Nazwa gatunkowa: Alternantera powabna - Alternanthera bettzickiana (Regel) G.Nicholson [2,5,6,8]
Inne nazwy: (kliknij, aby rozwinąć)
Rodzina: Szarłatowate - Amaranthaceae [2,4-7]
Morfologia:
Alternantera powabna w doniczce |
Wysokość: 15-30 cm [4], 20-50 cm [8].
Pokrój: niska, mięsista roślina zielna [2].
Kwiaty: zazwyczaj koloru białego, zakwitają w kątach liści [2,5]. Kwiaty nie mają zbyt dużego znaczenia dekoracyjnego [5].
Owoce: .
Łodyga: wzniesiona lub pełzająca , rozgałęziona [5,8], owłosiona na szczycie i w węzłach [8] czerwono nabiegła, zgrubiałe przy węzłach [5].
Liście: brzegi liści mogą być wywinięte lub pofalowane [2,5], blaszka liściowa zależnie od odmiany w kolorze różowym, pomarańczowym, białym, fioletowym [2,4], łagodna [5]. Kształt liści alternantery powabnej jest owalny do szeroko-lancetowatego [2]. Wierzchołek liści może być spiczasty lub tępy. Liście mają wymiary 1-6 × 0.5-2 mm. Młode liście są owłosione. Ogonki liściowe długości 1-4 mm, lekko owłosione [8].
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia. W polskich warunkach uprawiana jako jednoroczna [3,4]
Typ/forma życiowa rośliny: bylina [3,4,8].
Kwitnienie: od późnego lata aż do zimy [4], sierpień-wrzesień (VIII-IX) [8].
Rozmnażanie: generatywne poprzez nasiona [4], wegetatywnie poprzez sadzonki (szczególnie odmiany o barwnych i kształtnych liściach) [3].
Ekologia
Pochodzenie: Południowa Ameryka (od Meksyku do Argentyny, Brazylia)[2,4,5,8]
Zasięg terytorialny: Południowa Ameryka, Filipiny, Chiny [zb. 2,8]. Alternanterę powabną można znaleźć na w rejonach tropikalnych i subtropikalnych[2]
Siedliska:
alternantera uprawiana jest w większych aglomeracjach w Chinach, a także w różnych rejonach Południowo-Wschodniej Azji [8]
Uprawa/Ochrona:
Stanowisko: ciepłe, słoneczne, półcień [zb. 1,2,4]. Alternanterę nie należy umieszczać w silnie nasłonecznionym stanowisku, gdyż wtedy blakną i skręcają się jej liście. Na ciemniejszych stanowiskach alternantera ma zieleńsze liście [2].
Podłoże: organiczne (próchniczne) z dodatkiem piasku [1,4], wilgotne, dobrze zdrenowane [3,4].
Nawadnianie: średnie [4] lub obfite szczególnie w słoneczne dni
Nawożenie:
Odporność na mróz: prawdopodobnie brak, gdyż alternantera pochodzi z ciepłego, tropikalnego klimatu [5]. Strefa mrozoodporności wg. USDA 101 (-1.1 do + 4 °C) [4].
Alternantera jest dość odporna na zanieczyszczone powietrze[1]. Alternantera posiada szybki wzrost [1,3] i jeżeli za bardzo się rozprzestrzeni należy ją przyciąć. Po przycięciu szybko odrasta i silnie się rozkrzewia [3,4]. Alternantera potrzebuje codziennie co najmniej 6 godzin naświetlania światłem słonecznym [3].
Alternantera do pełnego wybarwienia liści potrzebuje dużej ilości światła słonecznego [4].
Alternanterę wysadzamy do gruntu po 15 Maja, kiedy mija zagrożenie przemarznięcia rośliny.
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna z pokroju oraz kolorowych liści. Stosowana na obwódki, skalniaki, krawężniki [1], jako roślina okrywowa [1,5] lub jako roślina doniczkowa do mieszkań [3,4]. W niektórych źródłach podaje się, że alternantera stosowana jest przeciw erozji gleby [5].
- Zielarstwo: roślina o możliwym zastosowaniu w leczeniu ludzi [2]
- Pokarm dla ludzi i zwierząt: Młode liście i pędy mogą być spożywane na surowo lub po obróbce termicznej jako jarzyna/warzywo [2,5].
Zielarstwo:
Surowiec zielarski:
Liście alternantery Folium Alternantherae
Skład chemiczny:
Liście zawierają: [2]
- związki z grupy alkoholi
- związki z grupy aromatycznych amin
- olejki eteryczne
- kwasy organiczne
- aminy
- estry
Działanie surowca:
Przypuszcza się, że liście alternantery po spożyciu mają diząłanie lekko przeczyszczające, pobudzające wydzielanie mleka, przeciwgorączkowe i przyspieszające gojenie się powierzchownych ran [2].
Wstępne badania wykazują, że liście mogą mieć działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwutleniające [2]
Odmiany i gatunki pokrewne [5]:
Alternanthera braziliana |
Alternanthera lanceolata |
Alternanthera littoralis |
Alternanthera obovata |
Alternanthera paronichyoides |
Alternanthera philoxeroides |
Alternanthera porrrigens |
Alternanthera pungens |
Alternanthera repens |
Alternanthera sessilis |
Alternantera pstra Alternanthera versicolor |
- Alternanthera amoena Maroon Form. Birk Dale. Protokół dostępu: http://www.birkdaleinternational.com/products-detail.asp?ID=548&type=groundcovers+and+perennials (dostęp 8.1.2017)
- Kutcharitas. Godofredo U. S. Philippine Medicinal Herbs. Protokół dostępu: http://www.stuartxchange.org/Kutcharitas.html (dostęp 8.1.2017)
- How to grow alternanthera. Protokół dostępu: http://www.gardenguides.com/124097-grow-alternanthera.html (19.7.2015)
- Alternathera ficoidea. Protokół dostępu: http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=a485 (19.7.2015)
- CRC World dictionary of medicinal and poisonous plants: Common names, Scientific names, Eponyms, Synonyms and Etymology. Protokół dostępu: http://books.google.pl/books?id=YC_lAgAAQBAJ&pg=PA216&lpg=PA216&dq=parrot+leaf,+sanguinaria&source=bl&ots=cT4iEhhc1v&sig=6pwPf0256w9iHp7sWAO59MCReXU&hl=pl&sa=X&ei=u3wlU7iUKcq44ASt-4CQAg&ved=0CCkQ6AEwAA#v=onepage&q=parrot%20leaf%2C%20sanguinaria&f=false (19.7.2015)
- Alternanthera bettzickiana. The Plant List. Protokół dostępu: http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2631089?ref=tpl1 (dostęp 8.1.2017)
- Alternanthera ficoidea var. bettzickiana. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=822922#null (dostęp 8.1.2017)
- Alternanthera bettzickiana (Regel) G. Nicholson. Flora of China. Protokół dostępu: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200006974 (dostęp 8.1.2017)