Nazwa gatunkowa: Miłek wiosenny - Adonis Vernalis L.
Nazwa angielska: Spring adonis (Am.)
Nazwa francuska: Adonide du printemps, Adonis du printemps, Grand oeil de boeuf
Nazwa niemiecka: Fruhlings-Adonisroschen
Rodzina: Jaskrowate - Ranunculaceae
Morfologia:
Wysokość: 20-40 cm.
Kwiaty: o płatkach korony w kolorze żółtym, zakończone na szczycie ząbkami. Płatków korony zazwyczaj jest około 16 sztuk, działek kielicha 5 omszonych. Pręcików i słupków występuje wiele (charakterystyczne dla tej rodziny).
Owoce: szarozielone, owłosione, owalne, wielokrotne, złożone z jajowatych orzeszków (według starych źródeł pestkowce, lub niełupki).
Łodyga: walcowate, lekko bruzdowane, prawie nagie, w górnej części owłosiona i gęściej ulistniona. Dwa rodzaje pędów: kwiatowe i płonne. Pędy płonne zakończone są skupieniem liści, a płodne kwiatami.
Liście: dolne lekko pochwiaste, górne siedzące, potrójnie lub wielokrotnie-pierzasto-sieczne. Wycinki liścia są równowąskie lub prawie nitkowate.
Nasiona:
Korzenie: krótkie, grube kłącze, barwy ciemnobrunatnej, wydające kilka pędów.
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia.
Pokrój: niska bylina - roślina zielna trwała.
Kwitnienie: kwiecień - maj (IV-V)
Rozmnażanie: wegetatywnie.
Ekologia:
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: Azja, Europa. W Polsce spotykany na Lubelszczyźnie, Kielecczyźnie i Wyżynie Małopolskiej.
Siedliska: gleby wapienne
Miłek wiosenny jest pod ochroną. Uprawiany jest na plantacjach.
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne
Podłoże: próchniczne, niezbyt wilgotne.
Nawadnianie: umiarkowane
Nawożenie:
Zastosowanie:
- Zielarstwo: roślina lecznicza
- Zielarstwo: roślina trująca
- Zielarstwo: roślina barwierska - z korzenia otrzymuje się żółty barwnik.
- Kwiaciarstwo: Roślina ozdobna: do ogrodów skalnych
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Ziele miłka wiosennego - Herba Adonidis vernalis.
Zbiór surowca zielarskiego:
Termin zbioru: Kwiecień - Maj.
Zbioru ziela dokonujemy podczas kwitnienia rośliny na wiosnę. Suszenie przeprowadzamy w suszarni lub w suchym i cienistym miejscu. Temperatura podczas suszenia nie powinna przekroczyć 40°C.
Przechowywanie surowca: surowiec mianowany i przeznaczony do receptur powinien być przechowywany w szczelnie zamkniętych naczyniach o niewielkiej pojemności, z ciemnego szkła. Większe ilości surowca przechowuje się w blaszanych pojemnikach z hermetycznym zamknięciem.
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
Surowiec zielarski pochodzi z upraw krajowych oraz częściowo z importu.
Surowiec zapachu nie posiada, smak jest gorzki.
Surowiec należy do wykazu B, i jest objęty FP IV.
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Glikozydy nasercowe kardenolidowe (cymaryna, adonitoksyna, adonitoksol, wernadygina), flawonoidy (luteolina, apigenina, orientyna, izoorientyna, adoniwernit), żywice, saponiny trójterpenowe, alkohol cukrowy (adonitol).
Działanie surowca zielarskiego:
Glikozydy zawarte w surowcu wykazują podobny wpływ na pracę serca co glikozydy naparstnicy (wełnistej i purpurowej), zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego. Glikozydy te są jednak mniej toksyczne, działają szybciej oraz nie odkładają się w organizmie. Ziele działa uspokajająco, rozszerza naczynia nerkowe i działa moczopędnie. Stosowane jest w chorobach sercowych w postaci naparu i nalewki.
Leki/Suplementy/Mieszanki:
- Cardiol - zawiera: Tinctura Adonidis vernalis titrata (receptura zawiera ziele mianowane o mocy 6,5-9 jednostek gołębich)
Zastrzeżenia:
Największa jednorazowa dawka surowca wynosi 1,0 g, a dzienna 3,0 g. Zbyt duże spożycie może spowodować ciężkie zatrucie (wymioty, nudności itp.) .
Zdjęcia:
|
|
Miłek liście |
- Walewski W. 1985. Towaroznawstwo zielarskie. PZWL, Warszawa.
- Mowszowicz J. 1985. Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich. PWRiL, Warszawa.
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Grzegory J. 1966. Ogród przy domu. PWRiL, Warszawa.