale wilgotne podłoże, a także powietrze (>50%), szczególnie podczas rozwoju - od wiosny do jesieni. W czasie zimy zaleca się mniej obficie podlewać begonię, ale należy utrzymywać umiarkowaną wilgotność podłoża i nie dopuścić do jego przeschnięcia [zbiorcze 1,2]. Begonie królewskie nie lubią przelewania i zbyt mokrego podłoża. W celu sprawdzenia czy podłoże jest wilgotne, wystarczy wsadzić w nie palec [4]
Temperatura uprawy: Podczas spoczynku należy begonii zapewnić 12-18°C [1], według innych źródeł temperatura uprawy nie powinna spaść poniżej 15 °C [2] .
Mrozoodporność: brak [4]
Nawożenie: dobre, co tydzień zasilać rozcieńczonymi nawozami, ale z mniejszą ilością azotu w składzie [1]. W czasie zimy zaleca się nawozić begonie co miesiąc [2]
Rozmnażanie: begonie królewską najczęściej rozmnaża się przez sadzonki liściowe. Sadzonki liściowe sporządza się z niewielkich odcinków liści, które kładzie się na wilgotnym i ciepłym (22-25°C) podłożu, po czym dociska się je kamieniami lub szybą. W ciągu 14 dni z fragmentów liści wypuszczane są odrosty [1]. Innym sposobem rozmnażania begonii są sadzonki łodygowe-kłączowe [2]
Choroby i szkodniki: mszyce, przędziorek chmielowiec, wełnowce, szara pleśń, mączniak [zb.2,4]
Trudność uprawy: roślina wymagająca zarówno pielęgnacji jak odpowiednich warunków [4], niektórym osobom begonie królewskie nie stwarzają żadnych problemów i wręcz zaniedbywane znakomicie dają sobie radę.
W czasie zimy begonie mogą tracić starsze liście, a nawet wszystkie liście. Nie należy wtedy panikować, gdyż prawidłowo podlewane begonie wypuszczają na wiosnę nowe liście. Podczas spoczynku zimowego należy pamiętać, aby ograniczyć begoniom podlewanie (bez przesuszania bryły korzeniowej) i nawożenie. [1].
Po spoczynku zimowym begonie przesadzamy do nowej doniczki z próchniczną, świeżą ziemią [1]. Begonia nie lubi zraszania liści, po kontakcie wody z powierzchnią liści powstają plamy i kropki [2].
W czasie uprawy końcówki liści begonii mogą zasychać. Zjawisko zasychania końcówek liści spowodowane jest zazwyczaj nieodpowiednim podlewaniem [2]
Wyrastające kwiaty zaleca się usuwać, gdyż osłabiają one wzrost begonii [2].
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: roślina ozdobna: doniczkowa, uprawiana w pomieszczeniach, ozdobna z pięknych liści i ciekawego pokroju [1,2,4]. W krajach o ciepłym klimacie begonie królewskie uprawiane są w gruncie jako roślina ozdobna, a także w otwartych wnętrzach domów - patio [4]
Ciekawostki:
Begonie należą do ciekawych roślin, ponieważ posiadają kolorowe, duże liście, ale też ze względu na nietypowy sposób ich rozmnażania. Mianowicie begonie rozmnaża się poprzez trójkątne, niewielkie fragmenty liści, które kładzie się na powierzchni wilgotnego podłoża, następnie dociska się je do podłoża przy pomocy kamienia.
Odmiany i gatunki pokrewne:
Begonia królewska 'Her Majesty' Begonia rex 'Her Majesty' [2] | |
Begonia królewska 'Idalia' Begonia rex 'Idalia' [2] | |
Begonia Masona - Begonia masoniana Irmsch. - Ciekawe, kolorowe liśćie z bordowym, gwiazdowym wzorem pośrodku liścia, wzdłuż głównych nerwów, blaszka liściowa pokryta jest licznymi wypustkami | |
Begonia stale kwitnąca Begonia semperflorens Link et Otto - popularna bylina ozdobna do kwietników. |
- Mynett K. 1990. Rośliny doniczkowe w mieszkaniu. Chemil, Warszawa:50,51.
- Foliage plant of the month - begonia rex. Super flower retailing. Protokół dostępu: http://www.superfloralretailing.com/pdf/FoliagePlant0407.pdf (dostęp 12.3.2017)
- Begonia. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&anchorLocation=SubordinateTaxa&credibilitySort=Subordinate%20Taxa&rankName=Species&search_value=22327&print_version=SCR&source=from_print#SubordinateTaxa (dostęp 12.3.2017)
- Begonia rex-cultorum. Missouri Botanical Garden (Online). Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&anchorLocation=SubordinateTaxa&credibilitySort=Subordinate%20Taxa&rankName=Species&search_value=22327&print_version=SCR&source=from_print#SubordinateTaxa (dostęp 12.3.2017)