Nazwa gatunkowa: Aronia czarnoowocowa - Aronia melanocarpa (Michx.) Elliot [1]
Inne nazwy: (kliknij, aby rozwinąć)
Rodzina: Różowate - Rosaceae [1]
Systematyka: (kliknij, aby rozwinąć)
Morfologia:
Wysokość: około 1 m [3].
Pokrój: rozłożysty krzew [3].
Kwiaty: dekoracyjne, białe lub różowawe, z purpurowymi pylnikami na pręcikach, ułożone w baldachogrona [3].
Owoce: kuliste, nieco owalne, czarne, pokryte nalotem woskowym, mało soczyste, niezbyt smaczne, aromatyczne [1], z widoczną pozostałością po działkach kielicha [3].
Pień, pędy: pędy sztywne, proste [1], nagie [3].
Liście: opadające na zimę, pojedyncze, ustawione naprzemianlegle, z czarnymi gruczołkami przy głównym nerwie, po górnej stronie blaszki, eliptyczne lub wydłużone i odwrotnie jajowate, długości 2-6 cm, z ostro zakończonym wierzchołkiem. Blaszka liściowa z wierzchu jest ciemnozielona i błyszcząca. Jesienią liście aronii przebarwiają się na czerwono-brązowy kolor [1].
Nasiona:
Korzenie: Aronia wytwarza, oprócz korzeni, podziemne rozłogi [3]
Biologia:
Długość życia rośliny: roślina wieloletnia, zimująca na zewnątrz w polskich warunkach klimatycznych [1].
Typ/forma życiowa rosliny: roślina zdrewniała, krzew lub niskie drzewo [1,3].
Kwitnienie: wiosna: maj (V) [3].
Owocowanie: sierpień (VIII) [3].
Rozmnażanie: generatywnie poprzez nasiona, wegetatywnie.
Ekologia:
Pochodzenie:
Zasięg terytorialny: Ameryka Północna; Stany Zjednoczone (wschodnie rejony: Ontario, Michigan, Floryda) [zb. 1,3]
Siedliska:
Roślina uprawiana w wielu krajach o umiarkowanym klimacie: Rosja, Ukraina, Polska [1].
Uprawa:
Stanowisko: słoneczne, ciepłe [3]
Podłoże: aronia może rosnąć na dowolnej glebie.
Nawadnianie: brak lub rzadkie. Aronia bardzo dobrze znosi okresy suszy [3]
Mrozoodporność: wysoka [3]
Aronia wygląda bardzo efektywnie podczas owocowania i przebarwiania się liści jesienią [3]
Zastosowanie:
- Zielarstwo: roślina lecznicza [1]
- Zielarstwo: roślina barwierska [1]
- Roślina uprawiana - Sadownictwo
Zielarstwo
Surowiec zielarski:
Owoce aronii - Fructus Aroniae [1]
Zbiór surowca zielarskiego:
Zbiera się dojrzałe owoce [1].
Informacje dotyczące surowca zielarskiego:
.
Skład chemiczny surowca zielarskiego:
Owoce aronii: [1]
- Cukry proste (glukoza, fruktoza), złożone (sacharoza)
- kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy i chinowy)
- pektyny
- garbniki
- barwniki antocyjanowe; flawonoidy
- witaminy z grupy B (B2 i B6), witamina C, E, PP
- sole mineralne zasobne w miedź (Cu), mangan (Mn), molibden (Mo), bor (B), jod (I) i kobalt (Co).
Działanie surowca zielarskiego:
Witaminy oraz antocyjany wykazują pozytywny wpływ na naczynia włosowate, przeciwdziałają zmianom miażdżycowym, zwalczają wolne rodniki (f. antyoksydacyjna), poprawiają przemianę materii. Owoce i wytwarzane z nich leki stosuje się w leczeniu nadciśnienia, miażdżycy, żylaków odbytu i innych schorzeń naczyń krwionośnych, awitaminozy (mała zawartość witamin w organizmie) oraz zaburzeń przemiany materii. Owoce mają łagodne działanie i mogą być stosowane u dzieci i osób po operacjach i ciężkiej przebytej chorobie [1]. Ze względu na zawartość witamin i cukrów owoce używa się jako leku przy przeziębieniach i stanach gorączkowych [1].
Forma podawania: soki, galaretki, dżemy, marmolady [1].
Odmiany, gatunki pokrewne i rośliny podobne:
| Miniaturka | Nazwa rośliny |
|---|---|
| Aronia czerwona Aronia arbutifolia (L.) Elliot. [3] |
- Lewkowicz-Mosiej T. 2003. Leksykon roślin leczniczych. Świat Książki, Warszawa.
- Aronia melanocarpa. ITIS. Protokół dostępu: https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=25127#null (dostęp 28.2.2017)
- Bugała W. 1991. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa: 324,325.
