Nazwa gatunkowa: Żeniszek meksykański - Ageratum houstonianum Mill.
Inne nazwy: Ageratum, Ageratum mexicanum Sims [2]
Angielskie nazwy: Mexican paintbrush, flossflower, bluemink, blueweed, pussy foot.
Rodzina: Asteraceae - Astrowate, dawniej Złożone - Compositae
Morfologia:
|
|
Młode żeniszki w doniczkach |
Wysokość: 10-15 cm - odmiany niskie, 20-30 cm - odmiany średniowysokie, 30-60 cm - odmiany wysokie.
Kwiaty: koszyczkowe, kuliste w kolorze niebieskim, różowym, purpurowym, białym.
Owoce: drobne podłużne niełupki, koloru szarobrązowego, z aparatem lotnym.
Łodyga: silnie rozgałęziona.
Liście: owłosione, jajowate.
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina jednoroczna [2].
Pokrój: niska roślina o pokroju krzaczastym, krzewiastym.
Kwitnienie: długie, od lata aż po późną jesień [2], czerwiec - październik (VI-X).
Rozmnażanie: głównie generatywnie - poprzez siew nasion, czasem sadzonkuje się żeniszka na wiosnę [2].
Ekologia:
Pochodzenie: Ameryka środkowa i Karaiby, część Meksyku.
Zasięg terytorialny: Meksyk, północna część Ameryki Południowej.
Siedliska:
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne, ciepłe [2].
Podłoże: żyzne, lekkie, przewiewne [], niezbyt wilgotne [2].
Nawadnianie: dostateczne.
Nawożenie: podłoże nawozimy przed i po okresie wegetacyjnym, czyli na wiosnę i jesień.
Termin siewu: od początku do końca marca do ciepłego inspektu (18-20°C). Po wykiełkowaniu temperaturę obniżamy do 15°C. Siewki pikujemy w rozstawie 3x4cm, a potem przenosimy do doniczek [2].
Termin wysadzania: koniec maja, żeniszek jest wrażliwy na przymrozki.
Rozstawa: 15x25 cm - dla odmian niskich.
Żeniszka powinniśmy co jakiś czas przyciąć, zabieg ten poprawia jego wygląd i pobudza roślinę do kwitnienia. Zbiór koszyczków z nasionami przeprowadza się stopniowo i zbiera się z roślin wyrównanych pod względem rozmiaru i barwy kwiatów [2].
Zastosowanie:
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna: na kwietniki, skrzynki balkonowe, rabaty mieszane, obwódki [2] do roślin kwitnących na na kolor czerwony, pomarańczowy i żółty. Uprawia się głównie odmiany niskie, karłowe.
Ciekawostki:
Ageratum, obok begonii i szałwii, jest najczęściej sadzoną rośliną w kwietnikach i rabatach mieszanych.
Żeniszek może być uciążliwym chwastem w cieplejszych krajach. Posiada również toksyczne alkaloidy i może być źródłem zatruć dla niektórych zwierząt.
Odmiany i gatunki pokrewne: [1,2]
| Żeniszek meksykański f. isochroum - Ageratum houstonianum f. isochroum |
| Żeniszek meksykański f. luteum - Ageratum houstonianum f. luteum |
| Żeniszek meksykański f. niveum - Ageratum houstonianum f. niveum |
| Żeniszek meksykański f. normale - Ageratum houstonianum f. normale |
| Żeniszek meksykański f. versicolor - Ageratum houstonianum f. versicolor |
| Żeniszek meksykański odm. angustatum - Ageratum houstonianum var. angustatum |
| Żeniszek meksykański 'Morskie Oko' - Ageratum houstonianum 'Morskie Oko' - kwiaty koloru lazurowo-niebieskiego |
| Żeniszek meksykański odm. muticescens - Ageratum houstonianum var. muticescens |
| Żeniszek meksykański odm. nanum - Ageratum houstonianum var. nanum - odmiana niska, karłowa. |
| Żeniszek meksykański 'Oaza' - Ageratum houstonianum 'Oaza' - kwiaty koloru niebieskiego |
| Żeniszek meksykański odm. pumilum - Ageratum houstonianum var. pumilum - odmiana niska, karłowa. |
| Żeniszek meksykański odm. typicum - Ageratum houstonianum var. typicum |
- Chlebowski T. , Mynett K. , . Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa.
- Kiljańska I. (red.) 1971. Kwiaciarstwo. PWRiL, Warszawa: 79,80.
- W
