Bylina (botanika)
Jest to roślina zielna (o niezdrewniałym pędzie), wieloletnia, która może przezimować w postaci: rozet liściowych (rzadziej) lub organów podziemnych: korzeni, bulw, kłączy, cebul, z których na wiosnę (w nowym roku) wyrastają nowe części nadziemne. Byliny mogą owocować co roku [2,3].
Zazwyczaj byliny przed spoczynkiem zimowym gromadzą substancje zapasowe w podziemnych organach przetrwalinkowych, takich jak cebule, bulwy i kłącza [2]. Byliny mogą zimować lub przetrwać w skrajnych warunkach w postaci rozet liściowych osadzonych na silnie skróconym pędzie, przykrytych warstwą obumarłych liści, a podczas zimy - często śniegiem [2,3]. Wrażliwe na mrozy są byliny wykształcające cebule, dlatego przed zimą należy je przysypać warstwą liści lub wykopać z ziemi i przezimować w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu [1].
Istnieją też rośliny wieloletnie, zimozielone - oznacza to, że części nadziemne rośliny; pędy oraz liście są podczas zimy zielone, a więc żywe. Zielona barwa organów tych roślin oznacza, że chlorofil nadal jest nadal aktywny w procesach fotosyntezy w chloroplastach, toteż w roślinie zachodzą procesy metaboliczne: anaboliczne i kataboliczne, ale o mniejszej intensywności, niż w okresie przed spoczynkiem zimowym. Wspomniane rośliny zimozielone mogą być pokryte gęstymi włoskami lub kutnerem, które izolują ich tkanki od niekorzystnych warunków pogodowych. Rośliny zimozielone mogą mieć zmniejszoną ilości wody w tkankach podczas zimy, która mogłaby je zniszczyć poprzez rozszerzanie się i krystalizację poniżej temperatury 0°C.
Byliny, jako rośliny ozdobne wymagają mniej pracy niż rośliny jednoroczne. Związane jest to z tym, że nie musimy co roku, na wiosnę siać nasion, jak to ma miejsce u roślin jednorocznych. Byliny wymagają czasem mniej zabiegów uprawowych np. nie trzeba robić przerywki.
Należy zwrócić uwagę na różnicę pomiędzy bylinami (roślinami wieloletnimi) a roślinami dwuletnimi takimi jak marchew (Daucus carota), która w pierwszym roku wytwarza korzeń spichrzowy, natomiast w następnym zwykle kwitnie i obumiera.
Podział roślin wieloletnich:
|
Przykłady bylin:
- Mniszek lekarski - zimuje w postaci rozety liściowej oraz masywnego korzenia.
- Konwalia majowa - zimuje w postaci podziemnych korzeni oraz kłączy
- Chrzan pospolity - zimuje w postaci korzenia
- Rabarbar ogrodowy - zimuje w postaci korzenia
- Pięciornik kurze ziele - zimuje w postaci kłącza
- Pokrzywa pospolita - zimuje w postaci kłączy
- Legańska Z., Paliński K., Szklarczyk-Kobyłecka. 1974. Ogrodnictwo. PWRiL, Warszawa.
- Szweykowsa A., Szweykowski J. 1975. Botanika, PWN, Warszawa.
- Cincura F., Ferakova V., Majovsky J., Somsak L., Zaborsky J., 1990. Pospolite rośliny środkowej Europy. PWRiL, Warszawa: 17.